الشعراء

تفسير سورة الشعراء

الترجمة الفارسية - دار الإسلام

فارسی

الترجمة الفارسية - دار الإسلام

ترجمة معاني القرآن الكريم باللغة الفارسية ترجمها فريق عمل اللغة الفارسية بموقع دار الإسلام.

﴿بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ طسم﴾

طسم [= طا. سین. میم].

﴿تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْمُبِينِ﴾

این آیاتِ کتابِ روشنگر است.

﴿لَعَلَّكَ بَاخِعٌ نَفْسَكَ أَلَّا يَكُونُوا مُؤْمِنِينَ﴾

گویی می‌خواهی از [اندوهِ] اینکه [مشرکان] ایمان نمی‌آورند، خود را هلاک کنی.

﴿إِنْ نَشَأْ نُنَزِّلْ عَلَيْهِمْ مِنَ السَّمَاءِ آيَةً فَظَلَّتْ أَعْنَاقُهُمْ لَهَا خَاضِعِينَ﴾

اگر بخواهیم، از آسمان نشانه‏اى بر آنان نازل مى‏كنیم كه در برابرش با فروتنى سر فرود آورند.

﴿وَمَا يَأْتِيهِمْ مِنْ ذِكْرٍ مِنَ الرَّحْمَٰنِ مُحْدَثٍ إِلَّا كَانُوا عَنْهُ مُعْرِضِينَ﴾

و هیچ پند تازه‌ای از سوی [الله] رحمان برایشان نمی‌آید، مگر اینکه از آن رویگردانند.

﴿فَقَدْ كَذَّبُوا فَسَيَأْتِيهِمْ أَنْبَاءُ مَا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ﴾

به راستی آنان [دعوت پیامبران و عذاب قیامت را] تکذیب کردند؛ به زودی اخبار آنچه مسخره می‌کردند به آنان خواهد رسید.

﴿أَوَلَمْ يَرَوْا إِلَى الْأَرْضِ كَمْ أَنْبَتْنَا فِيهَا مِنْ كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ﴾

آیا به زمین نمى‏نگرند كه چه بسیار از هر گونه [گیاه] سودمندى در آن رویانده‌ایم؟

﴿إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَةً ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنِينَ﴾

بی‌تردید، در این [آفرینش،] نشانه‌ای [از قدرت الله بر معاد] است؛ ولی بیشتر آنان ایمان نمی‌آورند.

﴿وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ﴾

و بی‌تردید، پروردگارت شکست‌ناپذیرِ مهربان است.

﴿وَإِذْ نَادَىٰ رَبُّكَ مُوسَىٰ أَنِ ائْتِ الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ﴾

و [یاد کن از] هنگامی که پروردگارت موسی را ندا داد که: «به سوی قوم ستمکار برو

﴿قَوْمَ فِرْعَوْنَ ۚ أَلَا يَتَّقُونَ﴾

قوم فرعون ـ [و به آنان بگو] آیا [از کفر و سرکشی] نمی‌پرهیزند؟»

﴿قَالَ رَبِّ إِنِّي أَخَافُ أَنْ يُكَذِّبُونِ﴾

[موسی] گفت: «پروردگارا، به‌راستی می‌ترسم که مرا تکذیب کنند،

﴿وَيَضِيقُ صَدْرِي وَلَا يَنْطَلِقُ لِسَانِي فَأَرْسِلْ إِلَىٰ هَارُونَ﴾

و دلم [از تکذیب و کفرشان] تنگ می‌گردد و زبانم [به قدر کافی گویا و] روان نیست؛ پس [جبرئیل را] به سوی هارون بفرست [تا مرا یاری کند].

﴿وَلَهُمْ عَلَيَّ ذَنْبٌ فَأَخَافُ أَنْ يَقْتُلُونِ﴾

و آنان [به گمان خویش، قصاصِ] گناهی بر من دارند؛ می‌ترسم که مرا بکشند».

﴿قَالَ كَلَّا ۖ فَاذْهَبَا بِآيَاتِنَا ۖ إِنَّا مَعَكُمْ مُسْتَمِعُونَ﴾

[الله] فرمود: «هرگز! [چنین نیست که بتوانند تو را به قتل برسانند. پس تو و هارون] با آیات [و معجزات] ما بروید. یقیناً [با یاری و تایید] با شماییم و [گفتگویتان را] مى‏شنویم.

﴿فَأْتِيَا فِرْعَوْنَ فَقُولَا إِنَّا رَسُولُ رَبِّ الْعَالَمِينَ﴾

پس نزد فرعون بروید و بگویید: «ما فرستادۀ پروردگار جهانیان هستیم؛

﴿أَنْ أَرْسِلْ مَعَنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ﴾

که بنی‌اسرائیل را همراه ما بفرست».

﴿قَالَ أَلَمْ نُرَبِّكَ فِينَا وَلِيدًا وَلَبِثْتَ فِينَا مِنْ عُمُرِكَ سِنِينَ﴾

[فرعون] گفت: «آیا تو را در كودكى میان خویش پرورش ندادیم و سال‏هایی از عمرت را بین ما نبودی؟

﴿وَفَعَلْتَ فَعْلَتَكَ الَّتِي فَعَلْتَ وَأَنْتَ مِنَ الْكَافِرِينَ﴾

و كار خود را ـ چنان که خواستی‌ـ كردى [و برای یاری مردی از قومت آن مرد قِبطی را کشتی]؛ و تو [نسبت به نعمت‏های من] ناسپاسی».

﴿قَالَ فَعَلْتُهَا إِذًا وَأَنَا مِنَ الضَّالِّينَ﴾

[موسی] گفت: «من آن [کار] را زمانی انجام دادم که از بی‌خبران بودم [نمى‌دانستم مشتى سبب قتل می‌گردد].

﴿فَفَرَرْتُ مِنْكُمْ لَمَّا خِفْتُكُمْ فَوَهَبَ لِي رَبِّي حُكْمًا وَجَعَلَنِي مِنَ الْمُرْسَلِينَ﴾

پس چون از شما ترسیدم، فرار کردم. آنگاه پروردگارم به من دانش بخشید و مرا از پیامبران قرار داد.

﴿وَتِلْكَ نِعْمَةٌ تَمُنُّهَا عَلَيَّ أَنْ عَبَّدْتَ بَنِي إِسْرَائِيلَ﴾

و این [چه] نعمتی است که تو بر من منت می‌گذاری که بنی‌اسرائیل را بردۀ خود ساخته‌ای؟»

﴿قَالَ فِرْعَوْنُ وَمَا رَبُّ الْعَالَمِينَ﴾

فرعون گفت: «پروردگار جهانیان کیست؟»

﴿قَالَ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا ۖ إِنْ كُنْتُمْ مُوقِنِينَ﴾

[موسی] گفت: «پروردگار آسمان‏ها و زمین و آنچه میان آنهاست. اگر اهل یقین هستید [تنها او را عبادت کنید]».

﴿قَالَ لِمَنْ حَوْلَهُ أَلَا تَسْتَمِعُونَ﴾

[فرعون] به کسانی که در اطرافش بودند [با تمسخر] گفت: «آیا می‌شنوید [چه می‌گوید]؟»

﴿قَالَ رَبُّكُمْ وَرَبُّ آبَائِكُمُ الْأَوَّلِينَ﴾

[موسی] گفت: «[الله] پروردگار شما و پروردگارِ نیاکان شماست.

﴿قَالَ إِنَّ رَسُولَكُمُ الَّذِي أُرْسِلَ إِلَيْكُمْ لَمَجْنُونٌ﴾

[فرعون] گفت: «این پیامبرتان که به سوی شما فرستاده شده، یقیناً دیوانه است».

﴿قَالَ رَبُّ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَمَا بَيْنَهُمَا ۖ إِنْ كُنْتُمْ تَعْقِلُونَ﴾

[موسی] گفت: «اگر بیندیشید، [خواهید دانست که او] پروردگار مشرق و مغرب و همۀ چیزهایی است که میان آن دو قرار دارد».

﴿قَالَ لَئِنِ اتَّخَذْتَ إِلَٰهًا غَيْرِي لَأَجْعَلَنَّكَ مِنَ الْمَسْجُونِينَ﴾

[فرعون پس از ناتوانی از استدلال با موسی] گفت: «اگر معبودی جز من برگزینی، قطعاً تو را زندانی می‌کنم».

﴿قَالَ أَوَلَوْ جِئْتُكَ بِشَيْءٍ مُبِينٍ﴾

[موسی] گفت: «حتی اگر نشانۀ آشکاری [در مورد رسالتم] برایت آورده باشم؟»

﴿قَالَ فَأْتِ بِهِ إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ﴾

[فرعون] گفت: «اگر راست می‌گویی، آن را بیاور».

﴿فَأَلْقَىٰ عَصَاهُ فَإِذَا هِيَ ثُعْبَانٌ مُبِينٌ﴾

آنگاه [موسی] عصایش را افکند و ناگهان [تبدیل به] اژد‌هایی آشکار شد.

﴿وَنَزَعَ يَدَهُ فَإِذَا هِيَ بَيْضَاءُ لِلنَّاظِرِينَ﴾

و دستش را [از گریبان] بیرون آورد و ناگاه در نظرِ بینندگان سپید [و روشن] بود.

﴿قَالَ لِلْمَلَإِ حَوْلَهُ إِنَّ هَٰذَا لَسَاحِرٌ عَلِيمٌ﴾

[فرعون] به بزرگان پیرامونش گفت: «حقا که این [مرد،] جادوگری داناست.

﴿يُرِيدُ أَنْ يُخْرِجَكُمْ مِنْ أَرْضِكُمْ بِسِحْرِهِ فَمَاذَا تَأْمُرُونَ﴾

[او] می‌خواهد شما را با جادویش از سرزمینتان بیرون کند؛ نظرتان چیست؟»

﴿قَالُوا أَرْجِهْ وَأَخَاهُ وَابْعَثْ فِي الْمَدَائِنِ حَاشِرِينَ﴾

آنان گفتند: «[تصمیم دربارۀ مجازاتِ] او و برادرش را به تأخیر انداز و مأمورانِ جمع‌آوری را به [همۀ] شهر‌ها بفرست

﴿يَأْتُوكَ بِكُلِّ سَحَّارٍ عَلِيمٍ﴾

تا هر جادوگر ماهر [و] دانایی را نزدت بیاورند».

﴿فَجُمِعَ السَّحَرَةُ لِمِيقَاتِ يَوْمٍ مَعْلُومٍ﴾

[چنین کردند، و سر‌انجام] جادوگران برای وعده‌گاهِ روز معیّن گرد آورده شدند.

﴿وَقِيلَ لِلنَّاسِ هَلْ أَنْتُمْ مُجْتَمِعُونَ﴾

و به مردم گفته شد: «آیا شما [نیز] جمع می‌شوید تا [ببینیم برنده کیست]؟

﴿لَعَلَّنَا نَتَّبِعُ السَّحَرَةَ إِنْ كَانُوا هُمُ الْغَالِبِينَ﴾

امید که اگر جادوگران پیروز شدند، [همگی] از آنان پیروی کنیم».

﴿فَلَمَّا جَاءَ السَّحَرَةُ قَالُوا لِفِرْعَوْنَ أَئِنَّ لَنَا لَأَجْرًا إِنْ كُنَّا نَحْنُ الْغَالِبِينَ﴾

وقتی جادوگران آمدند، به فرعون گفتند: «اگر ما پیروز شویم، آیا پاداشی خواهیم داشت؟»

﴿قَالَ نَعَمْ وَإِنَّكُمْ إِذًا لَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ﴾

او گفت: «آری؛ در آن صورت، قطعاً از نزدیکانم خواهید بود».

﴿قَالَ لَهُمْ مُوسَىٰ أَلْقُوا مَا أَنْتُمْ مُلْقُونَ﴾

موسی به آنان گفت: «هر چه [می‌خواهید] بیفکنید، [اکنون] بیفکنید».

﴿فَأَلْقَوْا حِبَالَهُمْ وَعِصِيَّهُمْ وَقَالُوا بِعِزَّةِ فِرْعَوْنَ إِنَّا لَنَحْنُ الْغَالِبُونَ﴾

آنان ریسمان‏ها و عصا‌هایشان را افکندند و گفتند: «به عزت فرعون سوگند که ما حتماً پیروزیم».

﴿فَأَلْقَىٰ مُوسَىٰ عَصَاهُ فَإِذَا هِيَ تَلْقَفُ مَا يَأْفِكُونَ﴾

سپس موسی عصایش را افکند؛ ناگهان [تبدیل به اژدهایی شد و] آنچه را به دروغ ساخته بودند بلعید.

﴿فَأُلْقِيَ السَّحَرَةُ سَاجِدِينَ﴾

آنگاه جادوگران به سجده درافتادند.

﴿قَالُوا آمَنَّا بِرَبِّ الْعَالَمِينَ﴾

[و] گفتند: «ما به پروردگار جهانیان ایمان آوردیم؛

﴿رَبِّ مُوسَىٰ وَهَارُونَ﴾

پروردگار موسی و هارون».

﴿قَالَ آمَنْتُمْ لَهُ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَكُمْ ۖ إِنَّهُ لَكَبِيرُكُمُ الَّذِي عَلَّمَكُمُ السِّحْرَ فَلَسَوْفَ تَعْلَمُونَ ۚ لَأُقَطِّعَنَّ أَيْدِيَكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ مِنْ خِلَافٍ وَلَأُصَلِّبَنَّكُمْ أَجْمَعِينَ﴾

[فرعون] گفت: «آیا پیش از آنکه به شما اجازه دهم به او ایمان آوردید؟ بی‌تردید، او همان بزرگِ شماست که به شما جادو آموخته است. به زودی خواهید دانست [که مجازاتتان چیست]. یقیناً دست‏ها و پاهایتان را برعكس [یكدیگر از چپ و راست] قطع مى‏كنم و همگی‌تان را به دار مى‏آویزم».

﴿قَالُوا لَا ضَيْرَ ۖ إِنَّا إِلَىٰ رَبِّنَا مُنْقَلِبُونَ﴾

آنان گفتند: «[در این شکنجه و عذاب] هیچ زیانی نیست. بی‌تردید، ما به سوی پروردگارمان بازمی‌گردیم.

﴿إِنَّا نَطْمَعُ أَنْ يَغْفِرَ لَنَا رَبُّنَا خَطَايَانَا أَنْ كُنَّا أَوَّلَ الْمُؤْمِنِينَ﴾

امیدواریم که پروردگارمان گناهان ما را ببخشد که ما نخستین كسانى هستیم كه [از این قوم، به پروردگارِ موسی] ایمان آورده‌ایم».

﴿۞ وَأَوْحَيْنَا إِلَىٰ مُوسَىٰ أَنْ أَسْرِ بِعِبَادِي إِنَّكُمْ مُتَّبَعُونَ﴾

و به موسی وحی کردیم که: «بندگانم را شبانه [از مصر] بیرون ببر؛ [زیرا سپاه فرعون] قطعاً در پیِ شما خواهد آمد».

﴿فَأَرْسَلَ فِرْعَوْنُ فِي الْمَدَائِنِ حَاشِرِينَ﴾

فرعون [چون از ماجرا آگاه گردید] مأمورانِ جمع‌آوری [نیرو] را به شهرها فرستاد.

﴿إِنَّ هَٰؤُلَاءِ لَشِرْذِمَةٌ قَلِيلُونَ﴾

[و اعلام کرد:] اینها [= بنی‌اسرائیل] عده‌ای ناچیزند

﴿وَإِنَّهُمْ لَنَا لَغَائِظُونَ﴾

و جداً ما را به خشم آورده‌اند

﴿وَإِنَّا لَجَمِيعٌ حَاذِرُونَ﴾

و ما همگی کاملاً [هوشیار و] آمادۀ پیکاریم».

﴿فَأَخْرَجْنَاهُمْ مِنْ جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ﴾

[سرانجام] آنان را از باغ‏ها و چشمه‏ها[ی سرزمین مصر] بیرون آوردیم

﴿وَكُنُوزٍ وَمَقَامٍ كَرِيمٍ﴾

و از گنج‏ها و خانه‌های مجلّل [دور ساختیم].

﴿كَذَٰلِكَ وَأَوْرَثْنَاهَا بَنِي إِسْرَائِيلَ﴾

اینچنین [کردیم] و بنی‌اسرائیل را وارث آن [ثروت و داراییِ] نمودیم.

﴿فَأَتْبَعُوهُمْ مُشْرِقِينَ﴾

[سپاه فرعون] هنگام طلوع آفتاب به تعقیب آنان پرداختند.

﴿فَلَمَّا تَرَاءَى الْجَمْعَانِ قَالَ أَصْحَابُ مُوسَىٰ إِنَّا لَمُدْرَكُونَ﴾

و چون دو گروه یکدیگر را دیدند، یاران موسی گفتند: «قطعاً [در چنگال فرعونیان] گرفتاریم».

﴿قَالَ كَلَّا ۖ إِنَّ مَعِيَ رَبِّي سَيَهْدِينِ﴾

[موسی] گفت: «هرگز! بی‌تردید، پروردگارم با من است و مرا [به راه نجات] هدایت خواهد کرد».

﴿فَأَوْحَيْنَا إِلَىٰ مُوسَىٰ أَنِ اضْرِبْ بِعَصَاكَ الْبَحْرَ ۖ فَانْفَلَقَ فَكَانَ كُلُّ فِرْقٍ كَالطَّوْدِ الْعَظِيمِ﴾

به موسی وحی کردیم: «عصایت را به دریا بزن»؛ [هنگامی که عصایش را زد، نیل] شکافته شد و هر بخشی [از آن،] همچون کوهی بزرگ گشت.

﴿وَأَزْلَفْنَا ثَمَّ الْآخَرِينَ﴾

و آن گروه دیگر [= سپاه فرعون] را به آنجا كشاندیم.

﴿وَأَنْجَيْنَا مُوسَىٰ وَمَنْ مَعَهُ أَجْمَعِينَ﴾

و موسی و همۀ کسانی را که همراهش بودند نجات دادیم.

﴿ثُمَّ أَغْرَقْنَا الْآخَرِينَ﴾

و دیگران را غرق نمودیم.

﴿إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَةً ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنِينَ﴾

قطعاً در این [ماجرا] نشانه‌ای [برای عبرت گرفتن] است؛ ولی بیشتر آنان مؤمن نبودند.

﴿وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ﴾

و بی‌تردید، پرورگارت همان شکست‌ناپذیرِ مهربان است.

﴿وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ إِبْرَاهِيمَ﴾

[ای پیامبر،] داستان ابراهیم را بر آنان بازگو.

﴿إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِ مَا تَعْبُدُونَ﴾

هنگامى كه به پدر و قومش گفت: «چه چیز را عبادت می‏کنید؟»

﴿قَالُوا نَعْبُدُ أَصْنَامًا فَنَظَلُّ لَهَا عَاكِفِينَ﴾

آنان گفتند: «بُت‌هایی را عبادت می‌کنیم و پیوسته سر بر آستانشان داریم».

﴿قَالَ هَلْ يَسْمَعُونَكُمْ إِذْ تَدْعُونَ﴾

[ابراهیم] گفت: «آیا وقتی آنها را می‌خوانید، [صدای] شما را می‌شنوند؟

﴿أَوْ يَنْفَعُونَكُمْ أَوْ يَضُرُّونَ﴾

یا به شما سود و زیان می‌رسانند؟»

﴿قَالُوا بَلْ وَجَدْنَا آبَاءَنَا كَذَٰلِكَ يَفْعَلُونَ﴾

آنان گفتند: «[نه،] ولی پدرانمان را یافتیم که چنین می‌کردند [و از آن‏ها تقلید می‏کنیم]».

﴿قَالَ أَفَرَأَيْتُمْ مَا كُنْتُمْ تَعْبُدُونَ﴾

[ابراهیم] گفت: «آیا دیدید [و دانستید] چیزهایی را که همواره عبادت می‏کردید

﴿أَنْتُمْ وَآبَاؤُكُمُ الْأَقْدَمُونَ﴾

[هم] شما و [هم] پدرانتان‌ـ

﴿فَإِنَّهُمْ عَدُوٌّ لِي إِلَّا رَبَّ الْعَالَمِينَ﴾

یقیناً [همۀ] آنها [= معبودان باطل] دشمنِ [عقیدۀ توحیدیِ] من هستند؟ مگر پروردگار جهانیان.

﴿الَّذِي خَلَقَنِي فَهُوَ يَهْدِينِ﴾

آن [معبودی] ‌که مرا آفریده و هدایتم می‌کند

﴿وَالَّذِي هُوَ يُطْعِمُنِي وَيَسْقِينِ﴾

و همان ذاتی ‌که به من غذا می‌دهد و سیرابم می‌سازد

﴿وَإِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ﴾

و هنگامی که بیمار می‌شوم، اوست که شفایم می‌دهد

﴿وَالَّذِي يُمِيتُنِي ثُمَّ يُحْيِينِ﴾

و ذاتی ‌که مرا می‌میرانَد و [دوباره] زنده‌ام می‌کند

﴿وَالَّذِي أَطْمَعُ أَنْ يَغْفِرَ لِي خَطِيئَتِي يَوْمَ الدِّينِ﴾

و ذاتی ‌که امیدوارم روز جزا گناهانم را ببخشد.

﴿رَبِّ هَبْ لِي حُكْمًا وَأَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ﴾

پروردگارا، به من دانشی [در دین] ببخش و مرا به شایستگان ملحق کن.

﴿وَاجْعَلْ لِي لِسَانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ﴾

و در آیندگان آوازه‌ای نیک برایم قرار بده.

﴿وَاجْعَلْنِي مِنْ وَرَثَةِ جَنَّةِ النَّعِيمِ﴾

و مرا از وارثان بهشتِ پرنعمت بگردان.

﴿وَاغْفِرْ لِأَبِي إِنَّهُ كَانَ مِنَ الضَّالِّينَ﴾

و پدرم را بیامرز [که] بی‌تردید در زمرۀ گمراهان بود.

﴿وَلَا تُخْزِنِي يَوْمَ يُبْعَثُونَ﴾

و روزی ‌که [مردم] برانگیخته می‌شوند، مرا رسوا [و شرمنده] نساز.

﴿يَوْمَ لَا يَنْفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَ﴾

همان روزی ‌که مال و فرزندان سودی نمی‌بخشد؛

﴿إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ﴾

مگر کسی ‌که با قلبی پاک [و خالی از شرک و نفاق و ریا] به پیشگاه الله بیاید».

﴿وَأُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِينَ﴾

و [آن روز،] بهشت برای پرهیزگاران نزدیک می‌گردد

﴿وَبُرِّزَتِ الْجَحِيمُ لِلْغَاوِينَ﴾

و دوزخ برای گمراهان آشکار می‌شود.

﴿وَقِيلَ لَهُمْ أَيْنَ مَا كُنْتُمْ تَعْبُدُونَ﴾

و به آنان گفته می‌شود: «[اکنون] کجا هستند آنچه عبادت می‏کردید

﴿مِنْ دُونِ اللَّهِ هَلْ يَنْصُرُونَكُمْ أَوْ يَنْتَصِرُونَ﴾

به جای الله؟ آیا [آنها در برابر عذاب الهی] شما را یاری می‌کنند یا [حتی خود] را یاری می‌دهند؟»

﴿فَكُبْكِبُوا فِيهَا هُمْ وَالْغَاوُونَ﴾

پس، آنها [= معبودان باطل] همراه گمراهان در آن [آتش مهیب] افکنده می‌شوند.

﴿وَجُنُودُ إِبْلِيسَ أَجْمَعُونَ﴾

و [همراه] تمام لشکریان ابلیس.

﴿قَالُوا وَهُمْ فِيهَا يَخْتَصِمُونَ﴾

در آنجا [مشرکان] در حال ستیز [با معبودان باطل] می‌گویند:

﴿تَاللَّهِ إِنْ كُنَّا لَفِي ضَلَالٍ مُبِينٍ﴾

«به الله سوگند که ما در گمراهی آشکاری بودیم.

﴿إِذْ نُسَوِّيكُمْ بِرَبِّ الْعَالَمِينَ﴾

آنگاه که شما را با پروردگار جهانیان برابر می‌دانستیم.

﴿وَمَا أَضَلَّنَا إِلَّا الْمُجْرِمُونَ﴾

و ما را کسی جز مجرمان گمراه نکرد.

﴿فَمَا لَنَا مِنْ شَافِعِينَ﴾

[اکنون] نه هیچ شفاعتگری داریم

﴿وَلَا صَدِيقٍ حَمِيمٍ﴾

و نه هیچ دوست مهربانی.

﴿فَلَوْ أَنَّ لَنَا كَرَّةً فَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ﴾

كاش بازگشتی [به دنیا] داشتیم و در زمرۀ مؤمنان قرار مى‏گرفتیم».

﴿إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَةً ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنِينَ﴾

قطعاً در این [ماجرا] نشانه‌ای [برای عبرت گرفتن] است؛ ولی بیشتر آنان مؤمن نبودند.

﴿وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ﴾

و بی‌تردید، پروردگارت همان شکست‌ناپذیرِ مهربان است.

﴿كَذَّبَتْ قَوْمُ نُوحٍ الْمُرْسَلِينَ﴾

قوم نوح، پیامبران را دروغگو انگاشتند.

﴿إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ نُوحٌ أَلَا تَتَّقُونَ﴾

آنگاه‌ که برادرشان نوح به آنان گفت: «آیا [از الله‌] پروا نمی‌کنید؟

﴿إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ﴾

به راستی، من پیامبری امین برایتان هستم؛

﴿فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ﴾

پس، از الله پروا کنید و مطیع [دستورهای] من باشید.

﴿وَمَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ ۖ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ الْعَالَمِينَ﴾

و من [در برابر رسالتم] هیچ پاداشی از شما نمی‌خواهم. پاداش من، تنها بر [عهدۀ] پروردگار جهانیان است؛

﴿فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ﴾

پس، از الله پروا کنید و مطیع [دستورهای] من باشید».

﴿۞ قَالُوا أَنُؤْمِنُ لَكَ وَاتَّبَعَكَ الْأَرْذَلُونَ﴾

آنان گفتند: «آیا به تو ایمان بیاوریم در حالی كه [فقط] فرومایگان از تو پیروى كرده‌اند؟»

﴿قَالَ وَمَا عِلْمِي بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ﴾

[نوح] گفت: «من به آنچه آنان [در گذشته] مى‌كردند چه دانشی دارم؟

﴿إِنْ حِسَابُهُمْ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّي ۖ لَوْ تَشْعُرُونَ﴾

حساب آنان تنها با پروردگار من است. اگر می‌فهمید [چنین سخن گزافی نگویید].

﴿وَمَا أَنَا بِطَارِدِ الْمُؤْمِنِينَ﴾

و من [هرگز] مؤمنان را طرد نمی‌کنم.

﴿إِنْ أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ مُبِينٌ﴾

من جز بیم‌دهنده‌ای آشکار نیستم».

﴿قَالُوا لَئِنْ لَمْ تَنْتَهِ يَا نُوحُ لَتَكُونَنَّ مِنَ الْمَرْجُومِينَ﴾

آنان گفتند: «ای نوح، اگر [از دعوتت] دست برنداری، قطعاً سنگسار می‌شوی».

﴿قَالَ رَبِّ إِنَّ قَوْمِي كَذَّبُونِ﴾

او گفت: «پروردگارا، قومم مرا دروغگو انگاشتند؛

﴿فَافْتَحْ بَيْنِي وَبَيْنَهُمْ فَتْحًا وَنَجِّنِي وَمَنْ مَعِيَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ﴾

پس میان من و آنان داوری کن و من و مؤمنانی را که همراهم هستند نجات بده».

﴿فَأَنْجَيْنَاهُ وَمَنْ مَعَهُ فِي الْفُلْكِ الْمَشْحُونِ﴾

او و افرادی را که همراهش بودند، در [آن] کشتیِ آکنده [از انسان و حیوان] نجات دادیم

﴿ثُمَّ أَغْرَقْنَا بَعْدُ الْبَاقِينَ﴾

و باقی‏ماندگان را غرق کردیم.

﴿إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَةً ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنِينَ﴾

قطعاً در این [ماجرا] نشانه‌ای [برای عبرت گرفتن] است؛ ولی بیشتر آنان مؤمن نبودند.

﴿وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ﴾

و بی‌تردید، پروردگارت همان شکست‌ناپذیر مهربان است.

﴿كَذَّبَتْ عَادٌ الْمُرْسَلِينَ﴾

[قوم] عاد [نیز] پیامبران را دروغگو انگاشتند.

﴿إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ هُودٌ أَلَا تَتَّقُونَ﴾

آنگاه‌ که برادر‌شان هود به آنان گفت: «آیا [از الله] پروا نمی‌کنید؟»

﴿إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ﴾

به راستی، من پیامبری امین برای شما هستم.

﴿فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ﴾

پس، از الله پروا کنید و مطیع [دستورهای] من باشید.

﴿وَمَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ ۖ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ الْعَالَمِينَ﴾

و من [در برابر رسالتم] هیچ پاداشی از شما نمی‌خواهم. پاداش من، تنها بر [عهدۀ] پروردگار جهانیان است.

﴿أَتَبْنُونَ بِكُلِّ رِيعٍ آيَةً تَعْبَثُونَ﴾

آیا بر هر مکان بلندی، بنایی بیهوده می‌سازید؟

﴿وَتَتَّخِذُونَ مَصَانِعَ لَعَلَّكُمْ تَخْلُدُونَ﴾

و قصر‌ها و قلعه‌های محکم و استوار بنا می‌کنید؛ گویی [در دنیا] جاودانید.

﴿وَإِذَا بَطَشْتُمْ بَطَشْتُمْ جَبَّارِينَ﴾

و چون [به کسی] حمله‌ور می‌شوید، [بی‏رحم و] ظالمانه حمله می‌کنید.

﴿فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ﴾

از الله پروا کنید و مطیع [دستورهای] من باشید.

﴿وَاتَّقُوا الَّذِي أَمَدَّكُمْ بِمَا تَعْلَمُونَ﴾

و از ذاتی پروا کنید كه [نعمت‏هایی چنان فراوان] به شما عطا کرده است كه خود، [آنها را بهتر] مى‏دانید.

﴿أَمَدَّكُمْ بِأَنْعَامٍ وَبَنِينَ﴾

او به شما چهارپایان و فرزندان [بسیار] عطا کرده است

﴿وَجَنَّاتٍ وَعُيُونٍ﴾

و باغ‏ها و چشمه‌سار‏ها.

﴿إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ﴾

به راستی که من از عذاب روزی بزرگ بر شما می‌ترسم».

﴿قَالُوا سَوَاءٌ عَلَيْنَا أَوَعَظْتَ أَمْ لَمْ تَكُنْ مِنَ الْوَاعِظِينَ﴾

آنان گفتند: «چه ما را پند بدهی یا ندهی، برایمان یکسان است [و از تو اطاعت نمی‌کنیم].

﴿إِنْ هَٰذَا إِلَّا خُلُقُ الْأَوَّلِينَ﴾

این [آیینِ ما، همان] روش پیشینیان است

﴿وَمَا نَحْنُ بِمُعَذَّبِينَ﴾

و ما [هرگز] عذاب نخواهیم شد».

﴿فَكَذَّبُوهُ فَأَهْلَكْنَاهُمْ ۗ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَةً ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنِينَ﴾

آنان هود را دروغگو انگاشتند؛ ما [نیز] هلاکشان کردیم. قطعاً در این [ماجرا] نشانه‌ای [برای عبرت گرفتن] است؛ و بیشتر آنان مؤمن نبودند.

﴿وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ﴾

و بی‌تردید، پروردگارت همان شکست‌ناپذیرِ مهربان است.

﴿كَذَّبَتْ ثَمُودُ الْمُرْسَلِينَ﴾

[قوم] ثمود پیامبران را دروغگو انگاشتند.

﴿إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ صَالِحٌ أَلَا تَتَّقُونَ﴾

آنگاه ‌که برادر‌شان صالح به آنان گفت: «آیا [از الله] پروا نمی‌کنید؟

﴿إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ﴾

به راستی، من پیامبری امین برایتان هستم.

﴿فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ﴾

پس، از الله پروا کنید و مطیع [دستورهای] من باشید.

﴿وَمَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ ۖ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ الْعَالَمِينَ﴾

و من [در برابر رسالتم] هیچ پاداشی از شما نمی‌خواهم. پاداش من، تنها بر [عهدۀ] پروردگار جهانیان است.

﴿أَتُتْرَكُونَ فِي مَا هَاهُنَا آمِنِينَ﴾

آیا [مى‌پندارید كه‌] شما را در این نعمت‏هایی كه اینجاست آسوده رها مى‌كنند؟

﴿فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ﴾

در [این] باغ‏ها و چشمه‌سارها

﴿وَزُرُوعٍ وَنَخْلٍ طَلْعُهَا هَضِيمٌ﴾

و [در کنار این] کشتزارها و نخل‏هایی که میوه‌هایش نرم و رسیده است؟

﴿وَتَنْحِتُونَ مِنَ الْجِبَالِ بُيُوتًا فَارِهِينَ﴾

و ماهرانه از کوه‏ها [برای خود] خانه‌هایی می‌تراشید.

﴿فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ﴾

از الله پروا کنید و مطیع [دستورهای] من باشید.

﴿وَلَا تُطِيعُوا أَمْرَ الْمُسْرِفِينَ﴾

و از اسرافکاران [گناهکار] پیروی نکنید.

﴿الَّذِينَ يُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ وَلَا يُصْلِحُونَ﴾

[همان] کسانی که در زمین به فساد می‌پردازند و [خویشتن را] اصلاح نمی‌کنند».

﴿قَالُوا إِنَّمَا أَنْتَ مِنَ الْمُسَحَّرِينَ﴾

آنان گفتند: «[ای صالح،] جز این نیست که تو جادوشده‌ای.

﴿مَا أَنْتَ إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُنَا فَأْتِ بِآيَةٍ إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ﴾

تو جز بشری همانند ما نیستی؛ پس اگر راست می‌گویی، نشانه‌ای [بر پیامبری‌ات] بیاور».

﴿قَالَ هَٰذِهِ نَاقَةٌ لَهَا شِرْبٌ وَلَكُمْ شِرْبُ يَوْمٍ مَعْلُومٍ﴾

[صالح] گفت: «این ماده شتری است كه سهمى از آب [چشمه] دارد و [روزهای معیّنى نیز] شما سهمی از آب دارید.

﴿وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوءٍ فَيَأْخُذَكُمْ عَذَابُ يَوْمٍ عَظِيمٍ﴾

پس [کمترین] آزاری به آن نرسانید که عذابِ روزی بزرگ شما را فرامی‌گیرد».

﴿فَعَقَرُوهَا فَأَصْبَحُوا نَادِمِينَ﴾

اما آن را [زخمی نموده و] کشتند و [آنگاه از کردۀ خود] پشیمان شدند.

﴿فَأَخَذَهُمُ الْعَذَابُ ۗ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَةً ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنِينَ﴾

پس عذاب [الهی] آنان را فروگرفت. بی‌گمان، در این [ماجرا] نشانه‌ای [برای عبرت گرفتن] است؛ و بیشتر آنان مؤمن نبودند.

﴿وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ﴾

و بی‌تردید، پروردگارت همان شکست‌ناپذیرِ مهربان است.

﴿كَذَّبَتْ قَوْمُ لُوطٍ الْمُرْسَلِينَ﴾

قوم لوط [نیز] پیامبران را دروغگو انگاشتند.

﴿إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ لُوطٌ أَلَا تَتَّقُونَ﴾

آنگاه ‌که برادر‌شان لوط به آنان گفت: «آیا [از الله] پروا نمی‌کنید؟

﴿إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ﴾

به راستی، من پیامبری امین برای شما هستم.

﴿فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ﴾

پس، از الله پروا کنید و مطیع [دستورهای] من باشید.

﴿وَمَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ ۖ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ الْعَالَمِينَ﴾

و من [در برابر رسالتم] هیچ پاداشی از شما نمی‌خواهم. پاداش من، تنها بر [عهدۀ] پروردگار جهانیان است.

﴿أَتَأْتُونَ الذُّكْرَانَ مِنَ الْعَالَمِينَ﴾

آیا از میان جهانیان، با مردان می‌آمیزید،

﴿وَتَذَرُونَ مَا خَلَقَ لَكُمْ رَبُّكُمْ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ ۚ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ عَادُونَ﴾

و همسرانی را که الله برایتان آفریده است رها می‌کنید؟ بلکه شما گروهی متجاوزید.

﴿قَالُوا لَئِنْ لَمْ تَنْتَهِ يَا لُوطُ لَتَكُونَنَّ مِنَ الْمُخْرَجِينَ﴾

آنان گفتند: «ای لوط، اگر [از این امر و نهی] دست بر نداری، قطعاً [از شهر] اخراج می‌شوی».

﴿قَالَ إِنِّي لِعَمَلِكُمْ مِنَ الْقَالِينَ﴾

[لوط] گفت: «من دشمن [سرسخت] این کارتان هستم.

﴿رَبِّ نَجِّنِي وَأَهْلِي مِمَّا يَعْمَلُونَ﴾

پروردگارا، من و خانواده‌ام را از [عاقبت] آنچه [اینها] انجام می‌دهند نجات ده».

﴿فَنَجَّيْنَاهُ وَأَهْلَهُ أَجْمَعِينَ﴾

ما او و همۀ خانواده‌اش را نجات دادیم

﴿إِلَّا عَجُوزًا فِي الْغَابِرِينَ﴾

مگر پیرزنی که در میان بازماندگان [در عذاب] بود.

﴿ثُمَّ دَمَّرْنَا الْآخَرِينَ﴾

سپس دیگران را نابود کردیم

﴿وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهِمْ مَطَرًا ۖ فَسَاءَ مَطَرُ الْمُنْذَرِينَ﴾

و بارانی [از سنگ] بر آنان باراندیم؛ و بارانِ بیم‌داده‌شدگان چه بد بود!

﴿إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَةً ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنِينَ﴾

بی‌گمان، در این [ماجرا] نشانه‌ای [برای عبرت گرفتن] است؛ و بیشتر آنان مؤمن نبودند.

﴿وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ﴾

و بی‌تردید، پروردگارت همان شکست‌ناپذیرِ مهربان است.

﴿كَذَّبَ أَصْحَابُ الْأَيْكَةِ الْمُرْسَلِينَ﴾

اصحاب اَیکه [نیز] پیامبران را دروغگو انگاشتند.

﴿إِذْ قَالَ لَهُمْ شُعَيْبٌ أَلَا تَتَّقُونَ﴾

آنگاه که شعیب به آنان گفت: «آیا [از الله] پروا نمی‌کنید؟

﴿إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ﴾

به‌راستی، من پیامبری امین برای شما هستم.

﴿فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ﴾

پس از الله پروا کنید و مطیع [دستورهای] من باشید.

﴿وَمَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ ۖ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ الْعَالَمِينَ﴾

و من [در برابر رسالتم] هیچ پاداشی از شما نمی‌خواهم. پاداش من، تنها بر [عهدۀ] پروردگار جهانیان است.

﴿۞ أَوْفُوا الْكَيْلَ وَلَا تَكُونُوا مِنَ الْمُخْسِرِينَ﴾

پیمانه را تمام بدهید و کم‌فروشی نکنید.

﴿وَزِنُوا بِالْقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِيمِ﴾

و با ترازوی درست وزن کنید.

﴿وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْيَاءَهُمْ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ﴾

و کالای مردم را کم ندهید [و حقشان را ضایع نکنید] و در زمین به فساد [و تباهی] نکوشید.

﴿وَاتَّقُوا الَّذِي خَلَقَكُمْ وَالْجِبِلَّةَ الْأَوَّلِينَ﴾

و از ذاتی‌ که شما و امت‏های پیشین را آفرید پروا کنید.

﴿قَالُوا إِنَّمَا أَنْتَ مِنَ الْمُسَحَّرِينَ﴾

آنان گفتند: «[ای شعیب،] جز این نیست که تو جادوشده‌ای.

﴿وَمَا أَنْتَ إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُنَا وَإِنْ نَظُنُّكَ لَمِنَ الْكَاذِبِينَ﴾

تو جز بشری همانند ما نیستی و ما تو را دروغگو می‌پنداریم.

﴿فَأَسْقِطْ عَلَيْنَا كِسَفًا مِنَ السَّمَاءِ إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ﴾

اگر راست می‌گویی، پاره‌ای از آسمان را بر [سر] ما بینداز».

﴿قَالَ رَبِّي أَعْلَمُ بِمَا تَعْمَلُونَ﴾

[شعیب] گفت: «پروردگارم به آنچه می‌کنید داناتر است».

﴿فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمْ عَذَابُ يَوْمِ الظُّلَّةِ ۚ إِنَّهُ كَانَ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ﴾

او را دروغگو انگاشتند و عذابِ روزِ ابر [آتشبار] آنان را فراگرفت. به راستى که آن [بارانِ آتش،] عذاب روزى هولناک بود.

﴿إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَةً ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنِينَ﴾

بی‌گمان، در این [ماجرا] نشانه‌ای [برای عبرت گرفتن] است؛ و بیشتر آنان مؤمن نبودند.

﴿وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ﴾

و بی‌تردید، پروردگارت همان شکست‌ناپذیرِ مهربان است.

﴿وَإِنَّهُ لَتَنْزِيلُ رَبِّ الْعَالَمِينَ﴾

و به راستی [این] قرآن فروفرستادۀ پروردگار جهانیان است.

﴿نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ﴾

روح‌ الامین [= جبرئیل] آن را فرود آورده است.

﴿عَلَىٰ قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنْذِرِينَ﴾

بر قلب تو [نازل کرده است] تا بیم‌دهنده باشی.

﴿بِلِسَانٍ عَرَبِيٍّ مُبِينٍ﴾

[قرآن را] به زبان عربی روشن [نازل نمود].

﴿وَإِنَّهُ لَفِي زُبُرِ الْأَوَّلِينَ﴾

و بی‌تردید، [بشارت نزولِ] آن، در کتاب‏های پیشینیان [نیز آمده] است.

﴿أَوَلَمْ يَكُنْ لَهُمْ آيَةً أَنْ يَعْلَمَهُ عُلَمَاءُ بَنِي إِسْرَائِيلَ﴾

آیا همین نشانه برایشان کافی نیست که علمای بنی‌اسرائیل از [حقیقتِ] قرآن آگاهند؟

﴿وَلَوْ نَزَّلْنَاهُ عَلَىٰ بَعْضِ الْأَعْجَمِينَ﴾

و اگر آن را بر بعضی از غیر عرب‏ها نازل می‌کردیم

﴿فَقَرَأَهُ عَلَيْهِمْ مَا كَانُوا بِهِ مُؤْمِنِينَ﴾

و [پیامبر،] آن را برایشان می‌خواند، به آن ایمان نمی‌آوردند.

﴿كَذَٰلِكَ سَلَكْنَاهُ فِي قُلُوبِ الْمُجْرِمِينَ﴾

[آری،] این گونه آن [کفر و تکذیب] را در دل‏های گناهکاران جای دادیم.

﴿لَا يُؤْمِنُونَ بِهِ حَتَّىٰ يَرَوُا الْعَذَابَ الْأَلِيمَ﴾

اما به آن ایمان نمی‌آورند تا آنگاه که عذاب دردناک را ببینند.

﴿فَيَأْتِيَهُمْ بَغْتَةً وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ﴾

ناگهان در حالی ‌که بی‌خبرند، به سراغشان می‌آید.

﴿فَيَقُولُوا هَلْ نَحْنُ مُنْظَرُونَ﴾

[در آن حال] می‌گویند: «آیا مهلتی [برای توبه] خواهیم داشت؟»

﴿أَفَبِعَذَابِنَا يَسْتَعْجِلُونَ﴾

آیا آنان عذاب ما را به شتاب خواستارند؟

﴿أَفَرَأَيْتَ إِنْ مَتَّعْنَاهُمْ سِنِينَ﴾

آیا دانستی که اگر آنان را سال‏ها [از زندگی دنیا] بهره‌مند سازیم

﴿ثُمَّ جَاءَهُمْ مَا كَانُوا يُوعَدُونَ﴾

سپس آنچه که به آنان وعده داده شده است به سراغشان بیاید

﴿مَا أَغْنَىٰ عَنْهُمْ مَا كَانُوا يُمَتَّعُونَ﴾

این بهره‌مندی‌شان [از دنیا، در هنگام عذاب] سودی برایشان نخواهد داشت؟

﴿وَمَا أَهْلَكْنَا مِنْ قَرْيَةٍ إِلَّا لَهَا مُنْذِرُونَ﴾

و ما [ساکنان] هیچ شهری را هلاک نکردیم مگر اینکه هشداردهندگانی [از پیامبران] داشتند.

﴿ذِكْرَىٰ وَمَا كُنَّا ظَالِمِينَ﴾

تا آنان را پند دهند؛ و ما هرگز ستمکار نبوده‌ایم [که اتمام حجت نکنیم].

﴿وَمَا تَنَزَّلَتْ بِهِ الشَّيَاطِينُ﴾

و این قرآن را شیاطین نازل نکرده‌اند.

﴿وَمَا يَنْبَغِي لَهُمْ وَمَا يَسْتَطِيعُونَ﴾

آنان نه درخورِ این كارند و نه توانش را دارند.

﴿إِنَّهُمْ عَنِ السَّمْعِ لَمَعْزُولُونَ﴾

بى‌تردید، آنان از شنیدن [وحى‌] برکنارند.

﴿فَلَا تَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلَٰهًا آخَرَ فَتَكُونَ مِنَ الْمُعَذَّبِينَ﴾

پس [ای پیامبر،] هیچ معبودی را با الله مخوان، که عذاب خواهی شد.

﴿وَأَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ﴾

و خویشاوندان نزدیکت را [از عذاب الهی] بیم ده.

﴿وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِمَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ﴾

و با مؤمنانی ‌که از تو پیروی کرده‌اند، مهربان [و فروتن] باش.

﴿فَإِنْ عَصَوْكَ فَقُلْ إِنِّي بَرِيءٌ مِمَّا تَعْمَلُونَ﴾

اگر از [فرمان] تو سرپیچی کردند، بگو: «به راستی، من از آنچه می‌کنید بیزارم».

﴿وَتَوَكَّلْ عَلَى الْعَزِيزِ الرَّحِيمِ﴾

و بر [الله] شکست‌ناپذیرِ مهربان توکل کن.

﴿الَّذِي يَرَاكَ حِينَ تَقُومُ﴾

همان ذاتی ‌که چون [برای عبادت] برمی‌خیزی، تو را می‌بیند.

﴿وَتَقَلُّبَكَ فِي السَّاجِدِينَ﴾

و حرکت [و نشست و برخاستِ] تو را میان سجده‌کنندگان [می‌نگرد].

﴿إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ﴾

بی‌تردید، او همان شنوای داناست.

﴿هَلْ أُنَبِّئُكُمْ عَلَىٰ مَنْ تَنَزَّلُ الشَّيَاطِينُ﴾

آیا به شما خبر دهم که شیاطین بر چه کسی نازل می‌شوند؟

﴿تَنَزَّلُ عَلَىٰ كُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٍ﴾

بر هر دروغگوی گناهکار.

﴿يُلْقُونَ السَّمْعَ وَأَكْثَرُهُمْ كَاذِبُونَ﴾

آنان شنیده‌ها[یی را که دزدانه از ملکوت گوش داده‌اند، به جادوگران و فال‏گیران] القا مى‌كنند و بیشتر آنان دروغگو هستند.

﴿وَالشُّعَرَاءُ يَتَّبِعُهُمُ الْغَاوُونَ﴾

و [محمد شاعر نیست؛ زیرا‌] شاعران را گمراهان پیروی می‌کنند.

﴿أَلَمْ تَرَ أَنَّهُمْ فِي كُلِّ وَادٍ يَهِيمُونَ﴾

آیا ندیدی که آنان در هر لغو و بیهوده‌ای [حیران و] سرگشته‌اند؟

﴿وَأَنَّهُمْ يَقُولُونَ مَا لَا يَفْعَلُونَ﴾

و چیزی را می‌گویند که [خود به آن اعتقاد ندارند و] عمل نمی‌کنند؟

﴿إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَذَكَرُوا اللَّهَ كَثِيرًا وَانْتَصَرُوا مِنْ بَعْدِ مَا ظُلِمُوا ۗ وَسَيَعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَيَّ مُنْقَلَبٍ يَنْقَلِبُونَ﴾

مگر کسانی ‌که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته انجام داده‌اند و الله را بسیار یاد کرده‌اند و پس از آنکه ستم دیدند، انتقام گرفتند [و با شعر خود از اسلام و مسلمانان دفاع نمودند]؛ و کسانی ‌که ستم کردند، به زودی خواهند دانست به چه بازگشتگاهی بازمی‌گردند.

الترجمات والتفاسير لهذه السورة: