به‌رِاستى هیچ زیكرێك نیه‌ئه‌و پاداشته‌ى هه‌بێت وه‌كو قورئانى پیرۆز هه‌یه‌تى ، چونكه‌ئه‌و كه‌سه‌ى كه‌قورئان ده‌خوێنێت هه‌موو پیتێك كه‌ده‌یخوێنێت حه‌سه‌نه‌یه‌ك ( چاكه‌یه‌تى ) بۆ ده‌نوسرێت.
التفاصيل
تۆ و قورئان له رِه‌مه‌زاندا الحمد لله رب العالمين ، والصلاة والسلام على رسول الله الأمين وعلى آله وأصحابه أجمعين ... أما بعد . قورئانى پیرۆز ئه‌و كتێبه‌ى خواى گه‌وره‌یه‌كه‌به‌پارێزگارى خوا پارێزراوه، له‌هه‌موو ده‌ستكارى و گۆرِان و چه‌وه‌شه‌كاریه‌ك ، یان له‌هه‌موو زیادكركردن و كه‌م كردنێك ، خواى گه‌وره‌ده‌فه‌رمووێت : [ إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ ] ( سورة الحجر : 9 ) ، واته: به‌رِاستى ئێمه‌خۆمان قورئانمان دابه‌زاندووه‌و خۆشمان ده‌یپارێزین . وه‌ئه‌م قورئانه‌دوایین كتێبێكه‌كه‌خواى گه‌وره‌دایبه‌زاندووه‌بۆ مرۆڤ ، چاكترینیانه‌و باڵاده‌ستیشه‌به‌سه‌ر هه‌موویاندا ، خواى گه‌وره‌ده‌فه‌رمووێت : [ وَأَنزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتَابِ وَمُهَيْمِنًا عَلَيْهِ ] ( المائدة : 48 ) . واته: ئێمه‌قورئانمان بۆ تۆ ـ ئه‌ى محمد صلى الله عليه وسلم ـ دابه‌زاندووه، به رِاستى كه‌هیچ گومانێكى تێدا نیه‌كه‌له‌لایه‌ن خواوه‌یه، وه‌رِاستى و دروستى كتێبه‌كانى پێش خۆیشى دیارى ده‌كات كه‌باسی قورئانى تێدا كراوه، و ئه‌م قورئانه‌ش چاودێرى و دادوه‌ره‌به‌سه‌ر كتێبه‌كانى پێشو . كه‌به‌رِاستى گه‌وره‌ترین موعجیزه‌یه، و هیدایه‌تێكى گه‌وره‌یه‌بۆ خه‌ڵكى ، [ الَر كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلَى صِرَاطِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ ] ( إبراهيم : 1 ) ، واته: ئه‌م قورئانه‌كتێبێكه‌دامانبه‌زاندووه‌بۆ تۆ ئه‌ى محمد صلى الله عليه وسلم بۆ ئه‌وه‌ى خه‌ڵكى له‌تاریكایه‌كانى هاوه‌ڵ برِیاردان و نه‌فامى ده‌ربهێنیت و به‌ره‌و رِووناكى و نورى ئیمان به‌ویستى خواى باڵاده‌ست و سوپاس كراو . هه‌ركه‌سێك گوفتارى قورئان بێت ئه‌وه‌رِاست ده‌ڵێت ، و هه‌ر كه‌سێك ئیشى پێ بكات پاداشتى ده‌درێته‌وه، وه‌هه‌ر كه‌سێكیش بانگه‌شه‌ى بۆ بكات ئه‌وا رِێنموویی كراوه‌بۆ سه‌ر رِاسته‌رِێگاى خواى په‌روه‌ردگار ، وه‌به‌رِاستى ئه‌م قورئانه‌رِاست كه‌ره‌وه‌ى خورِه‌وشت و رِێكخه‌رى ژیانه، وه‌هه‌ر كه‌سێك ده‌ستى پێوه‌بگرێت ئه‌وا ده‌ستى گرتوه‌به‌په‌تێك كه‌هه‌رگیز نا پچرِێت . بۆیه‌هیچ سه‌یر وسه‌مه‌ره‌نیه‌ئه‌گه‌ر خوێندنه‌وه‌ى له‌چاكترین كرده‌وه‌چاكه‌كان بێت ، و خوێندنه‌وه‌و تێرِامان و بیر كردنه‌وه‌له‌ماناكه‌ى له‌گه‌وره‌ترین نزیك بوونه‌وه‌كان بێت له‌خواى گه‌وره. ئه‌وته‌خواى باڵاده‌ست ده‌فه‌رمووێ :[ إِنَّ الَّذِينَ يَتْلُونَ كِتَابَ اللَّهِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِيَةً يَرْجُونَ تِجَارَةً لَّن تَبُورَ ]( سورة فاطر : 29 ) ، واته: به‌رِاستى ئه‌وانه‌ى كه‌وا كتێبی خوا ( قورئان ) ده‌خوێننه‌وه‌و نوێژه‌كانیان به‌جوانى ئه‌نجام ده‌ده‌ن و ده‌به‌خشن له‌پێناوى خوادا به‌په‌نهانى و ئاشكرا خوازیارى بازرگانیه‌كن كه‌هه‌رگیز به‌فیرِۆ ناچێت وه‌به‌خوێندنه‌وه‌ى قورئان و تێرِامان له‌ئایه‌ته‌كانى و بیركردنه‌وه‌له‌واتاكه‌ى ئارامى داده‌به‌زێت به‌سه‌ردا و رِه‌حمه‌ت دایده‌پۆشێت ، و فریشته‌كانى خوا ئاماده‌ى ده‌بن ، خواى گه‌وره‌خۆى باسی به‌نده‌چاكه‌كاره‌كانى ده‌كات له‌لاى فریشته‌كانى ، ئه‌وه‌یه‌پێغه‌مبه‌رى ئازیزمان صلى الله عليه وسلم له‌فه‌رمووده‌یه‌كدا ده‌فه‌رمووىَ : " وما اجتمع قوم في بيت من بيوت الله ، يتلون كتاب الله ، ويتدارسونه بينهم إلا نزلت عليهم السكينة ، و غشيتهم الرحمة ، وحفتهم الملائكة وذكرهم الله فيمن عندة " ( رواه مسلم ) واته: هیچ كۆمه‌ڵه‌كه‌سێك له‌ماڵێك له‌ماڵه‌كانى خوا كۆ نابنه‌وه‌بۆ خوێندنه‌وه‌ى قورئان و له‌نێوان خۆیاندا باسی ده‌كه‌ن ئیللا ئارامییان به‌سه‌ردا داده‌به‌زێت ، و رِه‌حمه‌ت دایانده‌پۆشێت ، وفریشته‌كان ده‌وره‌یان ده‌ده‌ن ، و خواى گه‌وره‌ش لاى فریشته‌كان باسیان ده‌كات . به‌رِاستى هیچ زیكرێك نیه‌ئه‌و پاداشته‌ى هه‌بێت وه‌كو قورئانى پیرۆز هه‌یه‌تى ، چونكه‌ئه‌و كه‌سه‌ى كه‌قورئان ده‌خوێنێت هه‌موو پیتێك كه‌ده‌یخوێنێت حه‌سه‌نه‌یه‌ك ( چاكه‌یه‌تى ) بۆ ده‌نوسرێت ، وه‌هه‌ر چاكه‌یه‌كیش به( ده) ئه‌وه‌نده‌یه‌تى ، ئه‌وه‌تا پێغه‌مبه‌رى ئازیزمان صلى الله عليه وسلم ده‌فه‌رمووێت : " مَنْ قَرَأَ حَرْفًا مِنْ كِتَابِ اللَّهِ فَلَهُ بِهِ حَسَنَةٌ ، وَالْحَسَنَةُ بِعَشْرِ أَمْثَالِهَا ، لاَ أَقُولُ : [الم] حَرْفٌ ، وَلَكِنْ أَلِفٌ حَرْفٌ وَلاَمٌ حَرْفٌ وَمِيمٌ حَرْفٌ " ( صحيح الجامع الصغير برقم : 6469 ) . واته: هه‌ركه‌سێك پیتێك له‌قورئانى پیرۆز بخوێنێت ، به‌هه‌موو پیتێكى چاكه‌یه‌كى بۆ ده‌نووسرێت ، چاكه‌ى له‌لاى خواى په‌روه‌ردگار به‌ده‌ئه‌وه‌نده‌ى خۆیه‌تى و چه‌ند جار ده‌كرێته‌وه، ناڵێم [الم] به‌پیتێك ده‌ژمێردرێت ، به‌ڵكو [ أَلِف ] به‌ته‌نها پیتێكه‌و [ لاَم ] یش پیتێكه، و [ مِیم ] یش پیتێكه. وه‌قورئان رِێبه‌رى خوێنه‌ره‌كه‌یه‌تى له‌قیامه‌تدا به‌ره‌و تاجى كه‌رامه‌ت رِه‌زامه‌ندى خواى گه‌وره، وه‌كو له‌و فه‌رمووده‌یه‌دا هاتووه‌كه( أبو هريرة ) رضي الله عنه بۆمان ده‌گێرِێته‌وه‌له‌پێغه‌مبه‌رى خواوهh " يجيء صاحب القرآن يوم القيامة ، فيقول القرآن : يا رب حله ، فيلبس تاج الكرامة ، ثم يقول : يا رب زده ، فيلبس حلة الكرامة ، ثم يقول : يا رب ارض عنه ، فيرضى عنه ، فيقال له اقرأ وارق ويزداد بكل آية حسنة " ( صححه الألباني في صحيح الترغيب والترهيب : 1425 ) واته: خاوه‌نى قورئان دێت له‌رِۆژى قیامه‌تدا ، قورئان ده‌ڵێت : ئه‌ى خوایه‌بیپۆشه، ئه‌و كاته‌تاجى كه‌رامه‌تى ده‌كرێته‌سه‌ر ، و ئینجا ده‌ڵێت : ئه‌ى خوایه‌زیادى بكه، ئینجا پۆشاكى كه‌رامه‌تى له‌به‌ر ده‌كرێت ، ئینجا ده‌ڵێت : ئه‌ى خوایه‌لێی رِازى به، و پێی ده‌وترێت : بخوێنه‌و به‌رزبه‌ره‌وه، به‌هه‌موو ئایه‌تێك كه‌ده‌یخوێنێت چاكه‌یه‌ك ( حسنة) یه‌ك زیاد ده‌كرێت . مانگى قورئان : مانگى رِه‌مه‌زان مانگى قورئانه، خواى گه‌وره‌ده‌فه‌رمووێت : [ شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِيَ أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ ] ( البقرة : 185 ) ، واته: مانگى رِه‌مه‌زان ئه‌و مانگه‌یه‌كه‌قورئانى تێدا دابه‌زیوه، هیدایه‌ته‌بۆ خه‌ڵكى و به‌ڵگه‌ى تێدایه‌بۆ رِێنموویی خه‌ڵكى و جیاكردنه‌وه‌ى حه‌ق و رِاستى له‌نارِاستى . وه‌قورئان ووته‌ى خواى گه‌وره‌یه‌بۆیه‌هه‌ركه‌سێك بیه‌وێت له‌گه‌ڵ خواى گه‌وره‌دا گفتو گۆ بكات ئه‌وا با قورئان بخوێنێت ، به‌رِاستى موسڵمان هه‌ر جارێك قورئان بخوێنێت دواتر بگه‌رِێته‌وه‌بۆ سه‌رى جارێكى تر ئه‌وا زۆر به‌په‌رۆشه‌وه‌ده‌گه‌رِێته‌وه‌بۆ لاى ، و هه‌رگیز خوێنه‌رى قورئان لێى بیزار نابێت ، و هه‌ر كه‌سێك ئارامى دڵى ده‌وێت ئه‌وا با قورئان بخوێنێت ، و هه‌ر كه‌سێك خشوعى و گه‌رِانه‌وه‌ى بۆ لاى خوا ده‌وێت ئه‌وا با قورئان بخوێنێت ، چونكه‌خواى گه‌وره‌ده‌فه‌رمووێت :[ أَلاَ بِذِكْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ ] ( الرعد : 28 ) ، واته: به‌رِاستى ته‌نها به‌یادى خوا دڵه‌كان ئارام ده‌بن . وه‌خوێندنى قورئانى پیرۆزیش له‌یادى خوایه، وه‌فه‌رمووده‌كانى پێغه‌مبه‌رى خوا صلى الله عليه وسلم ده‌رباره‌ى خوێندنه‌وه‌ى قورئان گه‌لێك زۆرن ، له‌وانه: پێغه‌مبه‌ر صلى الله عليه وسلم ده‌فه‌رمووێت : " الصيام والقرآن يشفعان للعبد يوم القيامة ، يقول الصيام : أي رب إني منعته الطعام والشهوات بالنهار ، فشفعني فيه ، يقول القرآن : رب منعته النوم بالليل ، فشفعني فيه ، فيشفعان " ( صححه الألباني في صحيح الجامع : 3882 ) ، واته: بۆ به‌نده‌كانى خوا له‌رِۆژى قیامه‌تدا ، رِۆژوو ده‌ڵێت : ئه‌ى خوایه! من رِێگربووم له‌خواردن و شه‌هوه‌تى داوات لێده‌كه‌م تكام قه‌بووڵ بكه، و قورئانیش ده‌ڵێت : خوایه‌من رِێگربووم له‌خه‌وتنى له‌شه‌ودا تكام قه‌بووڵ بكه، فه‌رمووى : خواى گه‌وره‌ش تكایان قه‌بووڵ ده‌كات و لێى خۆش ده‌بێت . هه‌روه‌ها پێغه‌مبه‌ر صلى الله عليه وسلم ده‌فه‌رمووێت : " اقرءوا القرآن فإنه يأتي يوم القيامة شفيعا لأصحابه " ( رواه مسلم ) واته: قورئان بخوێنن ، چونكه‌له‌رِۆژى قیامه‌تدا تكاكاره‌بۆ خاوه‌نه‌كانى . هه‌روه‌ها پێغه‌مبه‌ر صلى الله عليه وسلم ده‌فه‌رمووێت : " خيركم من تعلم القرآن وعلمه " ( رواه البخاري ) ، واته: چاكترینتان ئه‌وانه‌ن كه‌قورئان فێر ده‌بن و فێرى كه‌سانى تریش ده‌كه‌ن . وه‌ئه‌و قورئان خوێنه‌ى كه‌به‌رِاستى و دروستى قورئان ده‌خوێنێت پله‌و پایه‌یه‌كى به‌رز و گه‌وره‌ى هه‌یه‌لاى خواى گه‌وره، چونكه‌ئه‌و كه‌سه‌له‌گه‌ڵ فریشته‌نزیكه‌كانه، وه‌ئه‌و كه‌سه‌ش كه‌قورئان ده‌خوێنێت قورس و نارِه‌حه‌ته‌له‌سه‌ر زمانى و خوێندنه‌وه‌ى ئاسان نیه‌بۆی ، ئه‌وه‌دووجار پاداشتى هه‌یه‌لاى خوا ، وه‌ئه‌مه‌ش چاكه‌یه‌كى گه‌وره‌یه، ئه‌مه‌ش له‌ده‌قى ئه‌م فه‌رمووده‌یه‌ى پێغه‌مبه‌رى خوادا صلى الله عليه وسلم هاتووه‌كه‌ده‌فه‌رمووێ : " الماهر بالقرآن مع السفرة الكرام البررة والذي يقرأ القرآن ويتتعتع فيه وهو عليه شاق له أجران " ( متفق علية ) ، واته: ئه‌وه‌ى قورئان به‌دروستى و جوانى ده‌خوێنێته‌وه ئه‌وه‌له‌گه‌ڵ فریشته‌به‌رِێزه‌كانى خوادایه‌ـ ئه‌و فریشتانه‌ن كه‌سه‌فیرن له‌نێوان خواى گه‌وره‌و به‌نده‌كانى ، و ئه‌وه‌ى كه‌قورئان ده‌خوێنێت و ده‌وه‌ستێت تیایدا و قورسه‌له‌سه‌ر زمانى ئه‌و كه‌سه‌دوو پاداشتى هه‌یه. وه‌هه‌تاكو موسڵمان زیاتر قورئان بخوێنێت ، و زیاتر قورئانى له‌به‌ر بێت پله‌و پایه‌ى به‌رزتره‌له‌رِۆژى قیامه‌تدا ، هه‌روه‌كو پێغه‌مبه‌رى ئازیزمان صلى الله عليه وسلم ده‌فه‌رمووێت :" اقرأ وارتق ورتل كما كنت ترتل في الدنيا فإن منزلتك عند آخر آية ( كنت ) تقرأ بها " ( صححه الألباني في السلسلة الصحيحة : 2240 ) ، واته: به‌قورئان خوێن ده‌وترێت : بخوێنه‌و به‌رزبه‌ره‌وه، به‌رِاستى شوێن و پله‌ت له‌لاى كۆتا ئایه‌تێكه‌كه‌ده‌یخوێنیت . بۆیه‌پێویسته‌له‌سه‌ر موسڵمان هه‌وڵ بدات زیاتر قورئانى پیرۆز بخوێنێت ، و ویردێكى رِۆژانه‌بۆ خۆى دابنێت له‌قورئان خوێندن ، بۆ ئه‌وه‌ى بگاته‌پاداشتى گه‌وره‌ى خواى په‌روه‌ردگار . وه‌له( ابن عباس ) ه‌وه رضي الله عنه فه‌رموویه‌تى : پێغه‌مبه‌رى خوا صلى الله عليه وسلم به‌خشنده‌ترین كه‌س بووه، و به‌خشنده‌یه‌كه‌ى له‌رِه‌مه‌زاندا زیاتر ده‌بوو كاتێك كه( جبریل ) ده‌هاته‌خزمه‌تى ، وه‌هه‌موو شه‌وێكى رِه‌مه‌زانیش ( جبریل ) ده‌هاته‌خزمه‌تى و قورئانى پێ ده‌ووت ، بۆیه‌پێغه‌مبه‌رى خوا صلى الله عليه وسلم به‌خشنده‌تر ده‌بوو به‌خێر و ( صدقة ) له‌و بایه‌ى كه‌هه‌ڵده‌كات ( متفق علیه ) . ئیمامى النووي ـ رِه‌حمه‌تى خواى لێبێت ـ ده‌فه‌رمووێت : به‌رِاستى ئه‌و حوكمانه‌ى له‌م فه‌رمووده‌یه‌وه‌رده‌گیرێت ئه‌وه‌یه: سوننه‌ت بوونى خوێندن و فێربوونى قورئانه‌له‌م مانگه‌پیرۆزه‌دا . وه‌پیاو چاكانى پێشوو ـ خوایان لێ رِازى بێت ـ خۆیان به‌خوێندنى قورئان و تێگه‌یشتن له‌ئایه‌ته‌كانى زیاتر سه‌ر قاڵ ده‌كرد له‌مانگى رِه‌مه‌زاندا ، زیاتر له‌مانگه‌كانى تر ، چونكه‌ئه‌م مانگه‌مانگى قورئانه‌وه‌ك خواى گه‌وره‌دوفه‌رمووێت :[ شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِيَ أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ ] ( البقرة : 185 ) ، واته: مانگى رِه‌مه‌زان ئه‌و مانگه‌یه‌كه‌قورئانى تیادا دابه‌زیوه... . وه‌به‌رِاستى خاوه‌ن قورئان له‌به‌نده‌تایبه‌ته‌كانى خواى گه‌وره‌یه، و سه‌یركردنى ووشه‌كانى قورئان ( المصحف ) هۆكارێكه‌بۆ ده‌سته‌به‌ركردنى خۆشه‌ویستى خوا هه‌روه‌ك له‌پێغه‌مبه‌رى خواوه صلى الله عليه وسلم جێگیر بوه‌كه‌فه‌رموویه‌تى :" من سره أن يحب الله ورسوله فليقرأ في المصحف " ( حسنه الألباني في السلسلة الصحيحة : 2342 ) ، واته: هه‌ر كه‌سێك پێی خۆش بێت خوا و پێغه‌مبه‌ره‌كه‌ى صلى الله عليه وسلم خۆش بوێت ئه‌وا با له‌قورئان ( مصحف ) بخوێنێت . وه‌سونه‌تیش وایه‌كه‌ته‌واوكردنى ( ختم ) ى قورئان له‌سێ رِۆژ كه‌متر نه‌بێت بۆ ئه‌وه‌ى به‌نده‌ى موسڵمان بتوانێت له‌گوفتارى خواى گه‌وره‌تێ بگات ، خواى گه‌وره‌ده‌فه‌رمووێت : [ كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَيْكَ مُبَارَكٌ لِّيَدَّبَّرُوا آيَاتِهِ وَلِيَتَذَكَّرَ أُوْلُوا الْأَلْبَابِ ] ( ص : 29 ) واته: ئه‌م كتێبه‌مان كه‌قورئانه‌بۆ دابه‌زاندوویت كه‌موباره‌ك و پیرۆزه‌بۆ ئه‌وه‌ى له‌ئایه‌ته‌كانى بیر بكه‌نه‌وه‌و تێبفكرێن . وه‌په‌ند و عیبره‌ت وه‌رگرتن به‌وه‌نیه‌كه‌چه‌ند جار قورئان ( ختم ) ده‌كه‌یت ، به‌ڵكو په‌ند و عیبره‌ت به‌وه‌یه‌كه‌له‌گه‌ڵ زۆر خوێندنى قورئاندا هه‌وڵ بده‌یت بۆ تێگه‌یشتن له‌ئایه‌ته‌كانى و ئیش كردن به‌فه‌رمانه‌كانى ، بۆ ئه‌وه‌ى نه‌بین له‌و كه‌سانه‌ى كه‌خواى گه‌وره‌ده‌رباره‌یان ده‌فه‌رمووێت : [ وَمِنْهُمْ أُمِّيُّونَ لاَ يَعْلَمُونَ الْكِتَابَ إِلاَّ أَمَانِيَّ وَإِنْ هُمْ إِلاَّ يَظُنُّونَ ] ( البقرة : 78 ) . هه‌روه‌كو شێخى ئیسلام ـ ابن تیمیه‌ـ رِه‌حمه‌تى خواى لێبێت ـ ده‌فه‌رمووێت : (( خوێندنه‌وه‌یه‌ك كه‌هیچ تێگه‌یشتنى له‌گه‌ڵدا نیه)) . وه‌به‌رِاستى ( ابن مسعود ) رضي الله عنه رِاستى فـــه‌رمووه‌كاتێك ده‌ڵێت : (( ئه‌و قورئانه‌مه‌خوێنن وه‌كو چۆن شیعر ده‌خوێنن ، وه‌په‌خش و بڵاوى مه‌كه‌ن وه‌كو چۆن خورماى خراپ په‌خش و بڵاو ده‌كه‌نه‌وه، به‌ڵكو لاى باسه‌سه‌رسورِهێنه‌ره‌كانى بوه‌ستن ، و دڵه‌كانى پێ بێننه‌جۆش ، و هه‌موو مه‌به‌ستى كه‌سێكتان ئه‌وه‌نه‌بێت كه‌سوره‌ته‌كه‌ته‌واو بكات ! )) . له‌حه‌وت رِۆژدا : ( عبدالله ) ى كورِى ( مسعود ) رضي الله عنه ده‌فه‌رمووێت : (( قورئان نه‌خوێندرێت له‌سێ رِۆژ كه‌متر ، قورئان له‌حه‌وت رِۆژدا بخوێنن ، و بۆ ئه‌وه‌ى پیاو پارێزگارى بكات له‌خوێندنه‌وه‌ى رِۆژانه‌وه‌ى خۆى )) . وه‌له( أبي ) ى كورِى ( كعب ) رضي الله عنه فه‌ررموویه‌تى : (( به‌رِاستى ئێمه‌قورئان له‌هه‌شت رِۆژدا ده‌خوێنین ، و ( ڕبـو عبید ) له‌كتێبی ( فضائل القران ) دا له( ابن مسعود ) ه‌وه رضي الله عنه ده‌گێرِێته‌وه‌كه‌جگه‌له‌رِه‌مه‌زان له( جمعـة ) ه‌وه‌بۆ ئه‌و ( جمعـة ) قورئانى خه‌تم ده‌كرد ، وه( الطبراني ) ش له( ابن مسعود ) ه‌وه رضي الله عنه ده‌گێرِێته‌وه‌كه‌له‌سێ رِۆژدا قورئانى ( خه‌تم ) ده‌كرد . وه‌ده‌ڵێن كه‌خه‌لیفه‌ى سێیه‌م ـ عثمان بن عفان ـ خواى لێ رِازى بێت ـ له‌شه‌وى ( جمعـة ) دا ده‌ستى ده‌كرد به( ختم ) ه‌وه‌له‌سوره‌تى ( البقرة) تاكو ( المائدة) ى ده‌خوێند ، و له( یوسف ) ه‌وه‌تاكو ( مریم ) و له( طه ) وه‌هه‌تاكو ( طسم موسى و فرعون القصص ) ، و له( العنكبوت ) ه‌وه‌هه‌تاكو ( ص ) ، و لــــه( تنزیل ) ه‌وه‌هه‌تـــاكو ( الرحمن ) و ئینجا ( ختم ) ى ده‌كرد . واته: له‌شه‌وى ( جمعه) ده‌ستى پێ ده‌كرد و له‌شه‌وى پێنج شه‌مه( ختم ) ى ده‌كرد . وه( الحافظ ) ـ رِه‌حمه‌تى خواى لێبێت ـ ده‌ڵێت : ( ابن أبو داود ) رِیوایه‌تى كردووه‌به(أسانيد صحيحة ) له ( عثمان و ابن مسعود و تميم الدارى ) ه‌وه رضي الله عنهم كـــــه‌ئه‌مــــانه‌هه‌موویان له‌حه‌وت رِۆژدا قورئانیان ( خه‌تم ) كردووه. وه( أبو عبید ) رِیوایه‌تى كردووه‌كه( إبراهیم ) له‌حه‌وت رِۆژدا قورئانى ( خه‌تم ) ده‌كرد . وه‌ئیمامى مالك ـ رِه‌حمه‌تى خواى لێبێت ـ ئه‌گه‌ر چووبایه‌ناو مانگى رِه‌مه‌زانه‌وه‌كتێبه‌كانى داده‌خست و قورئانه‌كه‌ى ده‌گرت به‌ده‌سته‌وه، وفه‌تواى نه‌ده‌دا و وه‌ڵامى پرسیارى خه‌ڵكى نه‌ده‌دایه‌وه‌وده‌یفه‌رموو : ئه‌مه‌مانگى رِه‌مه‌زانه، ئه‌مه‌مانگى قورئانه، وه‌له‌مزگه‌وت ده‌مایه‌وه‌هه‌تاكو رِه‌مه‌زان كۆتایى ده‌هات . وه‌ئیمامى ( أحمد ) ـ رِه‌حمه‌تى خواى لێبێت ـ كه‌به‌ناوبانگه‌به‌پشت هه‌ڵكردنى له‌دونیا و له‌په‌رستشدا ( طاعة ـ عبادة ) و ئیمامى (أهل السنة ) ئه‌گه‌ر رِه‌مه‌زان بهاتبایه‌ت ده‌چووه‌مزگه‌وته‌وه‌و تیایدا ده‌مایه‌وه، و داواى لێ خۆش بوونى ده‌كرد و ته‌سبیحاتى خواى ده‌كرد ، هه‌ر كاتێك ده‌ست نوێژى بشكایه‌ت ده‌ست نوێژى تازه‌ده‌كرده‌وه‌و نه‌ده‌گه‌رِایه‌وه‌بۆ ماڵه‌كه‌ى بۆ شتێكى زۆر پێویست نه‌بێت له‌خواردن یان خواردنه‌وه‌یان خه‌وتن به‌م شێوه‌یه‌ده‌مایه‌وه‌هه‌تاكو رِه‌مه‌زان كۆتایی ده‌هات ، ئینجا به‌خه‌ڵكى ده‌وت : ئه‌مه‌ئه‌و مانگه‌یه‌كه‌تاوانه‌كان ده‌سرِێته‌وه، نامانه‌وێت وه‌كو مانگه‌كانى تر بێت له‌تاوان و گوناه. وصلى الله وسلم وبارك علي سيدنا محمد وعلى آله وصحبه أجمعين وه‌رگێرِانى به‌ده‌ست كاریه‌وه مامۆستا دارا جبار ( 5 / شعبان /1429 هـ ) ( 6 / 8 /2008 م)
