البحث

عبارات مقترحة:

الشكور

كلمة (شكور) في اللغة صيغة مبالغة من الشُّكر، وهو الثناء، ويأتي...

المقدم

كلمة (المقدِّم) في اللغة اسم فاعل من التقديم، وهو جعل الشيء...

الحفيظ

الحفظُ في اللغة هو مراعاةُ الشيء، والاعتناءُ به، و(الحفيظ) اسمٌ...

سوودەكانی یەكتاپەرستی

الكردية - Kurdî / كوردی

المؤلف پشتیوان سابیر عه‌زیز
القسم مقالات
النوع نصي
اللغة الكردية - Kurdî / كوردی
المفردات العقيدة
ووشەی یەكتاپەرستی كە (لا إله إلاّ الله)یە، باشترین وگەورەترین ووشەیە كە یادی خودای پێ‌ بكرێ‌...وه‌ یەكتاپەرستی هۆی هیدایەت دانە لە دنیا وقیامەت وهێمنی وئارامییە لە ڕۆژی دواییدا...

التفاصيل

  سوودەكانی یەكتاپەرستی     1.ووشەی یەكتاپەرستی كە (لا إله إلاّ الله)یە، باشترین وگەورەترین ووشەیە كە یادی خودای پێ‌ بكرێ‌، هەروەكو پێغەمبەر(صلى الله عليه وسلم) دەفەرموێت: (من قال لا إله إلا اللّهُ وحدهُ لا شَريك له، لهُ الملك، وله الحمدُ، وهو على كل شيء قَدير في يومٍ مائةَ مرّة كانت له عَدْلَ عَشڕ ڕقاب، وكُتبَت له مائةُ حسَنة، ومُحِيَت عنه مائة سيّئة، وكانت له حِرزاً منَ الشيطان يومَهُ ذلك حتى يُمسيَ، ولم يَأتِ أحدٌ بأفضلَ مما جاء، إلا رجلٌ عملَ أكثر منه)اخرجه: البخاري (6403). واتە: هەركەسێ‌ سەد جار لەڕۆژێكدا بڵێ‌: (هیچ پەرستراوێك نییە بەحەق بپەرسترێت تەنها الله نەبێت، تەنیایەو هاوەڵی نییە، دەسەڵات وخاوەندارێتی هەر بۆ ئەوە، وەسوپاس وستایشیش هەر بۆ ئەوە لەسەر نیعمەتەكانی، وەهەر ئەو بەتوانایە لەسەر هەموو شتێك)، ئەوا پاداشتی وەكو ئەوەوایە كە دەكەسی لە كۆیلەكان ڕزگار كردبێ‌، وەسەد چاكەی بۆ دەنوسرێت، وەسەد خراپەی بۆ دەسڕڕێتەوە، وەدەبێتە پارێزەر بۆی لە شەیتان لەو ڕۆژەدا هەتاكو ئێوارە، وەكەس لەو چاكتری نەكردووە تەنها كەسێك نەبێت كە زیاتر لەو یادی خوا بكات). 2.یەكتاپەرستی قورسترین چاكەیە لەتەرازووی هەر بەندەیەك لەڕۆژی دواییدا، هەر وەكو عبد الله ی كوڕی عەمر(رضي الله عنه) دەیگێڕێتەوە دەفەرموێت پێغەمبەر(صلى الله عليه وسلم) فەرمووی:(إنَّ نُوحاً قالَ لإبنِهِ عِنْدَ مَوتِهِ: آمُرُكَ بِلا إلهَ إلاّ الله، فَإنَّ السَموات السَبْعْ والاراضينَ السَبْعْ لَوْ وُضِعَتْ فيِ كَفِهِ وَوَضِعَتْ لاإلهَ إلاّ الله في كَفِهِ لَرَجَحَتْ بِهِنَّ لاإلهَ إلاّ الله...)اخرجه: الامام احمد في المسند (2/225) وسنده صحيح نقلاً عن (معارج القبول) للحكمي، وفي(الصحيحة)(134). واتە: نوح پێغەمبەر(صلى الله عليه وسلم) لەسەرەمەرگدا بەكوڕەكەی فەرمووی (فەرمانت پێ‌ دەكەم) بەووتنی و باوەڕ بوون بە (لا إله إلاّ الله) كە ئەگەر هەر حەوت ئاسمانەكان و حەوت زەوییەكان بخرێنە تای تەرازوویەك، وە (لا إله إلاّ الله) بخرێتە تاكەی تر، ئەوا (لا إله إلاّ الله) ئەوانی تر بەرز دەكاتەوە. 3.یەكتاپەرستی سەرەكی ترین هۆیە بۆ چوونە بەهەشت هەر كردەوەیەكی تریشی هەبێت، هەروەك عوبادەی كوڕی صامت(رضي الله عنه) دەیگێڕێتەوە دەفەرموێت پێغەمبەر(صلى الله عليه وسلم) فەرمووی: (مَن شهِدَ أن لا إلهَ إِلا اللهُ وحدَهُ لا شريكَ له، وأنّ محمداً عبدُهُ ورسولهُ، وأنّ عيسى عبدُ اللهِ ورسوله وكلمتهُ ألقاها إِلى مريمَ ورُوحٌ منه، والجنةُ حَقّ والنارُ حقّ، أدخَلَهُ اللهٌ الجنةَ على ما كانَ منَ العَمل)اخرجه:البخاري (4/139)، ومسلم (28) واللفظ للبخاري نقلاً عن كتاب (التوحيد أولاً) للدكتور ناصر العمر ص23). واتە: هەركەسێك شایەتی بدات كە هیچ پەرستراوێك نییە حەق بێت تەنها الله نەبێت، ومحمد(صلى الله عليه وسلم) بەندە و پێغەمبەری ئەوە، وعیسی بەندەی خواو پێغەمبەرییەتی، وەبەو ووشەی خوا (كُنْ فيكن) دروست بووە، بەهۆی جبریلەوە(عليه السلام) ناردوویەتی بۆ مەریەم، وەبەشێكە لەو ڕووحانەی كە دروستی كردوون وەكو هەموو ئادەمیزادەكانی تر، وە بەهەشت حەق و ڕاستە، ودۆزەخ حەق و ڕاستە، ئەوا خوای پەروەردگار دەیخاتە بەهەشتەوە لەسەر هەر كردەوەیەك بوو بێت. 4.یەكتاپەرستی هۆی ڕزگار بوونە لە دۆزەخ، هەروەك عتبان(رضي الله عنه) دەگێڕێتەوە دەفەرموێت پێغەمبەری خوا(صلى الله عليه وسلم) فەرمووی: (فإن اللّهَ حرّمَ على النار من قال: لا إلهَ إلاّ الله يَبتغِي بذلك وَجهَ الله)اخرجه: البخاري (1/110)، ومسلم (1/455) نقلاً من كتاب التوحيد أولاً. واتە: خوای گەورە حەرامی كردووە بچێتە دۆزەخ ئەو كەسەی بەزمان بڵێ‌ وبە دڵا باوەڕی بێ‌ كەوا هیچ پەرستراوێك نییە بەحەق تەنها الله نەبێت وەمەبەستی ڕەزامەندی خوا بێت. 5.یەكتاپەرستی هۆی هیدایەت دانە لە دنیا وقیامەت وهێمنی وئارامییە لە ڕۆژی دواییدا، هەروەك خوای پەروەردگار دەفەرموێت: [الَّذِينَ آمَنُوا وَلَمْ يَلْبِسُوا إِيمَانَهُمْ بِظُلْمٍ أُولَئِكَ لَهُمُ الْأَمْنُ وَهُمْ مُهْتَدُونَ] {سورة الانعام:82}. واتە: ئەوانەی باوەڕیان هێناوە و خوای گەورە بەتاك وتەنیا دەپەرستن وبەندایەتی یەكەیان تێكەڵا ناكەن لەگەڵ هاوەڵ بڕیار دان وسوور نابن لەسەر گوناهە گەورەكان وبەو باوەڕەوە دەمرن، ئاسوودەیی وهێمنی هەر بۆ ئەوانەیە لە ڕۆژی دواییدا وئەوانە ڕێنموومایی كراون لە ژیانی دنیا ولە تاقی كردنەوەی ناو قەبر، وڕۆژی حەشر وحسابدا. 6.ئاسوودەترین كەس بەشەفاعەتی پێغەمبەر(صلى الله عليه وسلم) ئەو كەسەیە كە یەكتاپەرست بێت، بەبەڵگەی فەرموودەی پێغەمبەر(صلى الله عليه وسلم) كە دەفەرموێت: (أَسعدُ الناسِ بشفاعتي يومَ القيامةِ من قال لا إلهَ إلا اللهُ خالِصاً مِن قَلبِه، أو نفسِه)اخرجه: البخاري (1/139)، في باب العلم، نقلاً من كتاب (معارج القبول) للحافظ أحمد الحكمي (2/423). واتە: ئاسوودەترین كەس بە تاك وشەفاعەتی من ئەو كەسەیە كە لە پاڵاوتەی دڵ ودەروونییەوە بڵێ‌: هیچ پەرستراوێك نییە كەوا حەق بێت وشایەنی پەرستن بێت تەنها الله نەبێت. 7.سەرەكی ترین هۆیە لەلای خودا بۆ لێخۆشبونی گوناهی ئادەمیزاد، هەروەك ئەنەسی كوڕی مالیك(رضي الله عنه) دەفەرموێت بیستم پێغەمبەر(صلى الله عليه وسلم) دەیفەرموو: (قالَ الله تَبَارَكَ وتعَالى: يا ابنَ آدَمَ إِنّكَ مَا دَعَوْتَنِي وَرَجَوْتَنِي غَفَرْتُ لَكَ عَلَى ما كانَ فِيكَ وَلاَ أُبَالِي. يا ابنَ آدَمَ لَوْ بَلَغَت ذُنُوبُكَ عَنَانَ السّمَاءِ ثُمّ اسْتَغْفَرْتَنِي غَفَرْتُ لَكَ وَلاَ أُبَالِي. يا ابنَ آدَمَ إنّكَ لَوْ أَتَيْتَنِي بِقُرَابِ الأرْضِ خَطَايَا ثُمّ لَقِيتَنِي لاَ تُشْڕكُ بي شَيْئاً لأَتَيْتُكَ بِقُرَابِهَا مَغْفِرَةً)اخرجه: الترمذي وقال حديث حسن، نقلاً من كتاب (جامع العلوم والحكم) لابن رجب الحنبلي. واتە: خوای گەورە دەفەرموێت: ئەی ئادەمیزاد ئەگەر بەپڕایی زەوی گوناهت لەگەڵ خۆت هێنابێت ولەڕۆژی دواییدا پێم بگەیت وهیچ هاوەڵت بۆ بڕیار نەدابم، ئەوا منیش بە پڕایی زەوی لێت خۆش دەبم. 8.یەكتاپەرستی سەرەكی ترین مەرجە بۆ سەركەوتنی موسوڵمانان وجێنشین بوونیان بەدوای یەكتریدا لە زەوییدا، هەروەك بۆمان دەردەكەوێ‌ لەفەرموودەی قورئاندا كە دەفەرموێت: [وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَى لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً يَعْبُدُونَنِي لا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئاً وَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ] {سورة النور:55}. واتە: خوای گەورە بەڵێنی دڵنیا بەخش وتەواوی داوە بەوانەی باوەڕیان هێناوە لە ئێوە، وەكارو كردەوە چاكەكانیان ئەنجام داوە، دڵنیا بن كە خوای پەروەردگار جێنشین وپایەداریان دەكات لە ووڵاتدا، هەر وەك چۆن ئیماندارانی پێش ئەمانی جێنشین كردوە، وئەو دین وئاینەیان بۆ دەچەسپێت كە خوا خۆی پێ‌ی ڕازییە، وەهەروەها ترس وبیمیان بۆ دەگۆڕێت بە ئارامی وهێمنی، بەمەرجێ‌ هەر من بپەرستن و هیچ جۆرە هاوەڵێكم بۆ بڕیار نەدەن، ئەوسا ئەوەی دوای ئەو پایە دارییە بێ‌ باوەڕ بێت ئائەو كەسانە هەر تاوانبار ولەسنور دەرچوون. 9.یەكتاپەرستی كاریگەری ترین هۆیە بۆ یەك خستنی ڕیزی موسوڵمانان، چونكە هیچ كاتێك موسوڵمانان یەك ڕیز نابن تاكو بیرو بۆچوون وباوەڕیان یەك نەبێت، كەبریتییە لە(یەكتاپەرستی)، وەدەبێتە بنچینەی خۆشەویستی نێوان موسوڵمانان وپاڵپشتی كردنی یەكتر ویەك ڕیزبوونیان ئەو كاتە هێز وتوانایان كۆ دەبێتەوە لە هەمان كاتیشدا دەبێتە هۆی ڕەزامەندی خودا وسەركەوتن بەسەر دوژمنیاندا هەر وەك لە ئایەتی (55) سورەتی نور بۆمان ڕوون بووە، وەهەروەها خوای گەورە دەفەرموێت:[يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ ] {سورة محمد:7}. واتە: ئەی ئەوانەی باوەڕتان هێناوە، ئەگەر ئێوە لەسەر خستنی دینی خواو ووشەی (لا إله إلاّ الله) دابن، ئەوا سەرتان دەخات وپایەدار وجێگیرتان دەكات. 10.ئەگەر بەندە تەواو خۆی یەكلا كردەوە بۆ خواو یەك خوا پەرست بوو كە الله یە، ئەوا بێجگە لەخوا ترسی كەسی تری لەدڵدا نامێنێت، وەلەسەرە مەرگیشدا ترس وبیم ڕوویان تێ‌ ناكات، ولەڕۆژی دووایشدا بەهەمان شێواز خەم وپەژارە ودڵتەنگی دایان ناگرێت. [أَلا إِنَّ أَوْلِيَاءَ اللَّهِ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلا هُمْ يَحْزَنُونَ* الَّذِينَ آمَنُوا وَكَانُوا يَتَّقُونَ* لَهُمُ الْبُشْرَى فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَفِي الْآخِرَةِ لا تَبْدِيلَ لِكَلِمَاتِ اللَّهِ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ] {سورة يونس:62-64}. واتە: ئاگادار بن كەبەڕاستی چاكەكاران وخۆشەویستانی خوای گەورە ومیهرەبان نەترس وبیم ڕوویان تێ‌ دەكات (لەسەرە مەرگ ولەڕۆژی پرسینەوەدا)، نەخەم وپەژارە ودڵ تەنگی دایان دەگرێت، (ئەو بەختەوەرانە) ئەو كەسانەن باوەڕی بەتین ودامەزراوو پڕ سۆزیان هێناوە بەپەروەردگاریان وخۆیان دەپارێزن لە خەشم وقینی خوا (بەهۆی ئەنجام دانی فەرمانەكانی خواو پارێزكردنیان لە حەرام). هەر بۆ ئەوانە مژدەی (كامەرانی وبەختەوەری) لەژیانی دنیادا (لەكاتی سەرەمەرگدا كە مژدەی بەهەشتیان پێ‌ دەدرێت)، لەقیامەتیشدا (مژدەكان هەموو دەبنە واقیع، وهەموو مژدە قورئانییەكان بە زیادەوە دێتەدی)، بێگومان ئەو بەڵێنانەی خوا هەر دێنەدی وهیچ گۆڕانێكیان بەسەردا نایەت، ئا ئەوەیە سەرفرازی وكامەرانی گەورە ومەزن. والحمد للە رب العالمین.