صيام أهل الأعذار
از جابر بن عبدالله رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلى الله عليه وسلم در يكی از سفرها ديد كه گروهی از مردم ازدحام نموده و شخصی را زير سايه گرفته اند. پرسيد: «مَا هَذَا؟»: «قضیه چیست؟» گفتند: روزه است. رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمود: «لَيْسَ مِنَ الْبِرِّ الصِّيَامُ فِي السَّفَرِ»: «روزه گرفتن در سفر، عمل نيكی محسوب نمی شود». و در روایت مسلم آمده است: «عَلَيْكُمْ بِرُخْصَةِ اللَّهِ الَّتِي رَخَّصَ لَكُمْ»: «از رخصت هایی که الله متعال برای شما قرار داده، استفاده کنید».
عن جابر بن عبد الله -رضي الله عنهما- قال: «كان رسول الله -صلى الله عليه وسلم- في سفر. فَرَأَى زِحَامًا وَرَجُلًا قد ظُلِّلَ عليه، فقال: ما هذا؟ قالوا: صائم. قال: لَيْسَ مِنَ البِرِّ الصِّيَامُ فِي السَّفَرِ»، وفي لفظ لمسلم: « عَلَيْكُمْ بِرُخْصَةِ الله الَّذِي رَخَّصَ لكم».
شرح الحديث :
جایر رضی الله عنه خبر می دهد که رسول الله صلی الله علیه وسلم در سفر فتح مکه در رمضان، افرادی را دید که اطراف مردی دراز کشیده، ازدحام کرده و برای او سایه درست کرده اند؛ چنانکه در روایت ابن جریر آمده است؛ بنابراین در مورد وضعیت او سوال می کند که پاسخ می دهند: وی روزه دارد و تشنگی او را به این حال و روز انداخته است. این بود که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: روزه گرفتن در سفر، عمل نیکی محسوب نمی شود. بلکه از رخصت و ارفاقی که الله متعال در این زمینه برای شما قائل شده، استفاده کنید. الله متعال از شما نمی خواهد که برای عبادت او خود را شکنجه کنید. و این مساله در حالت سختی و مشقت شدید می باشد چنانکه نصوص دیگری مبنی بر جواز روزه گرفتن در سفر می باشد.