المبين
كلمة (المُبِين) في اللغة اسمُ فاعل من الفعل (أبان)، ومعناه:...
از ابوثعلبه خُشنی رضی الله عنه روایت است که می گوید: نزد رسول الله ﷺ آمدم و گفتم: ای رسول خدا، ما در سرزمين اهل کتاب زندگی می کنيم؛ آيا در ظرف های آنها غذا بخوريم؟ و در سرزمين صيد و شکار زندگی می کنيم، با کمانم و سگم که تربيت نيافته است و سگ تربيت شده شکار می کنم، کدامش برای من جايز است؟ رسول الله ﷺ فرمود: «أَمَّا مَا ذَكَرْتَ - يَعْنِي مِنْ آنِيَةِ أَهْلِ الْكِتَابِ - فَإِنْ وَجَدْتُمْ غَيْرَهَا فَلا تَأْكُلُوا فِيهَا، وَإِنْ لَمْ تَجِدُوا فَاغْسِلُوهَا وَكُلُوا فِيهَا. وَمَا صِدْتَ بِقَوْسِكَ فَذَكَرْتَ اسْمَ اللَّهِ عَلَيْهِ فَكُلْ، وَمَا صِدْتَ بِكَلْبِكَ الْمُعَلَّمِ، فَذَكَرْتَ اسْمَ اللَّهِ عَلَيْهِ فَكُلْ، وَمَا صِدْتَ بِكَلْبِكَ غَيْرِ الْمُعَلَّمِ فَأَدْرَكْتَ ذَكَاتَهُ فَكُلْ»: «اما مورد اول - خوردن غذا در ظروف اهل کتاب - اگر غير از اين ظروف، ظرف های ديگری يافتيد، در آنها نخوريد و اگر نيافتيد آنها را بشوييد سپس در آنها غذا بخوريد؛ و هرگاه با کمانت شکار کردی و هنگام شکار بسم الله گفتی، آن را بخور؛ و اگر با سگ تربيت شده برای شکار، شکار کردی و هنگام رها کردن سگ بسم الله گفتی، آن را بخور؛ و اگر با سگی که [برای شکار] تربيت نيافته شکار کردی و قبل از اينکه شکارت بميرد به آن رسيدی و توانستی سرش را ببری، آن را بخور».
شرح الحديث :
ابوثعلبه رضی الله عنه برای رسول الله صلی الله علیه وسلم توضیح می دهد که آنها در همسایگی اهل کتاب زندگی می کنند؛ مراد از اهل کتاب یهود و نصاری می باشد. آیا برای آنها حلال است که در ظرف های اهل کتاب غذا بخورند چون گمان نجس بودن آنها می رود؟ و رسول الله صلی الله علیه وسلم به جایز بودن غذا خوردن در این ظرف ها و به طریق اولی استفاده از آنها در موارد دیگر فتوا می دهد اما به دو شرط: 1- ظرفی جز ظرف های آنها نیابند. 2- اینکه ظرف های آنها را بشویند. و برای رسول الله صلی الله علیه وسلم توضیح می دهد که آنها در منطقه ی شکاری هستند که با کمان و سگ شکاریِ آموزش یافته برای شکار و سگ هایی که برای شکار آموزش پیدا نکرده اند، شکار می کنند؛ و از ایشان در مورد روش درست شکار و روشی که برای آنها در شکار کردن حلال است، سوال می کند. و رسول الله صلی الله علیه وسلم به وی فتوا می دهد که آنچه با کمانش شکار می کند، حلال است به شرطی که قبل از پرتاب تیر از کمان، بسم الله بگوید. اما آنچه سگ ها شکار می کنند، در صورتی که سگ برای شکار آموزش دیده باشد و به هنگام فرستادن آن بسم الله گفته شود، همچنین حلال است؛ اما در مورد سگی که آموزش دیده نباشد، شکارش حلال نیست مگر اینکه صیاد شکار مورد نظر را زنده بیابد و آن را ذبح شرعی کند.