البر
البِرُّ في اللغة معناه الإحسان، و(البَرُّ) صفةٌ منه، وهو اسمٌ من...
از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «أَثقَل الصَّلاةِ على المُنَافِقِين: صَلاَة العِشَاء، وصَلاَة الفَجر، وَلَو يَعلَمُون مَا فِيها لَأَتَوهُمَا وَلَو حَبْوُا، وَلَقَد هَمَمتُ أًن آمُرَ بِالصَّلاَةِ فَتُقَام، ثُمَّ آمُر رجلاً فيصلي بالنَّاس، ثُمَّ أَنطَلِق مَعِي بِرِجَال معهُم حُزَمٌ مِن حَطَب إلى قَومٍ لاَ يَشهَدُون الصَّلاَة، فَأُحَرِّقَ عَلَيهِم بُيُوتَهُم بالنَّار»: «دشوارترين نمازها برای منافقان، نماز عشاء و نماز صبح است؛ و اگر می دانستند چه پاداش بزرگی در اين دو نماز نهفته است، بر روی زمين می خزيدند و در اين دو نماز شرکت می کردند. خواستم دستور دهم برای نماز اقامه گفته شود، آنگاه دستور دهم کسی به جای من امامت نماز برای مردم را به عهده بگيرد و خود با مردانی که بسته های هيزم همراه شان است به سوی کسانی بروم که در نماز جماعت شرکت نمی کنند و آنها را با خانه های شان به آتش بکشم».
شرح الحديث :
منافقان رفتار ریاکارانه ای داشتند و در اعمال خود مردم را در نظر می گرفتند و الله متعال را بسیار اندک یاد می کردند. چنانکه الله متعال در مورد آنها خبر می دهد؛ و تنبلی و بی میلی آنها، خود را در نماز عشاء و نماز صبح نشان می داد؛ چون هر دو نماز در تاریکی هستند و مردم آنها را در تاریکی نمی دیدند، اغلب منافقان در این دو نماز کوتاهی می کردند؛ نمازهایی که در وقت استراحت و لذت خواب بودند و فقط کسانی برای ادای آنها به جماعت شرکت می کردند که از ایمان به الله و امید ثواب و پاداش آخرت برخوردار بودند. لذا این دو نماز دشوارترین نمازها برای منافقان بود هرچند اگر می دانستند ادای آنها به جماعت در مسجد چه پاداشی دارد، سینه خیز و چهار دسته و پا هم که بود خود را به جماعت می رساندند. در ادامه رسول الله صلی الله علیه وسلم سوگند یاد می کند که تصمیم داشته کسانی را مجازات کند که از روی تنبلی در نماز جماعت شرکت نمی کنند. به این صورت که دستور دهد نماز به جماعت اقامه شود و مردی به جای ایشان امامت دهد و خود به همراه مردانی هیزم به دوش نزد گروهی برود که در نماز جماعت شرکت نمی کنند؛ و اگر زنان و کودکان پاک و بی گناه در خانه نبودند، خانه های شان را بر ایشان آتش بزند؛ و این به دلیل شدت گناهی بود که با شرکت نکردن در جماعت مرتکب می شدند.