الجبار
الجَبْرُ في اللغة عكسُ الكسرِ، وهو التسويةُ، والإجبار القهر،...
Ebu Bekra -radıyallahu anh-'dan merfû olarak rivayet edilen hadiste şöyle haber verilmektedir: Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- gümüşün gümüşe, altının altına, başa baş olmayan satışını yasakladı. Bize altın mukabilinde dilediğimiz şekilde gümüş ve gümüş mukabilinde dilediğimiz şekilde altın satın almayı emretti. Bir adam: "Peşin mi?" diye sordu. Ebu Bekra: "Ben böyle işittim." cevabını verdi.
شرح الحديث :
Altının altınla ve gümüşün gümüşle baş başa/denk olmayan satışları faiz kabul edilmektedir. Bu yüzden baş başa ve denk olmamaları halinde yasaklanmıştır. Ancak altının gümüşle yahut gümüşün altınla denk ve baş başa olmadan satılmasında bir sakınca yoktur. Bu alışverişin sahih olabilmesi için o mecliste her ikisinin de elden ele peşin olması gerekir. Aksi takdirde haram olan nesîe ribası/faizi olur. Altınla gümüş aynı cinsten olmadığı için denklik şartı ortadan kalkar ve geriye peşin alış veriş yapılma şartı kalır. Çünkü bu sınıflar faizin geçerli olduğu değer cinsinden mallardır.