آداب قضاء الحاجة
از عایشه رضی الله عنها روایت است که می گوید: وقتی رسول الله صلی الله علیه وسلم از دستشویی خارج می شد، می فرمود: «غُفْرَانَكَ»: «پروردگارا مرا بیامرز». و از ابن مسعود رضی الله عنه روایت است که می گوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم به دستشویی رفت و به من دستور داد که سه سنگ برایش بیاورم. من دو سنگ پیدا کردم و در پی سنگ سوم بودم که آن را نیافتم، در نتیجه سرگین حیوانی را برداشته و نزد ایشان بردم. پس دو عدد سنگ را گرفته و سرگین را دور انداخت و فرمود: «هذا رِكْسٌ»: «این نجس است».
عن عائشة قالت : كان النبي -صلى الله عليه وسلم- إذا خرج من الغائط قال: "غُفْرَانَكَ". وعن ابن مسعود قال: «أتى النبي -صلى الله عليه وسلم- الغائط فأمرني أن آتيه بثلاثة أحجار، فوجدت حجرين، والتمست الثالث فلم أجده، فأخذت رَوْثَةً فأتيته بها، فأخذ الحجرين وألقى الروثة». وقال: «هذا رِكْسٌ».
شرح الحديث :
در حدیث عایشه رضی الله عنها آمده که رسول الله صلی الله علیه وسلم هنگام خروج از محل قضای حاجت، می فرمود: «غفرانك»؛ یعنی: از الله درخواست مغفرت و آمرزش می کرد. شاید حکمت دعای مذکور این باشد که ایشان پس از سبک شدن از آلودگی حسی، می خواهد از آلودگی معنوی نیز سبک گردد. در حدیث ابن مسعود رضی الله عنه آمده که رسول الله صلی الله علیه وسلم به دستشویی می رود و به ابن مسعود امر می کند که سه سنگ برایش بیاورد. او دو سنگ پیدا کرده و به جای سنگ سومی که پیدا نمی کند، سرگین حیوانی را برای ایشان می برد با این گمان که سرگین نیز می تواند جایگزین سنگ باشد. آنگاه رسول الله صلی الله علیه وسلم دو عدد سنگ را گرفته و با آن خود را پاک نموده و سرگین را دور می اندازد و دلیلش را نیز بیان نموده و می فرماید: سرگین نجس است و نمی توان از آن برای پاک نمودن استفاده نمود؛ و سرگین تمامی حیوانات چنین است، زیرا اگر سرگین مربوط به حیوانی باشد که خوردن گوشتش حلال نیست، پلید و نجس است، اما اگر سرگین حیوانی باشد که خوردن گوشتش حلال است، خوراک حیوانات اجنه است.