آداب الجهاد
از ابوهریره و جابر رضی الله عنهما روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «الحَرْبُ خَدْعَةٌ»: «جنگ، نيرنگ و فریب است».
عن أبي هريرة وجابر -رضي الله عنهما-: أن النبي -صلى الله عليه وسلم- قال: «الحَرْبُ خَدْعَة».
شرح الحديث :
جنگ، نيرنگ و فریب است؛ یعنی فریب دادن کفار و نیرنگ زدن به آنان در جنگ جهت ضرر و زیان رساندن به آنها، بدون اینکه ضرر و زیانی متوجه مسلمانان شود، امری جایز بوده و در شریعت مذموم نیست. بلکه از امور مطلوب می باشد؛ ابن منیّر رحمه الله می گوید: «جنگی که برای انسان خوب و مطلوب و کامل است، جنگ بر مبنای فریب و نیرنگ است نه جنگی که با مواجهه با دشمن همراه است. و این به دلیل خطر مواجهه و دست یافتن به پیروزی با نیرنگ و فریب بدون خطر کردن است». اما خیانت از مصادیق فریب و نیرنگ نیست؛ خیانت عبارت است از عمل کردن بر خلاف عهد و پیمانی که بین مسلمانان و دشمنان شان می باشد. الله متعال می فرماید: «وَإِمَّا تَخَافَنَّ مِن قَوْمٍ خِيَانَةً فَانبِذْ إِلَيْهِمْ عَلَى سَوَاء إِنَّ اللهَ لاَ يُحِبُّ الخَائِنِينَ»: «و اگر از گروهى بیم خیانت دارى، [پیمان شان را] به آنان بازگردان [تا آگاهی طرفین از نقض پیمان] به طور یكسان [باشد]. بی تردید، الله خائنان را دوست ندارد». یعنی اگر میان شما و قومی عهد و پیمانی وجود دارد، قبل از جنگ، آنان را از لغو عهد و پیمان آگاه کنید، تا شما و آنها در این مورد یکسان باشید.