آداب العطاس والتثاؤب
Ebû Hureyre -radıyallahu anh-’dan rivayet edildiğine göre, Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurdu: “Sizden biriniz aksırdığı zaman: Elhamdülillah desin. Kardeşi veya arkadaşı da ona: Yerhamükellah desin. Aksıranda buna karşılık: Yehdîkümullahu ve yuslihu bâleküm/ Allah sizi hidayette kılsın ve kalbinizi ıslah etsin, desin.”
عن أبي هريرة -رضي الله عنه- قال: قال رسول الله -صلى الله عليه وسلم-: «إذا عَطِسَ أحدكم فَلْيَقُلْ: الحمد لله، ولْيَقُلْ له أخوه يرحمك الله؛ فإذا قال له: يرحمك الله؛ فَلْيَقُلْ: يهديكم الله، ويُصْلِح بالكم».
شرح الحديث :
Aksırmak bir nimettir. Vucuddan zerreciklerin dışarı atılmasıdır. Aksırmasının engellenmesi bedende uyuşukluğa sebebiyet verir. Bundan dolayı aksıran kimsenin bu dumanın bedeninden çıkmasını kolaylaştırdığı için Allah Teâlâ'ya hamd etmesi müstehaptır. Çünkü aksırmak Allahtan, esnemek ise şeytandandır. Aksırmak insanın bedeninin enerjik olduğunun göstergesidir. Bundan dolayı insan aksırmadan sonra rahatlık hisseder. Aksıranı duyan kimse: Yerhamükellah der. Bededninde afiyette olan kimse için münasip olan bir duadır. Sonra aksıran kimse buna karşılık: Yehdîkümullahu ve yuslihu bâleküm/ Allah sizi hidayette kılsın ve kalbinizi ıslah etsin, der.” Bu Nebî -sallallahu aleyhi ve sellem-'in beyan ettiği insanların birbirileri arasında yerine getirdiği haklardan bir tanesidir. Bu sayede ülfet, sevgi, nefis ve kalpdeki kin ve nefretin yok olmasına sebebiyet verir.