شرح الحديث :

مردی نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم آمده و از اشتیاق و محبت خود به شرکت در جهاد و هجرت در راه الله می گوید درحالی که پدر و مادرش زنده هستند؛ و در روایت ابوداود آمده که آنها به سبب ترس از دست دادن فرزندشان گریه می کردند. چنین بود که رسول الله صلی الله علیه وسلم از وی پرسید: آیا یکی از پدر و مادرت زنده هستند؟ وی گفت: بله، هردوی آنها زنده اند. فرمود: در پیِ اجر و پاداش الهی هستی؟ وی گفت: بله؛ فرمود: نزد پدر و مادرت بازگرد و رفتار نيک و پسنديده ای با آنان داشته باش. و در روایت ابوداود آمده است: «ارْجِعْ عَلَيْهِمَا فَأَضْحِكْهُمَا كَمَا أَبْكَيْتَهُمَا»: «نزد آنها بازگرد و چنانکه سبب گریه ی آنها شدی، سبب خنده و شادی آنها باش». و به این ترتیب رسول الله صلی الله علیه وسلم وی را متوجه امری نمود که در حق او سزاوارتر و واجب تر است؛ یعنی بازگشتن نزد پدر و مادر و رفتار نيک و پسنديده با آنان. خدمت به پدر و مادر و کسب رضایت آنها و اطاعت از ایشان، مصداق جهاد با نفس است. چنانکه در روایت بخاری و مسلم آمده است: «در خدمت آنها جهاد کن». و در روایت دیگری به این مساله تصریح شده که نیکی به پدر و مادر و اطاعت از آنها برتر از جهاد در راه الله است چنانکه در روایت ابن عمر رضی الله عنهما آمده که مردی نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم آمد و از ایشان در مورد برترین اعمال سوال نمود که رسول الله صلی الله علیه وسلم در پاسخ به نماز اشاره کرد. آن شخص گفت: بعد از آن چه؟ فرمود: جهاد؛ آن شخص گفت: پدر و مادرم زنده هستند؛ رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: نیکی تو به پدر و مادرت بهتر است. این روایت را ابن حبان تخریج نموده که برتری نیکی به پدر و مادر بر جهاد را می رساند مگر زمانی که جهاد فرض عین باشد که در این صورت جهاد بر اطاعت از آنها ترجیح دارد.

ترجمة هذا الحديث متوفرة باللغات التالية

العربية الإنجليزية الفرنسية الإسبانية التركية الأردية الأندونيسية البوسنية الروسية البنغالية الصينية