القريب
كلمة (قريب) في اللغة صفة مشبهة على وزن (فاعل) من القرب، وهو خلاف...
از جابر رضی الله عنه رضی الله عنهما روایت است که می گويد: هرگز از رسول الله ﷺ چيزی خواسته نشد که ايشان «نَه» بگويد. و از انس رضی الله عنه روایت است که می گوید: هرگاه از رسول الله ﷺ چيزی برای پذيرش اسلام می خواستند، عطا می کرد؛ باری مردی نزد رسول الله ﷺ آمد - و اسلام آورد.- رسول الله ﷺ گوسفندانی که در ميان دو کوه بودند - يعنی يک گله گوسفند - به او داد. آن شخص نزد قومش بازگشت و گفت: ای قومِ من، مسلمان شويد؛ زيرا محمد به سان کسی بذل و بخشش می کند که از فقر نمی ترسد. چه بسا شخصی مسلمان می شد و هدفی جز دنيا نداشت، اما مدت اندکی نمی گذشت مگر اينکه اسلام نزد او از دنيا و هرچه در آن است، محبوب تر می شد.
عادت رسول الله صلی الله علیه وسلم این بود که کسی از ایشان چیزی از امور دنیا طلب نمی کرد مگر اینکه به او می داد و «نه» به زبان نمی آورد. اگر داشت می داد و در غیر این صورت جهت عمل به این آیه، به نیکی رفتار می کرد: «وَأَمَّا السَّائِلَ فَلَا تَنْهَرْ»: «و [مستمندِ] نیازخواه را مران [و با او خشونت مکن]». امام بخاری در "ادب المفرد" از انس رضی الله عنه روایت می کند که رسول الله صلی الله علیه وسلم بسیار مهربان بود و کسی نزد ایشان نمی آمد مگر اینکه به او وعده می داد و اگر چیزی نزد او بود، خواسته اش را برآورده می کرد. و از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که مردی نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم آمد و ایشان برای پذیرایی از وی، کسی را نزد امهات المومنین فرستاد که همگی گفتند: جز آب چیزی نداریم؛ این بود که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «مَنْ يَضُمُّ أَوْ يُضِيفُ هَذَا؟»: «چه كسی اين شخص را مهمان می كند؟». به روایت بخاری همچنین در بخاری از سهل بن سعد رضی الله عنه روایت است که می گوید: زنی پارچه ی بافته شده ای نزد رسول الله ﷺ آورد و گفت: اين را با دستان خود بافته ام که شما بپوشيد. رسول الله ﷺ که به آن نياز داشت، آن را پذيرفت. پس از مدتی درحالی نزدمان آمد که آن پارچه، ازارش بود. شخصی عرض کرد: ای رسول خدا، آن را به من بدهيد. رسول الله ﷺ فرمود: «بله» و در مجلس نشست؛ آنگاه - به خانه - برگشت و آن را تا کرد و پيچيد و برای آن شخص فرستاد. مردم به آن شخص گفتند: کارِ خوبی نکردی؛ می دانی رسول الله ﷺ درخواست هيچکس را رد نمی کند. آن مرد گفت: به الله سوگند، من آن را تنها به این منظور درخواست کردم که روز مردنم کفنم باشد. سهل رضی الله عنه می گويد: سرانجام اين پارچه کفنِ آن شخص شد. رفتار رسول الله صلی الله علیه وسلم با کسانی که از او چیزی می خواستند اینگونه بود؛ اگر چیزی داشت به آنها می داد و از آن دریغ نمی کرد هرچند خود بدان نیاز داشت؛ و اگر چیزی نداشت عذر آن را می آورد یا برای مدتی بعد وعده می داد یا از اصحابش می خواست تا خواسته ی مطرح شده را برآورده کنند؛ و این از بخشش و اخلاق نیکویش بود.