اللطيف
كلمة (اللطيف) في اللغة صفة مشبهة مشتقة من اللُّطف، وهو الرفق،...
از ابوسعید خدری رضی الله عنه روایت است که جبریل نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم آمده و گفت: ای محمد، بیمار شده ای؟ فرمود: «بله». جبریل گفت: «بِسْمِ الله أرْقِيكَ، مِنْ كُلِّ شَيْءٍ يُؤْذِيكَ، مِنْ شَرِّ كُلِّ نَفْسٍ أَوْ عَيْنِ حَاسِدٍ، اللهُ يَشْفِيكَ، بِسمِ اللهِ أُرقِيكَ»: «به نامِ الله بر تو دعای شفا می خوانم (و از او می خواهم) که تو را از آنچه آزارت می دهد و از هر شخص يا چشمِ حسودی در پناه خويش قرار دهد؛ الله تو را شِفا بخشد که به نامِ او، برای تو دعای شِفا و بهبودی می کنم».
در حدیث ابوسعید خدری رضی الله عنه آمده که جبریل نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم آمده و از ایشان می پرسد: آیا بیماری؟ رسول الله در پاسخ می گوید: بله؛ پس جبریل می گوید: «بِسْمِ الله أرْقِيكَ، مِنْ كُلِّ شَيْءٍ يُؤْذِيكَ، مِنْ شَرِّ كُلِّ نَفْسٍ أَوْ عَيْنِ حَاسِدٍ، اللهُ يَشْفِيكَ، بِسمِ اللهِ أُرقِيكَ» و این دعایی است از جانب اشرف ملائکه برای اشرف پیامبران؛ و اینکه در حدیث آمده که جبریل می پرسد: «اشتکیت: بیمار شدی؟» و رسول الله پاسخ می دهد بله؛ بیانگر این مطلب است که اشکالی ندارد وقتی مردم از بیمار بودن بیمار پرسیدند، به مردم بگوید بیمارم؛ و بیان این مساله از باب شکایت خالق نزد مخلوق نیست که می گوید: الله مرا به این سبب و آن سبب بیمار کرده است؛ و به این ترتیب از خالق نزد مخلوق شکایت می کند که این کار ناجایز است. و بر این اساس است که یعقوب علیه السلام می گوید: «إِنَّمَا أَشْكُو بَثِّي وَحُزْنِي إِلَى اللهِ» [یوسف: 86] «شكايت پريشان حالی و اندوه خود را تنها و تنها به (درگاه) خدا می برم». اینکه در دعای جبریل آمده: «مِنْ شَرِّ كُلِّ نَفْسٍ أَوْ عَيْنِ حَاسِدٍ، اللهُ يَشْفِيكَ» یعنی دعا می کنم الله تو را از شر هر بشر و جنی و یا هر جانداری و از شر چشم زخم حسود در پناه خویش قرار دهد؛ زیرا نفس حسود که دوست ندارد الله متعال نعمت هایش را نصیب بندگانش کند، خبیث و شرور است و گاهی چنین نفس خبیث و شروری سبب زیان دیدن محسود می شود؛ و بر این اساس است که جبریل می گوید: "أَوْ عَيْنِ حَاسِدٍ، اللهُ يَشْفِيكَ" یعنی الله متعال آن را از تو دور گرداند و رنجش را از بین ببرد. و اینکه می فرماید: "بِسمِ اللهِ أُرقِيكَ" درواقع دعا را با بسم الله آغاز نموده و به پایان می برد.