الأول
(الأوَّل) كلمةٌ تدل على الترتيب، وهو اسمٌ من أسماء الله الحسنى،...
از انس بن مالک رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «إِنَّ الكَافِرَ إِذَا عَمِلَ حَسَنَةً، أُطعِمَ بِهَا طُعمَةً مِنَ الدُّنيَا، وَأَمَّا المُؤمِن، فَإِنَّ اللَّه تعالى يَدَّخِرُ لَهُ حَسَنَاتِهِ في الآخِرَةِ، وَيُعْقِبُهُ رِزْقاً في الدُّنْيَا عَلى طَاعَتِهِ»: «وقتی کافری کار نيکی انجام دهد، در برابر آن بهره ای از نعمت های دنيا به او داده می شود؛ اما الله متعال، نيکی های مؤمن را برای آخرت او ذخيره می کند و به دنبالِ طاعتش روزی ای در دنيا به او عطا می فرمايد». و در روایتی آمده است: «إِنَّ اللَّه لا يَظْلِمُ مُؤْمِناً حَسَنَةً، يُعْطَى بِهَا في الدُّنْيَا، وَيُجْزَى بِهَا في الآخِرَة، وَأَمَّا الْكَافِر، فَيُطْعَمُ بِحَسَنَاتِ مَا عَمِلَ للَّهِ تعالى في الدُّنْيَا، حَتَّى إِذَا أَفْضَى إِلى الآخِرَة، لَمْ يَكُنْ لَهُ حَسَنَةٌ يُجْزَى بِهَا»: «به يقين الله متعال در برابر هيچ کار نيکی به هيچ مؤمنی ستم نمی کند (و از پاداش او نمی کاهد)؛ مؤمن بهره ی نيکی اش را در دنيا دريافت می کند و در آخرت نيز در برابر هر نيکی، پاداش می يابد؛ اما کافر در دنيا از (لذايذ دنيوی و) بهره ی نيکی هایی که برای الله متعال انجام داده، برخوردار می شود تا پس از انتقال به آخرت نيکی ای نداشته باشد که به خاطر آن پاداش بگيرد».
شرح الحديث :
اگر کافر در دنیا کار نیکی انجام دهد، الله متعال در عوض آن رزقی به او در دنیا عطا می کند؛ اما وقتی مؤمن کار نیکی انجام دهد، الله متعال آن را نگه می دارد تا در عوض آن در آخرت به او پاداش دهد و در دنیا نیز به خاطر طاعت و بندگی اش به او روزی می دهد. در روایت دوم آمده که الله متعال در عوض نیکی های مؤمن، در دنیا به او روزی داده و در آخرت نیز به او پاداش می دهد، اما در برابر نیکی های کافر در همین دنیا به او روزی می دهد تا در آخرت هیچ نیکی ای نداشته باشد تا بوسیله آن پاداش بگیرد. علما اجماع دارند کافری که بر کفر می میرد در آخرت از هیچ پاداشی بهره مند نخواهد بود و بخاطر کارهای نیکی که در دنیا برای خدا انجام داده، ثواب دریافت نخواهد داشت، زیرا شرط قبول عمل، ایمان است. و در این حدیث تصریح شده که کافر بابت نیکی هایی که در دنیا برای نزدیکی به خدا انجام داده، در همین دنیا روزی دریافت می دارد. آن هم بابت کارهایی که صحت آنها منوط به نیت نیست، مانند صله رحم، صدقه، آزادی برده و زندانی، مهمانی و غیره. اما اگر کافر چنین نیکی هایی انجام دهد، سپس اسلام آورد، بابت آنها در آخرت پاداش دریافت خواهد کرد، چنانکه در حدیث آمده است: «أَسْلَمْتَ عَلَى مَا أَسْلَفْتَ مِنْ خَيْرٍ»: «کارهای نيک گذشته ات باعث مسلمان شدن تو شده اند».