أعمال القلوب
از عیاض بن حمار رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى أَوْحَى إلَيَّ: أَنْ تَوَاضَعُوا، حَتَّى لَا يَبْغِيَ أَحَدٌ عَلَى أَحَدٍ، وَلَا يَفْخَرَ أَحَدٌ عَلَى أَحَدٍ»: «همانا الله به من وحی نمود که نسبت به يکديگر فروتن باشيد تا هيچکس به ديگری فخر نفروشد و ستم و گردنکشی روا ندارد».
عن عياض بن حمار -رضي الله عنه- قال: قال رسول الله -صلى الله عليه وسلم-: «إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى أَوْحَى إلَيَّ: أَنْ تَوَاضَعُوا، حَتَّى لَا يَبْغِيَ أَحَدٌ عَلَى أَحَدٍ، وَلَا يَفْخَرَ أَحَدٌ عَلَى أَحَدٍ».
شرح الحديث :
تواضع و فروتنی که به آن دستور داده شده، یکی از مصادیق اخلاق نیک و اخلاق مومنان است که الله متعال آن را به پیامبرش محمد صلی الله علیه وسلم وحی کرده است؛ و این بیانگر میزان اهمیت و توجه به آن می باشد. زیرا هرکس تواضع و فروتنی کند، در برابر اوامر الهی تسلیم و فرمانبردار بوده و از آنچه نهی شده دوری می کند و در تعامل خود با مردم فروتن بوده و اصل تواضع را رعایت می کند. در این حدیث از فخرفروشی و اظهار مباهات نسبت به اخلاق نیک و پسندیده جهت برتر شمردن خود از دیگران نهی شده است.