صيام التطوع
از مجبيه ی باهلی از پدرش يا عمويش روايت است که وی نزدِ رسول الله صلى الله عليه وسلم آمد؛ سپس بازگشت و پس از يکسال درحالی که شکل و قيافه ی او به کلی دگرگون شده بود، به حضور پيامبر رسید و گفت: ای رسول خدا، آيا مرا نمی شناسی؟ فرمود: «وَمَنْ أنْتَ؟»: «تو کيستی؟» گفت: من همان مرد باهلی هستم که پارسال نزدت آمدم. فرمود: «فَمَا غَيَّرَكَ، وَقَدْ كُنْتَ حَسَنَ الهَيْئَةِ؟!»: «چرا اين همه تغيير کرده ای؟ تو که شاداب تر و خوش قيافه تر بودی!» پاسخ داد: از وقتی شما را ترک نمودم، فقط شب ها غذا خورده ام. رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمود: «عَذَّبْتَ نَفْسَكَ!»: «خود را عذاب داده ای!» سپس افزود: «صُمْ شَهْرَ الصَّبْرِ، وَيَوماً مِنْ كُلِّ شَهْرٍ»: «ماه صبر و شکيبايی - يعنی ماه رمضان - و نيز يک روز از هر ماه را روزه بگير». گفت: مقدارش را برايم بيشتر کنيد؛ چون توانايی اش را دارم. فرمود: «صُمْ يَوْمَيْن»: «دو روز از هر ماه را روزه بگير». عرض کرد: مقدارش را برايم بیفزاييد. فرمود: «صُمْ ثَلاثَةَ أيَّامٍ»: «سه روز از هر ماه را روزه بگير». گفت: مقدارش را بیش از این بیفزاييد. رسول الله صلى الله عليه وسلم سه بار فرمود: «صُمْ مِنَ الحُرُم وَاتركْ، صُمْ مِنَ الحُرُمِ وَاترُكْ، صُمْ مِنَ الحُرُمِ وَاترُكْ»: «بخشی از ماه های حرام را روزه بگير (و روزه گرفتن در ساير روزها را) ترک کن». و با اشاره ی دست و باز و بسته کردن سه تا از انگشتان مبارک، نشان داد که از هر ماهِ حرام، سه روز روزه بگيرد و سه روز روزه نگيرد.
عن مُجِيبَةَ الباهلية، عن أبيها أو عمها: أنه أتى رسولَ اللهِ -صلى الله عليه وسلم- ثُمَّ انطَلَقَ فَأَتَاهُ بَعْدَ سَنَةٍ -وَقَدْ تَغَيَّرَتْ حَالُهُ وَهيئَتُه- فقالَ: يا رسولَ اللهِ، أما تَعرفَنِي؟ قال: «ومَن أنتَ»؟ قال: أنا الباهليُّ الذي جِئتُك عامَ الأوّلِ. قال: «فَمَا غَيَّرَكَ، وَقَدْ كُنْتَ حَسَنَ الهَيْئَة!» قالَ: ما أكلتُ طعاماً منذ فَارقتُك إلا بِليلٍ. فقال رسول الله -صلى الله عليه وسلم-: «عذّبتَ نفسَكَ!» ثم قال: «صُمْ شَهْرَ الصَّبْرِ، وَيَوماً مِنْ كُلِّ شَهْر» قالَ: زِدنِي، فإنّ بي قُوةً، قال: «صُم يَومَين» قالَ: زِدنِي، قال: «صُم ثَلاثةَ أيامٍ» قال: زِدنِي، قال: «صُمْ مِنَ الحُرُم وَاتركْ، صُمْ مِنَ الحُرُمِ وَاتركْ، صُمْ مِنَ الحُرُمِ وَاتركْ» وقال بأصابِعه الثَّلاثِ فَضَمَّها، ثُمَّ أرْسَلَهَا.
شرح الحديث :
مجبيه ی باهلی رضی الله عنه یکی از صحابه بود که زیاد روزه می گرفت چنانکه از روزه گرفتنِ زیاد، شکل و شمایل و قیافه ی او تغییر کرده و توانش را از دست داده بود؛ تا جایی که وقتی نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم حاضر می شود، می گوید: آیا مرا می شناسی؟ و رسول الله صلی الله علیه وسلم از فرط تغییر وی، او را نمی شناسد و می فرماید: «تو کیستی؟». لذا می گوید: من همان باهلی هستم که سال گذشته نزدتان آمدم. و در ادامه به ایشان خبر می دهد که از همان زمان جدا شدن از ایشان، روزه گرفتن را ترک نکرده و جز اندکی غذا نخورده است؛ بنابراین رسول الله صلی الله علیه وسلم به وی می فرماید: «خود را عذاب دادی». سپس به وی دستور می دهد ماه رمضان و یک روز یا دو روز یا سه روز از هر ماه را روزه بگیرد؛ و اگر توانش را داشت روزهایی از ماه های حرام هم روزه بگیرد که روزه گرفتن در این ماه ها اجر زیادی دارد و روزهایی را هم ترک کند و روزه نگیرد. حدیث مذکور ضعیف است و حجت نیست.