صفة الصلاة على الميت
از مرثد بن عبدالله يَزَنی روایت است که می گويد: هرگاه مالک بن هبيره رضی الله عنه بر جنازه ای نماز می خواند و مردمِ حاضر بر جنازه را اندک می يافت، آنها را به سه صف تقسيم می کرد و می گفت: رسول الله صلى الله عليه وسلم فرموده است: «مَنْ صَلَّى عَلَيْهِ ثَلاَثَةُ صُفُوفٍ فَقَدْ أوْجَبَ»: «هرکس سه صف بر او نماز بخوانند، بهشت بر او واجب می شود».
عن مرثد بن عبد الله اليزني، قال: كان مالك بن هبيرة -رضي الله عنه- إذا صلى على الجنازة فَتَقَالَّ النَّاسَ عَلَيْهَا جَزَّأَهُمْ ثَلاَثَةَ أَجْزَاءٍ، ثم قال: قال رسول الله -صلى الله عليه وسلم-: «من صلى عليه ثلاثة صفوف فقد أَوْجَبَ».
شرح الحديث :
هرگاه این صحابه ی بزرگوار قصد نماز خواندن بر جنازه ی مسلمانی داشت و تعداد نمازگزارن را اندک می دید، آنها را در سه صف قرار می داد. و از رسول الله صلی الله علیه وسلم خبر می دهد که: هیچ مسلمانی نیست که بمیرد و سه صف بر او نماز جنازه بخوانند و در نمازشان برای او دعا کنند مگر اینکه الله متعال او را وارد بهشت می کند. هدف اصلی از نماز جنازه، دعا کردن برای جنازه می باشد و حدیثی که عبدالله بن عباس رضی الله عنهما روایت می کند، روایت بالا را نیز دربرمی گیرد؛ روایت ابن عباس از این قرار است: پسری از او در قُدید یا عسفان از دنیا می رود، لذا ابن عباس رضی الله عنهما به کریب می گوید: ای کریب، ببین چه تعداد از مردم جمع شده اند؛ کریب می گوید: بیرون شدم و دیدم که تعدادی از مردم جمع شده اند و به او خبر دادم؛ پس ابن عباس گفت: به چهل نفر می رسند؟ کریب می گوید: بله؛ آنگاه ابن عباس رضی الله عنه می گوید: جنازه را بیرون ببرید، من از رسول الله صلی الله علیه وسلم شنیدم که فرمود: «مَا مِنْ رَجُلٍ مُسلِمٍ يَمُوتُ، فَيَقُومُ عَلَى جَنازتِه أَرَبَعُونَ رَجُلاً، لا يُشرِكُونَ بِاللَّهِ شَيئاً، إِلاَّ شَفَّعَهُمُ اللَّهُ فيه»: «هر فردِ مسلمانی بميرد و چهل مسلمان موحد که هيچ چيز و هيچکس را با الله شريک نساخته اند، بر او نماز بخوانند، الله متعال شفاعت آنان را در حقّ او می پذيرد». به روایت مسلم