الزهد والورع
از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «لَيسَ المِسْكِين الَّذِي تَرُدُّهُ التَّمْرَة والتَّمْرَتَان، وَلا اللُّقْمَةُ واللُّقْمَتَان، إِنَّمَا المِسْكِين الَّذِي يَتَعَفَّف»: «مسکين (بينوا)، کسی نيست که يک يا دو دانه ی خرما و يک يا دو لقمه او را (از درب خانه ها) برمی گرداند؛ در حقيقت مسکين کسی است که مناعت دارد (و گدايی نمی کند)».
عن أبي هريرة -رضي الله عنه- أَنَّ رسُولَ اللَّه -صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم- قَالَ: «لَيسَ المِسْكِين الَّذِي تَرُدُّهُ التَّمْرَة والتَّمْرَتَان، وَلا اللُّقْمَةُ واللُّقْمَتَان، إِنَّمَا المِسْكِين الَّذِي يَتَعَفَّف».
شرح الحديث :
این حدیث حقیقت بینوایی و ناتوانی را توضیح می دهد؛ اینکه مسکین و بینوایی که مستحق صدقه بوده و نیاز وی به صدقه بیشتر است، کسی است که مناعت دارد و گدایی نمی کند؛ و به این دلیل رسول الله صلی الله علیه وسلم بینوایی را از گدای دوره گرد نفی می کند چون مقداری که او را کفایت کند به او می رسد و گاهی زکات به او می رسد و به این ترتیب تنگدستی وی برطرف می گردد، اما نیاز و نیازمندی در مورد کسی که گدایی نکرده و از دیگران درخواست چیزی نمی کند ادامه می یابد.