آداب الرؤيا
Ebu Hureyre –radıyallahu anh-’tan rivayet edildiğine göre, Rasûlullah –sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurdu: «Beni rüyada gören kimse, uyanıkken de öylece görecektir. –veya sanki beni uyanıkken görmüş gibidir- Çünkü şeytan bana benzeyen bir şekle giremez.»
عن أبي هريرة -رضي الله عنه- قال: قال رسول الله -صلى الله عليه وسلم-: «من رآني في المنام فَسَيَرَانِي في اليَقظة -أو كأنما رآني في الْيَقَظَةِ- لا يَتَمَثَّلُ الشيطان بي».
شرح الحديث :
İlim adamları bu hadisin manasını açıklama konusunda pek çok ve farklı yorumlar yapmışlardır, bunlardan bazıları şöyledir: Birincisi: O kişilerden kasıt Peygamber –sallallahu aleyhi ve sellem-’in hayatta olduğu zamanda yaşayan kişilerdir. Buna göre de hadisin anlamı, onu rüyasında gören kimse, kendisine giderek, ona hicret ederek gerçekte görecektir. İkincisi: Kendisini ahirette görmekle de rüyasının doğruluğu tahakkuk edebilir. Çünkü Peygamber –sallallahu aleyhi ve sellem- ahirette kendisini dünyada iken görsün ya da görmesin bütün ümmetini görecektir. Üçüncüsü: Onu ahirette özel bir şekilde, ona yakın olarak ve şefaatine nail olarak ve benzeri şekilde görecektir. «Sanki beni uyanıkken görmüş gibidir.» Bu rivayeti Müslim şek ederek rivayet etmiştir. Peygamber –sallallahu aleyhi ve sellem- «beni uyanıkken görecektir» ya da «sanki beni uyanıkken görmüş gibidir» şeklinde rivayet etmiştir. Bunun manası: Peygamber –sallallahu aleyhi ve sellem-'i kendi şekil ve suretiyle rüyasında gören sanki onu gerçekten görmüş gibidir. O da Peygamber –sallallahu aleyhi ve sellem-’in sahihayn (Buhari ve Müslim)'deki şu sözü gibidir. «Beni rüyada gören beni görmüştür.» Sahihayn (Buhari ve Müslim) deki başka bir rivayette; «Beni rüyasında gören muhakkak görmüştür.» «Şeytan benim şeklime giremez.» Sözü başka bir lafızda: «Beni rüyasında gören muhakkak beni görmüştür, şeytan benim suretime giremez.» buyurmuştur. Mana olarak: Şeytanın Peygamber –sallallahu aleyhi ve sellem'-in suretine girmesi imkânsızdır. Ancak Şeytan Rasulullah –sallallahu aleyhi ve sellem-’in suretinde değil de başka bir surette gelip kendisini Allah Rasûlü –sallallahu aleyhi ve selem- gibi gösterebilir. İnsan rüyasında bir kimseyi görür de o kimsenin Peygamber –sallallahu aleyhi ve sellem- olduğuna dair içinde bir his uyanıyorsa gördüğü kişinin vasıflarını, acaba Peygamber –sallallahu aleyhi ve sellem-'in vasıflarına uyuyor mu, uymuyor mu diye araştırması gerekir. Eğer uyuyorsa o kimse, Peygamber –sallallahu aleyhi ve sellem-’dir. Uymuyorsa o kişi Peygamber –sallallahu aleyhi ve sellem- değildir ve sözkonusu his de şeytanî vesveselerden kaynaklanmıştır. Şeytan uyuyan kimsenin nefsinde, ‘’Bu Peygamberdir’’ gibisinden hisler uyandırmıştır. Ancak bu kişi, Rasûlullah –sallallahu aleyhi ve sellem- değildir. İmam Ahmed ve Tirmizi Şemail'de Yezid el-Farisi’den şöyle dediğini rivayet etmişlerdir: Rasûlullah –sallallahu aleyhi ve sellem-'i rüyamda gördüm, İbn Abbas -radıyallahu anhuma-’ya dedim ki ben Rasûlullah –sallallahu aleyhi ve sellem-'i rüyamda gördüm. İbn Abbas dedi ki: Rasûlullah –sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyururdu: «Şeytan bana kesinlikle benzeyemez, beni rüyasında gören muhakkak ki beni görmüştür.» Bu gördüğün adamı bana vasıf etmeye gücün yeter mi? Evet dedi: Onu vasıf ettiği zaman da İbn Abbas -radıyallahu anh- buyurdu ki: Eğer onu hakikatte görmüş olsaydın zaten bunun üzerine daha fazla bir şey söyleyemezdin. Şeyh El-Albani Muhtasarul Şemail kitabında rivayetin hasen olduğunu belirtmiştir. Sayfa (208) , (347) nolu hadis. Manası: Eğer sen Peygamber –sallallahu aleyhi ve sellem-'i gerçekte görseydin bu vasıf ettiğinden daha fazla vasıf edemezdin. Bunun manası onun gerçekten de Peygamber –sallallahu aleyhi ve sellem-'i gördüğüdür.