المقدم
كلمة (المقدِّم) في اللغة اسم فاعل من التقديم، وهو جعل الشيء...
از ابوامامه باهلی رضی الله عنه روایت است که می گوید: از رسول الله صلی الله علیه وسلم شنیدم که فرمودند: «اقْرَءُوا الْقُرْآنَ، فَإِنَّهُ يَأْتِي يَوْمَ الْقِيَامَةِ شَفِيعًا لأَصْحَابِهِ، اقْرَءُوا الزَّهْرَاوَيْنِ: الْبَقَرَةَ وَسُورَةَ آلِ عِمْرَانَ، فَإِنَّهُمَا تَأْتِيَانِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ كَأَنَّهُمَا غَمَامَتَانِ، أَوْ كَأَنَّهُمَا غَيَايَتَانِ، أَوْ كَأَنَّهُمَا فِرْقَانِ مِنْ طَيْرٍ صَوَافَّ، تُحَاجَّانِ عَنْ أَصْحَابِهِمَا، اقْرَءُوا سُورَةَ الْبَقَرَةِ، فَإِنَّ أَخْذَهَا بَرَكَةٌ، وَتَرْكَهَا حَسْرَةٌ، وَلاَ تَسْتَطِيعُهَا الْبَطَلَةُ»: «قرآن بخوانيد؛ چون روز قيامت درحالی می آید که برای صاحبانش شفاعت می کند. دو سوره ی نورانی بقره و آل عمران را بخوانيد؛ چون روز قيامت درحالی می آیند که گویا دو ابر يا دو سايبان يا دو گروه پرنده اند که بال گشوده اند و از صاحبان شان دفاع می کنند. سوره ی بقره را بخوانيد؛ زيرا ياد گرفتن آن برکت است و ترک آن باعث حسرت می شود و ساحران تاب و تحمل آن را ندارند».
شرح الحديث :
قرآن بخوانید و در تلاوت آن تداوم داشته باشید، زیرا روز قیامت برای یارانش که آن را تلاوت کرده و بدان عمل می کردند، شفاعت می کند؛ بویژه سوره های بقره و آل عمران را بخوانید، زیرا این دو سوره "زهراوان" یعنی: دو سوره نورانی نامیده شدند؛ و نور آنها، هدایت شان و اجر و پاداش فراوان آنها می باشد. گویا این دو سوره نسبت به دیگر سوره ها همچون ماه و خورشید در میان سایر ستارگان هستند. و پاداش خواندن این دو سوره در قیامت به شکل دو ابر در می آیند که صاحبان شان را سایبان می شوند و آنها را از گرمای قیامت نجات می دهند. یا پاداش این دو سوره به شکل دو گروه از پرندگان در می آیند که صف در صف قرار گرفته و بال های خود را متصل به یکدیگر گشوده اند و از اصحاب خود دفاع می کنند و آنها را از جهنم مصون می دارند. و مانعی از اینکه آنچه می آید عمل باشد، وجود ندارد، چنانکه ظاهر حدیث بر آن دلالت دارد. اما اینکه گفته شود، کلام الله می آید، درست نیست، زیرا کلام الله متعال از صفات الله است و صفت جدای از ذات نمی آید و چیزی که در میزان گذاشته می شود، فعل بنده و عمل اوست: «وَاللَّهُ خَلَقَكُمْ وَمَا تَعْمَلُونَ» [صافات: 96] «و حال آنکه الله، [هم] شما و [هم] آنچه را انجام می دهید آفریده است». سپس رسول الله صلی الله علیه وسلم بر قرائت سوره بقره تاکید می کند، زیرا استمرار بر قرائت آن، تدبر در معانی آن و عمل به محتویات آن برکت و نفع بزرگی در پی دارد. و ترک این سوره و نخواندن آن و تدبر نکردن در آن و عمل نکردن به محتویات آن، موجب حسرت و پشیمانی در قیامت خواهد بود. یکی از فضایل بزرگ این سوره آن است که ساحران نمی توانند به کسی که این سوره را می خواند، در آن تدبر نموده و بدان عمل می کند ضرری وارد کنند. و گفته شده: ساحران نمی توانند آن را بخوانند، در آن تدبر کنند و بدان عمل نمایند و توفیق این کار را نمی یابند.