العالم
كلمة (عالم) في اللغة اسم فاعل من الفعل (عَلِمَ يَعلَمُ) والعلم...
از خالد بن عُرْفُطَة رضی الله عنه روایت است که می گوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم به من فرمود: «يَا خَالِدُ إِنَّهَا سَتَكُونُ بَعْدِي أَحْدَاثٌ وَفِتَنٌ وَاخْتِلَافٌ، فَإِنْ اسْتَطَعْتَ أَنْ تَكُونَ عَبْدَ اللَّهِ الْمَقْتُولَ لَا الْقَاتِلَ فَافْعَلْ»: «ای خالد، بزودی پس از من اتفاقات و فتنه ها و اختلافاتی خواهد بود، اگر توانستی بنده ی مقتول الله باشی نه قاتل، چنین کن».
شرح الحديث :
رسول الله صلی الله علیه وسلم به خالد بن عرفطة خبر می دهد که بزودی و در آینده ی نه چندان دور اختلافات و جنگ ها و فتنه هایی رخ می دهد؛ مانند اینکه امت امامی ندارند که آنان را رهبری کند یا در هر سرزمینی کسی حاکم است و بین آنها فتنه ها و جنگ هایی بر پا می شود؛ و به او امر می کند که از فتنه ها دوری کند و در آنها شرکت نداشته باشد. و اگر مظلومانه کشته شود برای او بهتر است از اینکه مسلمانی را بکشد؛ بنابراین یا در خانه اش بنشیند یا از شهری که گرفتار فتنه است، نقل مکان کند؛ اما می تواند از جان و خانواده و مال خود در فتنه دفاع کند و در این صورت چه کشته شود و چه بکشد معذور است، اگر فساد و فتنه ای به دنبال نداشته باشد. اما اگر مسلمانان گرد یک امام عادل یا ظالم متحد و منسجم بودند، در صورتی که عده ای علیه آنها خروج کرده و بشورند و در پی نافرمانی و خروج بر حکام باشند، در این صورت بر ولی امر مسلمانان واجب است که با آنها مکاتبه کند؛ و اگر پس از مکاتبه و رایزنی از اطاعت خودداری کردند و به ترساندن مسلمانان ادامه دادند، جنگیدن با آنها واجب است تا شرشان کم شود. و در این شرایط بر رعیت نیز واجب است با حاکم علیه شورشیان همراه شوند تا اینکه به امر الله و فرمانبرداری بازگردند؛ فرقی نمی کند شورشیان از باغیان باشند یا خوارج.