شرح الحديث :

حدیث معاذ رضی الله عنه یکی از نمونه های محبت اسلامی است که از ثمرات آن نصیحت و خیرخواهی و راهنمایی به سوی خیر و خوبی می باشد. رسول الله صلی الله علیه وسلم به معاذ می گوید: «من تو را دوست دارم». و برای ابراز این محبت سوگند یاد می کند؛ و این افتخار بزرگی برای معاذ بن جبل رضی الله عنه می باشد که پیامبرمان صلی الله علیه وسلم سوگند یاد می کند او را دوست دارد. و کسی که دیگری را دوست دارد، جز خیر و خوبی برای او نمی خواهد؛ و این محبت و دوستی را با او در میان می گذارد تا برای شنیدن توصیه اش آماده شود، چون از سوی کسی است که او را دوست دارد. سپس به معاذ می فرماید: «در پايان هر نماز [فرض] اين دعا را بخوان و آن را ترک نکن: «اللَّهُم أَعِنِّي على ذِكْرِكَ وَشُكْرِكَ، وحُسنِ عِبَادتِك». و مراد از «دُبُرِ كُلِّ صَلاَة» پایان نماز و قبل از سلام دادن است؛ در برخی روایات آمده که این دعا قبل از سلام گفته می شود و درست هم همین است. و طبق قاعده اگر به دعایی در «دُبُرِ الصَلاَة» سفارش شده باشد، مراد از آن قبل از سلام دادن می باشد و اگر به ذکری سفارش شده باشد، مراد از آن بعد از نماز و بعد از سلام دادن است. دلیل این قاعده فرموده ی رسول الله صلی الله علیه وسلم در حدیث ابن مسعود در مورد تشهد می باشد که در آن به ابن مسعود اختیار خواندن هر دعایی که می خواهد یا دوست دارد می دهد؛ اما در مورد ذکر الله متعال می فرماید: «فَإِذَا قَضَيْتُمُ الصَّلاَةَ فَاذْكُرُواْ اللهَ قِيَاماً وَقُعُوداً وَعَلَى جُنُوبِكُمْ»: «چون نماز را به پایان رساندید، الله را [در همه حال، ] ایستاده و نشسته و بر پهلو خفته [= خوابیده] یاد کنید». و اینکه در دعا فرمود: «أَعِنِّي على ذِكْرِكَ» مراد از آن هر سخن و هر چیزی است که سبب نزدیکی انسان به الله متعال می شود. و این موارد مصداق ذکر الله و شکر او می باشند. شکر نعمت ها و دور کردن نقمت ها؛ نعمت های بسیار و بی شماری که الله متعال به بندگانش ارزانی داشته است و نقمت های فراوانی که از آنها دور می کند؛ و همه ی اینها نیاز به شکر و سپاسگذاری از الله شکور دارد.

ترجمة هذا الحديث متوفرة باللغات التالية

العربية الإنجليزية الفرنسية الإسبانية التركية الأردية الأندونيسية البوسنية الروسية البنغالية الصينية