الحيي
كلمة (الحيي ّ) في اللغة صفة على وزن (فعيل) وهو من الاستحياء الذي...
از ابوبکره رضی الله عنه روایت است که نزد رسول الله ﷺ سخن از مردی به ميان آمد که مرد ديگری از او تعريف کرد. رسول الله ﷺ چندين بار فرمود: «وَيْحَكَ! قَطَعْتَ عُنُقَ صَاحِبِكَ»: «وای بر تو، گردن دوستت را شکستی». و سپس افزود: «إنْ كَانَ أحَدُكُمْ مَادِحاً لا مَحَالَةَ فَلْيَقُلْ: أحْسِبُ كَذَا وَكَذَا إنْ كَانَ يَرَى أنَّهُ كَذَلِكَ وَحَسِيبُهُ اللهُ، وَلا يُزَكِّى عَلَى اللهِ أحَدًا»: «اگر لازم است يکی از شما از ديگری تعريف کند، بگويد: به گمانم فلانی چنين و چنان است و حسابش با خداست؛ - و ويژگی هايش را ذکر کند؛ - البته اگر باور دارد که آن شخص همان گونه است. و کسی را نزدِ الله - که از باطنِ همه آگاه است - پاک و نيک معرفی نکند».
شرح الحديث :
این حدیث بیانگر یکی از سنت های مبارک نبوی می باشد؛ اینکه باید مسلمان از مبالغه در ستایش و تعریف دیگران دوری کند چون عجب و غرور از دروازه های ورود شیطان هستند؛ و مبالغه در مدح و تعریف کسی، او را غرق در غرور و تکبر می کند و سبب نابودی وی می شود؛ بنابراین باید هر مسلمانی حد اعتدال را در مدح و ستایش دیگران رعایت نموده و امر مردم را به الله متعال می سپارد؛ کسی که به همه ی موارد پنهان، دانا و آگاه است.