فضائل الأعمال الصالحة
از عایشه رضی الله عنها روایت است که می گوید: زنی فقير که دو دخترش را با خود داشت، نزدم آمد؛ سه خرما به او دادم. او به هريک از دخترانش يک خرما داد و يک خرما را به سوی دهانش بُرد تا بخورد؛ دخترانش دوباره از او غذا خواستند. وی خرمايی را که خود می خواست بخورد، در ميان دخترانش دو نيمه کرد. من از کار او تعجب کردم و آن را برای پيامبر صلى الله عليه وسلم بازگو نمودم که فرمود: «إنَّ اللَّه قَدْ أَوْجَبَ لَهَا بِهَا الجنَّةَ، أَو أَعْتقَها بِهَا مَن النَّارِ»: «الله متعال با کاری که اين زن انجام داد، بهشت را بر او واجب کرد يا با اين عملش، او را از آتش دوزخ نجات داد».
عن عائشة -رضي الله عنها- قالت: جَاءَتنِي مِسْكِينَة تَحمِل ابنَتَين لها، فَأَطْعَمْتُها ثَلاثَ تَمَرَات، فَأَعْطَت كُلَّ وَاحِدَة مِنْهُما تَمْرَة وَرَفَعت إِلَى فِيهَا تَمْرَة لِتَأكُلَها، فَاسْتَطْعَمَتْها ابْنَتَاهَا، فَشَقَّت التَّمْرَة التي كانت تريد أن تَأْكُلَها بينهما، فَأَعْجَبَنِي شَأْنُهَا، فَذَكَرت الذي صَنَعَتْ لرسول الله -صلى الله عليه وسلم- فقال: «إِنَّ الله قَدْ أَوجَبَ لَهَا بِهَا الجَنَّة، أَو أَعْتَقَهَا بِهَا مِنَ النَّار».
شرح الحديث :
حدیث عایشه رضی الله عنها تصویری از رحمت و مهربانی بزرگان نسبت به کوچکترها را ارائه می دهد؛ چنانکه می گوید: زن فقیری همراه دو دخترش نزد من آمد که سه خرما به وی دادم؛ یکی از آنها را در دهان یکی از دخترانش گذاشت و دیگری را در دهان آن یکی؛ سپس خرمای سوم را به سوی دهانش برد تا بخورد که متوجه نگاه دخترانش شد؛ پس آن را نخورد، بلکه به دو نیم تقسیم کرد و به هریک از آنها نیمی از آن را داد؛ و به این ترتیب هر دختر یک و نیم خرما خورد و مادر چیزی نخورد. عایشه رضی الله عنها این مساله را به رسول الله صلی الله علیه وسلم گفت و رفتار آن زن را یادآور شد؛ این بود که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «إنَّ اللَّه قَدْ أَوْجَبَ لَهَا بِهَا الجنَّةَ، أَو أَعْتقَها بِهَا مَن النَّارِ»: «الله متعال با کاری که اين زن انجام داد، بهشت را بر او واجب کرد يا با اين عملش، او را از آتش دوزخ نجات داد». یعنی چون آن زن به آنها چنین رحمت بزرگی نمود، الله متعال در عوض آن بهشت را بر وی واجب کرد.