الدعاوى والبيِّنات
از جابر رضی الله عنه روایت است که دو نفر دعوای خود در مورد شتری را جهت قضاوت نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم آوردند و هریک از آنها مدعی بود شتر مذکور نزد او متولد شده و برای مدعای خود دلیل و بینه ارائه می کرد. بنابراین رسول الله صلی الله علیه وسلم به نفع کسی قضاوت نمود که شتر نزد او بود.
عن جابر, أنَّ رَجُلَين اخْتَصَما إلى النبي -صلى الله عليه وسلم- فِي نَاقِة , فقال كلُّ واحِدٍ مِنهما نُتِجَتْ هذه النَّاقَة عِندي وأَقَام بَيِّنة فَقَضَى بِها رسول الله -صلى الله عليه وسلم- لِلذي هِي فِي يَدِه.
شرح الحديث :
حدیث مذکور بر این دلالت دارد که اگر کالایی مورد اختلاف در دست یکی از دو طرف دعوا باشد، - کسی که آن را در اختیار دارد داخل و دیگری خارج نامیده می شود - اگر نزد خارج بینه ای مبنی بر صحت مدعایش وجود داشته باشد، مستحق آن بوده و کالای مذکور از آنِ او خواهد بود. و اگر بینه ای مبنی بر اثبات صحت دعوایش نداشته باشد، در این صورت داخل برای ادعایی که مطرح نموده سوگند یاد می کند و به این ترتیب کالای مورد نظر نزد او، برای او خواهد بود. چون در اختیار او می باشد. اما اگر هریک از آنها بینه ای را ارائه داد که کالای مذکور مال اوست - چنانکه در همین حدیث آمده است - در این صورت کالای مذکور برای داخل می باشد که کالا را در اختیار دارد چون در اختیار داشتن کالا سبب ترجیح می باشد.