سنن الفطرة
و از ابن عمر رضی الله عنهما روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «أحْفُوا الشَّوَارِبَ وأَعْفُوا اللِّحَى»: «سبيل ها را کوتاه کنيد و ريش ها را بگذاريد».
وعن ابن عمر -رضي الله عنهما- عن النبي -صلى الله عليه وسلم- قال: «أحْفُوا الشَّوَارِبَ وأَعْفُوا اللِّحَى».
شرح الحديث :
معنای حدیث از این قرار است: هر مرد مسلمانی مامور است که سبیل هایش را گرفته و مادامی که پر پشت نباشد، بیش از چهل روز آنها را رها نکند؛ و دلیل آن روایت مسلم از انس رضی الله عنه می باشد که می گوید: «وَقَّتَ لَنَا فِي قَصِّ الشَّارِبِ، وَتَقْلِيمِ الْأَظْفَارِ، وَنَتْفِ الْإِبِطِ، وَحَلْقِ الْعَانَةِ، أَنْ لَا نَتْرُكَ أَكْثَرَ مِنْ أَرْبَعِينَ لَيْلَةً»: «رسول الله صلی الله علیه وسلم برای كوتاه كردن سبيل، گرفتن ناخن ها، كندن موی زير بغل و تراشيدن موی زير ناف [حداکثر] چهل شب را تعیین نمود كه نباید بیش از اين مدت آنها را رها کنیم». و در روایت ابوداود آمده است: «رسول الله صلی الله علیه وسلم برای تراشیدن موی زیر ناف و گرفتن ناخن ها و کوتاه کردن سبیل ها چهل روز برای ما وقت تعیین نمود». و در روایت احمد و نسائی آمده است: «مَنْ لَمْ يَأْخُذْ مِنْ شَارِبِهِ فَلَيْسَ مِنَّا»: «هرکس سبیل خود را نگیرد، از ما نیست». شیخ البانی این روایت را در "صحیح الجامع الصغیر وزیادته" (2/1113) به شماره ی (6533) صحیح دانسته است. لذا به گرفتن سبیل ها تاکید شده است چه با تراشیدن آنها باشد چنانکه سفیدی پوست دیده شود یا با کوتاه کردن مقداری باشد که روی لب آمده و با غذا تماس پیدا می کند. اما "إعفاء اللحية"؛ اهل لغت در معنای «اللحية» می گویند: عبارت است از موی صورت و دو گونه؛ مراد از "إعفاء اللحية" رها کردن ریش می باشد چنانکه نه تراشیده شود و نه کوتاه شود، نه اندک و نه زیاد؛ چون اعفاء ماخوذ از کثرت یا فراوانی می باشد. بنابراین باید ریش را زیاد نمود. به عبارت دیگر مراد رها کردن آن و افزایش آن می باشد. احادیث زیادی با الفاظ متعددی مبنی بر رها کردن ریش و امر به آن از رسول الله صلی الله علیه وسلم وارد شده است چنانکه با لفظ "وفروا" و "أرخوا" و "أعفوا" وارد شده است. همه ی این الفاظ به باقی گذاشتن ریش و رها کردن آن و دست نزدن به آن دلالت دارند. یکی از عادت های فارسیان این بود که ریش را می تراشیدند، لذا شریعت از تراشیدن آن نهی کرد. چنانکه در بخاری و در حدیث ابن عمر با این لفظ آمده است: «خَالِفُوا الْمُشْرِكِينَ»: «با مشرکان مخالفت کنید». و امر مذکور به همراه بیان علت آن که مخالفت با مشرکین است، بر وجوب رها کردن ریش دلالت دارد. و اصل در مشابهت با مشرکان تحریم است چنانکه رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «مَنْ تَشَبَّهَ بِقَوْمٍ فَهُوَ مِنْهُمْ»: «هرکس خود را شبيه قومی کند، از آنها می باشد».