صفات الجنة والنار
از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «حُجِبتِ النَّارُ بِالشَّهَواتِ، وحُجِبتْ الْجَنَّةُ بَالمكَارِهِ»: «دوزخ با شهوت ها و خواهشات نفسانی و بهشت با سختی ها و دشواری ها پوشیده شده است». حدیث مذکور متفق علیه بوده و این لفظ بخاری می باشد. و در روایتی از بخاری و مسلم به جای «حُجِبت»، «حُفَّت» آمده است.
عن أبي هريرة -رضي الله عنه- أن رسول الله -صلى الله عليه وسلم- قال: «حُجِبت النار بالشهوات، وحُجبت الجنة بالمَكَاره»متفق عليه وهذا لفظ البخاري. وفي رواية لهما: «حُفَّت» بدل «حُجِبت».
شرح الحديث :
راه رسیدن به بهشت پوشیده با اموری است که انسان نمی پسندد؛ چون اساسا تمایل نفس انسان به راحتی و آسودگی می باشد. همچنین کسی وارد آتش دوزخ نمی شود مگر اینکه با ارتکاب امور حرام و دوری از طاعات، حجاب و مانع خود و آتش را بدرد. و هرکس حجاب و مانع موجود را بدرد، به آنچه در حجاب مانده و پوشیده شده، دست می یابد. لذا دریدن حجاب بهشت، تن دادن به امور ناخوشایند است و دریدن حجاب آتش با ارتکاب شهوات می باشد. اما امور ناخوشایندی که از آن سخن گفتیم شامل تلاش در انواع عبادت ها، مواظبت بر آنها، صبر بر سختی های پیش رو، فروبردن خشم، بخشش، بردباری، صدقه دادن، نیکی کردن به بدکار، صبر در برابر شهوات و موارد مشابه می باشد. مواظبت بر نماز برای نفس انسان ناخوشایند است چون با تلاش و بریدن از امور دنیا همراه است؛ و گاهی جهاد برای آن ناخوشایند است و گاهی صدقه دادن و خرج کردن مال در راه الله؛ چون سرشت نفس انسان طوری تنظیم شده که مال را دوست دارد؛ و در مورد سایر طاعات هم وضع به همین صورت می باشد. بنابراین زمانی که انسان با امتثال اوامر و اجتناب از نواهی، شهوتش را زیر پا کرده و با خواهشات نفسانی مخالفت نماید، این مهم سبب ورود وی به بهشت و دوری از آتش دوزخ می شود. اما شهواتی که آتش دوزخ با آنها پوشیده شده اند، شهوات حرامی چون شراب خواری و زنا و چشم چرانی و غیبت و آواز و موسیقی و موارد مشابه می باشد. اما شهوات مباح شامل این مساله نمی شود؛ البته توجه زیاد به آنها مکروه و ناپسند است و ترس آن می رود که به امور حرام بینجامد یا باعث سنگدلی یا غفلت از طاعات شود یا سبب توجه انسان به کسب دنیا گردد.