فوائد ذكر الله عز وجل
Ebu Hureyre -radıyallahu anh-'den merfû olarak rivayet olunduğuna göre Nebi -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur: «Biriniz uyuyunca şeytan ensesine üç düğüm atar. Her düğümü atarken, düğüm attığı yere vurarak, üzerine uzun bir gece var, yat, uyu der. İnsan uyanır ve Allah'ı zikrederse, bir düğüm çözülür, abdest alırsa ikinci düğüm çözülür ve bir de namaz kılarsa bütün düğümler çözülmüş olur. Böylece kul canlı ve hoş bir şekilde sabaha erer. Aksi halde böyle yapmazsa, habis ruhlu, içi kararmış ve uyuşuk bir halde sabaha erer.»
عن أبي هريرة -رضي الله عنه- مرفوعاً: «يَعْقِدُ الشيطان على قَافِيَةِ رأسِ أحدِكم، إذا هو نام، ثلاث عُقَدٍ، يَضْرِب على كل عُقْدَةٍ: عليك لَيلٌ طويل فَارْقُدْ، فإن استيقظ، فذكر الله -تعالى- انحَلَّتْ عُقْدَةٌ، فإن تَوضِّأ، انْحَلّتْ عُقدَةٌ، فإن صلى، انْحَلَّتْ عُقَدُهُ كُلُّها، فأصبح نشيطا طَيِّبَ النفس، وإلا أصبح خَبِيثَ النَّفْس كَسْلَان».
شرح الحديث :
Hadisin Manası: Şeytan her uyuyan kimsenin ensesine üç adet düğüm atar. Buradaki düğümler büyücülerin attığı düğümler gibi gerçek düğümlerdir. Sihir yapan kimse eline bir ip alır, düğüm atar ve sihir olan bazı sözler söyler. Böylece sihir yapılan kişi üzerinde etkisi ortaya çıkar. İmam İbn Mâce’nin rivayetinde «Sizlerin ensesine, üzerinden üç adet düğüm olan ip (vurur)» ifadesi yer almaktadır. Şeytanın ense tarafına düğüm atmasının sebebi ise bu bölgenin insandaki enerji ve güç merkezi olmasıdır. Kişideki, şeytanın emirlerine itaat edeceği, istediklerini yerine getireceği en hassas bölgedir. Bundan dolayı şeytan insan ruhuna hükmeder ve üzerine uyku ağırlığı verir. «Her düğümü atarken, düğüm attığı yere vurur.» Şeytan eliyle vurarak bu düğümleri güçlü bir hale getirir. Ardından «Üzerine uzun bir gece var, yat, uyu der.» Yani, daha gece uzun dilediğin kadar uyu, uyumaya devam et. Uyanınca namaz kılmaya yetecek bir vakit bulabilirsin, der. «İnsan uyanır ve Allah'ı zikrederse, bir düğüm çözülür.» Allah’ı zikretmesi sebebiyle düğümlerden birisi çözülür. «Abdest alırsa ikinci düğüm çözülür.» Alınan abdestin bereketiyle ikinci düğüm de çözülür. İmam Müslim’in rivayetinde, «Abdest aldığında iki düğüm çözülür.» ifadesi yer almaktadır. Gusül gerektiren bir halden dolayı bir kimse gusül abdesti alırsa aynı hükmü geçerli olur. «Bir de namaz kılarsa –bir rekat bile olsa- bütün düğümler çözülmüş olur.» Üçüncü düğüm de böylece çözülmüş olur. İmam Buharî’nin rivayetinde; «Bütün düğümleri çözülür.» ifadesi yer almaktadır. «Böylece kul canlı/enerjik olarak sabaha erer.» Kişi yüce Allah’ın kendisini bu ibadete muvaffak kılmasından, vaat olunan sevaplardan ve çözülen düğümlerden dolayı sevinçli olur. «Hoş bir şekilde sabaha erer.» Yüce Allah kuluna bu güzel davranışından dolayı bereket verir. Aksi halde söylenen üç şeyi yerine getirmez ise, habis ruhlu, içi kararmış ve uyuşuk bir halde sabaha erer. Yani şeytanın kendisini yenik düşürmesinden ve sabah namazından alıkoymasından dolayı kendisini iyi hissetmez. İbn Hâcer –rahimehullah– dedi ki: “Anlaşılan o ki; gece namazında kişinin kendisini iyi hissetmesini sağlayacak bir gizem vardır. Namaz kılan kimse bunu hissedebilir, yahut hissedemeyebilir de. Yüce Allah’ın bu hakikate şu buyruğuyla işaret etmektedir: “Şüphesiz, gece kalkışı daha tesirli ve o zaman okumak daha elverişlidir.”