فضل الجهاد
از ابوقتاده حارث بن رِبعی رضی الله عنه روایت است که می گويد: رسول الله صلى الله عليه وسلم در ميان يارانش ايستاد و اين نکته را برای آنها بيان کرد که جهاد در راه الله و ايمان به او برترين اعمال به شمار می روند. مردی برخاست و گفت: ای رسول خدا، به من بگوييد: اگر در راه الله کشته شوم، گناهانم بخشيده می شوند؟ رسول الله صلى الله عليه وسلم به او فرمود: «نعم، إنْ قُتِلْتَ في سبيلِ اللهِ، وأنتَ صَابِرٌ مُحْتَسِبٌ، مُقْبِلٌ غَيْرُ مُدْبِرٍ»: «بله؛ اگر با صبر و پايداری و به اميد پاداش هنگامِ رويارويی با دشمن فرار نکنی و کشته شوی، گناهانت بخشيده می شود». سپس رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمود: «كَيْفَ قُلْتَ؟»: «چه گفتی؟» عرض کرد: به من بگوييد: اگر در راه الله کشته شوم، گناهانم بخشيده می شود؟ فرمود: «نعم، وأنتَ صَابِرٌ مُحْتَسِبٌ، مُقْبِلٌ غَيْرُ مُدْبِرٍ، إلا الدَّيْنَ؛ فَإنَّ جِبْرِيلَ -عليه السلام- قالَ لِي ذَلِكَ»: «بله؛ اگر با صبر و پايداری و به اميد پاداش هنگامِ رويارويی با دشمن، فرار نکنی و کشته شوی، گناهانت بخشيده می شود جز بدهی يا قرضی که بر عهده ی توست. اين را جبريل علیه السلام به من گفت».
عن أبي قتادة الحارث بن رِبْعِيِّ -رضي الله عنه- عن رسول الله -صلى الله عليه وسلم-: أَنَّهُ قامَ فيهم، فذكرَ لهم أَنَّ الجهادَ في سبيلِ اللهِ، والإيمانَ باللهِ أفضلُ الأعمالِ، فقامَ رَجُلٌ، فقال: يا رسولَ اللهِ، أرأيتَ إن قُتِلْتُ في سبيلِ اللهِ، تُكَفَّرُ عَنِّي خَطَايَايَ؟ فقالَ له رسولُ اللهِ -صلى الله عليه وسلم-: «نعم، إنْ قُتِلْتَ في سبيلِ اللهِ، وأنتَ صَابِرٌ مُحْتَسِبٌ، مُقْبِلٌ غَيْرُ مُدْبِرٍ». ثم قال رسولُ اللهِ -صلى الله عليه وسلم-: «كَيْفَ قُلْتَ؟» قال: أَرَأَيتَ إنْ قُتِلْتُ في سَبِيلِ اللهِ، أَتُكَفَّرُ عَنِّي خَطَايَايَ؟ فقالَ له رسولُ اللهِ -صلى الله عليه وسلم-: «نعم، وأنتَ صَابِرٌ مُحْتَسِبٌ، مُقْبِلٌ غَيْرُ مُدْبِرٍ، إلا الدَّيْنَ؛ فَإنَّ جِبْرِيلَ -عليه السلام- قالَ لِي ذَلِكَ».
شرح الحديث :
رسول الله صلی الله علیه وسلم در میان صحابه به ایراد سخن می پردازد و برای آنها بیان می کند که جهاد برای اعلای کلمه ی الله و ایمان به الله متعال برترین اعمال هستند؛ در این میان مردی برخاسته و از ایشان می پرسد: به من بگویید اگر در راه اعلای کلمه ی الله کشته شوم، گناهانم بخشیده می شود؟ و رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرماید: «بله، به شرطی که درحالی کشته شوی که بر مصیبت های این راه صبر کرده و شکیبا باشی و مخلصانه در این راه گام برداری و از میدان جهاد فرار نکنی؛ سپس رسول الله صلی الله علیه وسلم قرض و بدهی را متذکر می شود و به این ترتیب هشدار می دهد که جهاد و شهادت کفاره ی حقوق انسان ها نیستند و باعث بخشش حق الناس نمی شوند.