الحياة الآخرة
از مقداد بن اسود رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمودند: «تُدْني الشَّمْسُ يَومَ القِيَامَةِ مِنَ الخَلْقِ حتَّى تَكُونَ مِنْهُمْ كَمِقْدَارِ مِيل»: «روز قيامت خورشيد به اندازه ای به مردم نزديک می شود که فقط يک ميل با آنان فاصله دارد». سُلَيم بن عامر که از مقداد روايت می کند، می گويد: به الله سوگند نمی دانم منظورش از يک ميل چيست؟ آيا همان مسافت مشخص در زمين است يا ميلِ سرمه که با آن چشم را سرمه می کشند؟ فرمود: «فَيَكُونُ النَّاسُ عَلَى قَدْرِ أَعْمالِهمْ في العَرَق، فَمِنْهُمْ مَنْ يَكُونُ إِلى كعْبَيْه، وَمِنْهُمْ مَنْ يَكُونُ إِلى رُكْبَتَيْه، ومِنْهُمْ منْ يَكون إِلى حِقْوَيْهِ، ومِنْهُمْ مَنْ يُلْجِمُهُ العَرَقُ إِلجاماً»: «مردم بر حسب اعمال خود در عرق فرو می روند؛ عرقِ برخی از آنان تا دو قوزک پاهای شان می رسد و عرق عده ای به زانوهای شان؛ عرق برخی هم به پهلوی شان می رسد و عده ای در عرق خود فرو می روند». و رسول الله - صلى الله عليه وسلم - با دست مبارک به دهانش اشاره فرمود. (يعنی عرق شان به دهان شان می رسد.) از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «يَعْرَقُ النَّاسُ يَوْمَ القِيامَةِ حَتَّى يذْهَب عَرَقُهُمْ في الأَرْضِ سَبْعِينَ ذِراعًا، ويُلْجِمُهُمْ حَتَّى يَبْلُغَ آذَانَهُمْ»: «روز قيامت مردم عرق می کنند؛ به گونه ای که عرق شان به اندازه ی هفتاد ذراع در زمين فرو می رود و عرق به گوش های شان می رسد».
عن المقداد بن الأسود -رضي الله عنه- مرفوعاً: «تُدْنَى الشمسُ يوم القيامة من الخلق حتى تكون منهم كمقدار مِيل». قال سليم بن عامر الراوي عن المقداد: فوالله ما أدري ما يعني بالميل، أمسافةَ الأرض أم الميلَ الذي تكتحل به العين؟ قال: «فيكون الناس على قدر أعمالهم في العرق، فمنهم من يكون إلى كعبيه، ومنهم من يكون إلى ركبتيه، ومنهم من يكون إلى حِقْوَيْهِ، ومنهم من يُلْجِمُهُ العرقُ إلجامًا». قال: وأشار رسول الله -صلى الله عليه وسلم- بيده إلى فيه. عن أبي هريرة -رضي الله عنه-: أن رسول الله -صلى الله عليه وسلم- قال: «يَعْرَقُ الناس يوم القيامة حتى يذهب عرقهم في الأرض سبعين ذراعا، ويُلْجِمُهُمْ حتى يبلغ آذانهم».
شرح الحديث :
در روز قیامت الله متعال خورشید را چنان به مخلوقات نزدیک می گرداند که مسافت بین خورشید و آنها به اندازه ی چهارهزار ذراع می شود؛ و مردم هریک بر حسب اعمال شان در عرق فرو می روند؛ و میزان عرقی که در آن فرو می روند متناسب با عمل نیک و بدی است که انجام داده و مرتکب شده اند؛ چنانکه عرق برخی از آنها تا قوزک پاهایش و عرق برخی تا زانوهایش و عرق برخی تا پهلوهایش و عرق برخی تا دهان و گوش های شان می باشد و عرق شان آنان را دربرمی گیرد و این از شدت سختی روز قیامت و ترس و وحشت حاکم بر آن است.