دلالات الألفاظ وكيفية الاستنباط
از ابوهريره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمودند: «دَعُونِي ما تَرَكتُكُمْ: إِنَّما أَهْلَكَ من كَانَ قبْلكُم كَثْرةُ سُؤَالِهم، وَاخْتِلافُهُمْ عَلَى أَنْبيائِهمْ، فَإِذا نَهَيْتُكُمْ عنْ شَيْءٍ فاجْتَنِبُوه، وَإِذا أَمَرْتُكُمْ بأَمْرٍ فَأْتُوا مِنْهُ ما اسْتَطَعْتُمْ»: «مرا با همان مسايلی که به شما می گويم، رها کنيد (و سؤال بی مورد درباره ی مسايلِ ناگفته نپرسيد)؛ زيرا امت های گذشته را کثرت سؤال و مخالفت با پيامبران شان به هلاکت رساند؛ بنابراین هرگاه شما را از چيزی بازداشتم، از آن دوری نماييد و چون شما را به انجام کاری دستور دادم، تا آنجا که می توانيد به آن عمل کنيد».
عن أبي هريرة -رضي الله عنه- مرفوعاً: «دَعُونيِ ما تركتكم، إنما أهلك من كان قبلكم كثرة سُؤَالهم واختلافهم على أنبيائهم، فإذا نَهَيتُكم عن شيء فاجتَنِبُوه، وإذا أمرتكم بأمر فأتوا منه ما استطعتم»
شرح الحديث :
صحابه رضی الله عنهم از رسول الله صلی الله علیه وسلم در مورد چیزهایی سوال می کردند که حرام نبود و به سبب سوال کردن آنها حرام می شد یا اینکه واجب نبود اما به دلیل سوال کردن آنها واجب می شد؛ این بود که رسول الله صلی الله علیه وسلم به ایشان امر نمود مادامی که به ایشان امر نکرده و نهی نمی کند، در مورد آنچه چیزی نمی گوید، سوالی نکنند. سپس علت این مساله را بیان می کند که امت های قبل از ما به دلیل سوالات زیاد از پیامبران شان بود که بر آنها سخت گرفته شد، چون خود بر خویشتن سخت گرفتند؛ و پس از آن با پیامبران شان مخالفت کردند. سپس به ما دستور می دهد از آنچه ما را از آن نهی می کند دوری کنیم و آنچه ما را بدان امر می کند، در حد توان انجام دهیم و در برابر آنچه از انجام آن ناتوانیم، تکلیفی نداریم.