الحكيم
اسمُ (الحكيم) اسمٌ جليل من أسماء الله الحسنى، وكلمةُ (الحكيم) في...
آنچه در آسمانها و زمین است برای الله تسبیح میگویند؛ و او تعالی پیروزمند حکیم است.
فرمانروایی آسمانها و زمین از آنِ اوست؛ حیات مىبخشد و مرگ مىدهد؛ و بر هر كارى تواناست.
او ازلى و ابدى است و پیدا و ناپیدا؛ و به هر چیزى داناست.
اوست كه آسمانها و زمین را در شش روز آفرید؛ آنگاه [آن گونه كه شايسته جلال و مقام اوست] بر عرش قرار گرفت. هر چه در زمین نفوذ میكند یا از آن برمیآید و هر چه از آسمان فرود میآید یا در آن صعود میكند، [همه را] مىداند؛ و هر جا كه باشید، همراه شماست؛ و الله به آنچه مىكنید، بیناست.
فرمانروایی آسمانها و زمین از آنِ اوست؛ و همۀ امور تنها به او بازگردانده مىشود.
[با تغییر تدریجى فصول] شب را در روز مىكشانَد و روز را در شب؛ و او به راز دلها داناست.
به الله و پیامبرش ایمان آورید و از اموالى كه شما را جانشین [و نمایندۀ خود در استفاده از آنها] قرار داده است انفاق كنید؛ زیرا افرادی از شما كه ایمان بیاورند و انفاق كنند، پاداش بزرگی [در پیش] دارند.
چرا به الله ایمان نمىآورید؛ حال آنكه پیامبر، شما را فرامىخوانَد که به پروردگارتان ایمان بیاورید؟ اگر باور دارید، [به یاد داشته باشید که الله در این مورد] از شما پیمان گرفته است.
اوست که آیاتی روشنگر بر بندهاش نازل میکند تا شما را از تاریکیهای [کفر و شرک] به سوی نور [ایمان] رهسپار گردانَد؛ [زیرا] الله نسبت به شما دلسوز و مهربان است.
چرا در راه الله انفاق نمیكنید، حال آنكه میراثِ آسمانها و زمین از آنِ الله است؟ كسانى كه پیش از فتح [مكه] انفاق كردند و جنگیدند، [با دیگران] برابر نیستند؛ درجۀ آنان والاتر از كسانى است كه پس از فتح، انفاق كردند و جنگیدند؛ ولى الله به هر دو گروه، نیکوترین [پاداشها] را وعده داده است؛ و الله به آنچه انجام میدهید، آگاه است.
كیست كه به الله قرضی نیكو دهد [و انفاق کند] تا الله نیز آن را برایش چندین برابر سازد و [در آخرت] پاداشى فاخر داشته باشد؟
[این پاداش بزرگ، در] روزى است كه مردان و زنان مؤمن را مىنگری كه نورشان، پیش رو و در سمت راستشان به شتاب حرکت میکند؛ [و به آنان خطاب مىشود:] «امروز بشارتِ باغهایی [از بهشت] بر شما باد كه جویبارها از زیر [درختان] آن جاری است و جاودانه در آن به سر خواهید برد؛ این است همان كامیابى بزرگ».
روزى كه مردان و زنانِ منافق به مؤمنان مىگویند: «نظری به ما بیفكنید تا پرتویی از نورتان برگیریم»؛ به آنان گفته مىشود: به عقب بازگردید و كسبِ نور كنید؛ آنگاه دیواری میانشان قرار میگیرد كه درى دارد؛ درون آن [كه به سوی مؤمنان است،] رو به رحمت است و بیرون آن [كه به سمت منافقان است] رو به عذاب است.
[منافقان] به مؤمنان میگویند: «مگر ما [در دینداری و عبادت] همراه شما نبودیم؟» آنان پاسخ مىدهند: «بله، ولى شما [با دورویی و تزویر،] خود را به فتنه انداختید [و هلاک کردید]؛ و در انتظار [شکست مؤمنان و بازگشت به شرک و کفر] بودید و [دربارۀ یاری رساندنِ الله به مؤمنان] تردید داشتید و آرزوها[ی دروغین] شما را فریب داد تا آنکه فرمان [مرگتان از جانب] الله در حالی فرارسید كه شیطان شما را در برابرِ او تعالی گستاخ کرده بود».
امروز نه از شما [منافقان] غرامت مىپذیرند و نه از کافران؛ جایگاهتان آتش است كه [به راستی] شایستۀ شماست؛ و چه بد سرانجامى است!
آیا وقت آن فرا نرسیده است كه دلهای مؤمنان به یاد الله و كلام حقى كه نازل شده است فروتن شود و همچون كسانى نباشند كه قبلاً اهل كتاب بودند و چون [از بعثت پیامبرانشان] زمانى طولانى بر آنان گذشت، دلهایشان سخت شد و بسیارى از آنان [از دینشان] منحرف شدند؟
آگاه باشید كه الله زمین را پس از خزان و خشكىاش زنده میسازد. [ای مردم،] مسلّماً ما نشانهها[ى توان و تدبیر خود] را به روشنی برایتان بیان كردهایم؛ باشد که بیندیشید.
بىگمان، مردان و زنانى كه انفاق مىكنند و به الله قرضی نیكو مىدهند، ثوابشان دو چندان میگردد و [در آخرت،] پاداشى فاخر [و نیک] خواهند داشت.
كسانى كه به الله و پیامبرانش ایمان آوردند، راستگویان [راستکردار] هستند؛ و شهیدان نزد پروردگارشان به سر میبرند و [در آخرت،] پاداش و نورشان محفوظ است؛ و كسانى كه کفر ورزیدند و آیات ما را دروغ شمردند، دوزخىاند.
بدانید که زندگى دنیا، بازیچه و سرگرمى و زیور، و فخرفروشى در برابر یكدیگر و افزونطلبى در اموال و فرزندان است؛ [این زندگى،] همچون بارانى است كه گیاهان [روییده از] آن، كشاورزان را به شگفت میآورد؛ سپس [این گیاه شاداب،] پژمرده شود؛ آنگاه مىبینى كه زرد میشود و سپس خاشاک مىگردد؛ و در آخرت، [نصیبِ منافقان و کافران] عذابی شدید است؛ و [نصیبِ مؤمنان،] آمرزش و رضایت الهی است. [در هر حال] زندگى دنیا چیزی جز [لذت و] برخوردارىِ فانی [و فریبنده] نیست.
[ای مردم،] براى رسیدن به آمرزشِ پروردگارتان و بهشتى كه پهنۀ آن، همچون پهنۀ آسمان و زمین است، از یکدیگر پیشی بگیرید. [این بهشت،] براى كسانى آماده شده است كه به الله و پیامبرانش ایمان آوردهاند. این [پاداش، ناشی از] فضل الهی است؛ آن را به هر کس که بخواهد [و شایسته بداند] عطا مىكند که الله فضل و بخشش بىحد دارد.
هیچ آسیبى در زمین و یا در وجود شما روى نخواهد داد، مگر آنكه پیش از ایجادش، در دفتر [علم الهی] رقم خورده است. به راستی كه این کار، بر الله آسان است.
[این نكته را تذکر دادیم] تا بر آنچه از دستتان میرود افسوس نخورید و به آنچه به دست میآورید سرمست نگردید كه الله هیچ متكبرِ فخرفروشى را دوست ندارد.
همان كسانى كه بخل مىورزند و مردم را به بخل وامیدارند؛ و هر کس [از انفاق] روى بگرداندَ، [بداند كه] الله بىنیازِ ستوده است.
در حقیقت، ما پیامبران خویش را با نشانههاى روشن فرستادیم و كتاب و میزانِ [تشخیص حق از باطل،] با آنان نازل كردیم تا مردم به عدالت برخیزند؛ و آهن [و سایر فلزات] را پدید آوردیم كه در آن، هم نیرویی شدید وجود دارد و هم منافعى براى مردم؛ [چنین کردیم] تا الله [برای بندگانش] معلوم بدارد چه كسانى بدون آنکه پروردگارشان را ببینند، [با جنگافزارهای آهنین،] او و پیامبرانش را [در میدانهای جنگ] یارى مىكنند. بیتردید، الله نیرومندِ شکستناپذیر است.
ما نوح و ابراهیم را [به رسالت] فرستادیم و در میان فرزندانشان [موهبتِ] پیامبرى و كتاب مقرر داشتیم؛ برخى از آنان راه یافتند و بسیارى از آنان نافرمانی کردند.
سپس به دنبال آنان، پیامبران دیگرمان را [مبعوث کردیم]؛ و سپس عیسى پسر مریم را فرستادیم و انجیل را به او عطا نمودیم و در دلِ پیروانش، رأفت و مهربانى نهادیم؛ ولی [دنیاگریزی و] رُهبانیتی را که بدعت نهادند، ما بر آنان مقرر نداشتیم؛ و هر چند هدفشان جلب رضایت الهی بود، ولی حقِ آن را [چنان که باید،] رعایت نکردند؛ از این رو، ما به افرادی از آنان که ایمان آوردند، پاداششان را عطا كردیم؛ ولى بسیارى از آنان [به بیراهه رفتند و] نافرمان بودند.
اى مؤمنان، از الله پروا كنید و به پیامبرش [خالصانه] ایمان بیاورید تا الله از رحمت خویش، بهرۀ دوچندان به شما عطا نماید و نوری برایتان پدید آورَد كه در پرتوی آن گام بردارید و شما را ببخشاید. به راستی كه الله آمرزندۀ مهربان است.
[این را بیان کردیم] تا اهل كتاب بدانند كه به فضل و بخشش الهی دسترسى ندارند [و نمیتوانند آن را به کسی اختصاص دهند یا از کسی بازدارند]؛ و اینكه تمامى برترى به دست الله است و به هر کس که بخواهد [و شایسته بداند] عطا مىكند. بیگمان، الله فضل و بخشش بىحد دارد.