شرح الحديث :

حدیث مذکور بیانگر این است که هر کافری مسلمان شود جان و مالش محفوظ می باشد چنانکه رسول الله صلی الله علیه وسلم در حدیث صحیح فرمودند: «أُمِرْتُ أنْ أُقَاتِلَ النَّاسَ حَتَّى يَقُولوُا لا إلهَ إِلا اللهُ، فإذا قَالوهَا عَصَموا مِنِّي دِمَاءَهُمْ وَأَمْوَالَهُمْ إِلاَّ بِحَقِّهَا وَحِسَابُهُمْ عَلَى اللهِ»: «مأموريت يافتم با مردم بجنگم تا لا اله الا الله بگويند [و اعتراف کنند که معبود بر حقی جز الله نیست] پس چون لا اله الا الله گفتند و بدان اعتراف نمودند، جان و مال شان نزد من محفوظ می باشد مگر به حق آن و حساب شان با الله است». چون هدف از جنگ با کفار اسلام آوردن آنها می باشد؛ اگر از مسلمان شدن خودداری کردند، با آنها جنگیده می شود؛ ابتدا به اسلام دعوت می شوند، اگر پذیرفتند که هدف همین است و در غیر این صورت با آنها جنگیده می شود. رسول الله صلی الله علیه وسلم به جنگ با ثقیف می رود و آنها را محاصره می کند اما بدون اینکه فتحی صورت بگیرد باز می گردد؛ چنانکه در این روایت آمده، صخر که از احمسی ها می باشد، با الله متعال عهد و پیمان می بندد که آنها را محاصره کند تا به حکم رسول الله صلی الله علیه وسلم تن بدهند؛ و آنها نیز به حکم ایشان راضی می شوند؛ بنابراین صخر به رسول الله صلی الله علیه وسلم نامه می نویسد و ایشان را در جریان می گذارد که رسول الله صلی الله علیه وسلم خوشحال شده و برای قوم صخر که احمسی ها بودند و سواران و پیادگان آنها دعا می کند. در این میان مغیرة بن شعبه رضی الله عنه که از ثقیف بود آمده و خبر می دهد که صخر عمه اش را به کنیزی گرفته است؛ بنابراین رسول الله صلی الله علیه وسلم از صخر می خواهد که عمه ی او را به وی بازگرداند. و رسول الله صلی الله علیه وسلم به صخر می فرماید: «چون قومی اسلام آورد جان و مال شان را حفظ کنید». و صخر چنین رفتار می کند. و در این حدیث آمده که کافرانی از بنی سلیم فرار کردند و آبی را که در اختیار داشتند رها نمودند؛ بنابراین صخر از رسول الله صلی الله علیه وسلم خواست تا نزد آنها برود و رسول الله صلی الله علیه وسلم به وی اجازه می دهد؛ زمانی که بنی سلیم اسلام می آورند، نزد صخر آمده و از وی تقاضا می کنند آبی را که در اختیار داشتند به آنها بازگرداند؛ اما صخر نمی پذیرد؛ بنابراین نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم می روند و ایشان را در جریان رفتار صخر با آنها قرار می دهند که رسول الله صلی الله علیه وسلم به صخر می فرماید: «چون قومی اسلام آورد جان و مال شان را حفظ کنید». و از صخر می خواهد که آب را در اختیار آنها قرار دهد؛ و او چنین می کند. و می گوید: صورت رسول الله صلی الله علیه وسلم را دیده که از شرم و حیا سرخ شده که آن آب را از صخر گرفته و به صاحبش باز گردانده است؛ و همچنین کنیزی را که عمه ی مغیرة بن شعبه بوده از صخر گرفته و آن را به مغیره بازگردانده است. شاید رسول الله صلی الله علیه وسلم چنین رفتاری با آن قوم از بنی سلیم داشته، تا به اسلام تشویق شوند و شاید دلیل آن پاک نمودن نفس صخر بوده است و نفس وی با این عمل پاک شده است؛ چنانکه رسول الله صلی الله علیه وسلم چنین رفتاری در تقسیم اسیران هوازن داشت.

---

ترجمة هذا الحديث متوفرة باللغات التالية

العربية الإنجليزية الفرنسية البوسنية الروسية