الرحمن
هذا تعريف باسم الله (الرحمن)، وفيه معناه في اللغة والاصطلاح،...
از ابو واقد حارث بن عوف رضی الله عنه روایت است که باری رسول الله صلی الله علیه وسلم با جمعی از صحابه در مسجد نشسته و (مشغول وعظ و ارشاد بود) كه سه نفر وارد مسجد شدند. دو نفر رو به رسول الله صلی الله علیه وسلم آوردند و یکی از آنها برگشت. (راوی می گويد:) يكی از آن دو جايی برای خود پيدا كرد و نشست. و دومی پشت سر جمع، نشست. و سومین آنها پشت کرد و بازگشت. رسول الله ﷺ پس از اتمام وعظ، فرمود: «أَلا أُخْبِرُكُمْ عَنِ النَّفَرِ الثَّلاثَةِ أَمَّا أَحَدُهُمْ فَأَوَى إِلَى اللَّهِ، فَآوَاهُ اللَّهُ وَأَمَّا الآخَرُ فَاسْتَحْيَا، فَاسْتَحْيَا اللَّهُ مِنْهُ، وَأَمَّا الآخَرُ فَأَعْرَضَ، فَأَعْرَضَ اللَّهُ عَنْهُ»: «آيا می خواهيد شما را در مورد اين سه نفر آگاه نمایم؟ يكی از آنان به خداوند پناه آورده بود پس خداوند متعال او را جای و پناه داد؛ دومی شرم كرد، خداوند را نيز از از آن بنده شرم آمد (او را بخشيد). سومی رو گردانی كرد، خداوند نيز از او روی گرداند».
شرح الحديث :
در این حدیث آمده که رسول الله صلی الله علیه وسلم به همراه جمعی از صحابه در مسجد نشسته بودند که سه مرد وارد مسجد شدند؛ دو نفر از آنان به رسول الله صلی الله علیه وسلم رو آوردند و یکی از آنها بازگشت؛ این دو نفر در مجلس رسول الله صلی الله علیه وسلم حضور یافتند؛ یکی از آنها جایی خالی در مجلس یافت و نشست؛ و مجلس به گونه ای بود که صحابه در جلوی رسول الله صلی الله علیه وسلم حلقه زده بودند؛ فرد دیگر پشت آنها نشست؛ اما سومین نفر بازگشت؛ زمانی که رسول الله صلی الله علیه وسلم از سخن گفتن فارغ شد و مجلس به پایان رسید، به صحابه فرمود: آیا شما را از سه نفر خبر ندهم: یکی از آنها به الله پناه آورد، پس الله متعال به او جا و پناه داد؛ یعنی برای شنیدن ذکر خداوند در جای خالی نشست و به این ترتیب الله متعال او را با فضیلت این مجلس مبارک گرامی داشت؛ فرد دیگر از خداوند شرم نمود و الله متعال را از او شرم آمد؛ یعنی از ایجاد مزاحمت برای دیگران خودداری کرد و در پشت حلقه نشست و از برکت مجلس محروم نشد؛ اما دیگری که روی گرداند، الله متعال نیز از او روی گرداند یعنی بدون عذر رفت و از برکت مجلس بی بهره ماند.