القيوم
كلمةُ (القَيُّوم) في اللغة صيغةُ مبالغة من القِيام، على وزنِ...
از جندب بن عبدالله رضی الله عنه روایت است که می گوید: پنج روز قبل از اینکه رسول الله صلی الله علیه وسلم فوت کند ایشان را ملاقات نمودم که فرمود: «إنِّي أبْرَأُ إليَ اللهِ يَكُوْنَ لِيْ مِنْكُمْ خَلِيْلٌ؛ فَإنّ اللهَ تَعَاليَ قَدْ اتَّخَذَنِي خَلِيْلاً كَمَا اتَّخَذَ إبْرَاهيمَ خَليْلاً، وَلَوْ كَنْتُ مُتِّخِذاً مِنْ أمّتيْ خَليلاً لاتّخَذْتُ أبَابَكْرٍ خَلِيْلاً، ألاَ وإنَّ مَنْ كانَ قَبْلَكُمْ كانُوا يَتَّخِذوْنَ قُبُورَ أنْبيائَهِمْ مَسَاجِدَ؛ ألاَ فَلاَتَتَّخِذُوا الْقُبُورَ مَسَاجِدَ، فَإنِّي أنْهَاكُمْ عَنْ ذالك»: «من امتناع می كنم از اينكه كسی از شما را دوست و خليل خود قرار دهم، چراکه الله متعال مرا خليل خود قرار داده است، همانگونه كه ابراهيم را خليل خود قرار داد؛ و اگر قرار بود كسی از امتم را خلیل خود قرار دهم حتماً ابوبكر را خليل خود قرار می دادم. آگاه باشيد که امت های پيش از شما قبور انبيای خود را مسجد قرار می دادند؛ متوجه باشيد كه شما قبور را به مساجد تبدیل نکنید که من شما را از اين عمل باز می دارم».
شرح الحديث :
رسول الله صلی الله علیه وسلم قبل از وفات، توصیه ی مهمی خطاب به امتش مطرح می کند؛ چنانکه از مقام و منزلت خود نزد الله متعال می گوید و اینکه به بالاترین درجات محبت رسیده است چنانکه ابراهیم علیه السلام بدان دست یافته است؛ به همین دلیل داشتن خلیلی جز الله را از خود نفی می کند؛ چون قلب ایشان مالامال از محبت و تعظیم و معرفت الله متعال شده و جایی برای غیرالله در آن باقی نمانده است؛ و چنین دوستی، در قلب مخلوق جز برای یک نفر نمی باشد. و اگر خلیلی از مخلوقات می داشت، حتما او ابوبکر صدیق رضی الله عنه بود. و این به فضل ابوبکر و جانشینی او بعد از ایشان اشاره دارد. سپس از غلو یهود و نصاری در مورد قبور پیامبران شان خبر می دهد که آنها را به عبادتگاه هایی شرکی تبدیل کردند؛ و امتش را از عمل و رفتار آنان در این زمینه نهی می کند؛ نصاری فقط یک پیامبر داشتند که عیسی علیه السلام می باشد اما معتقدند که قبری در زمین دارد؛ و اینکه در حدیث لفظ «أنبيائهم» آمده، جمع به اعتبار مجموع می باشد. اما اعتقاد و باور درست و به دور از تحریف این است که عیسی علیه السلام به آسمان برده شد و به دار آویخته نشد و دفن نگردید.