شرح الحديث :

مراد مومنی است که ایمانی قوی داشته باشد نه مومنی که از نظر جسمی قوی باشد؛ و چنین مومنی بهتر است از مومنی که ایمانش ضعیف باشد؛ و نزد خداوند از مومن ضعیف محبوب تر می باشد؛ هرچند مومن قوی و ضعیف در نفس ایمان یکسان هستند اما آنکه از ایمان قوی برخوردار است، نفع وی دیگران را شامل می گردد؛ اما مومن ضعیف نفع وی تنها متوجه خودش می باشد؛ به این ترتیب مومن قوی از مومن ضعیف برتر است؛ هرچند در هر دو خیر و نیکی می باشد؛ و نباید کسی گمان برد که در مومن ضعیف هیچ خیری نیست؛ بلکه در مومن ضعیف هم خیر و نیکی می باشد و بدون تردید از کافر بهتر است. سپس رسول الله صلی الله علیه وسلم امتش را به صورت جامع و مانع وصیت می کند؛ آنها را به تلاش برای کسب و انجام آنچه به سودشان است فرمان می دهد؛ فرقی نمی کند به سود دین شان باشد یا دنیای شان؛ و چون منفعت دین و دنیا در تعارض قرار گرفت، باید منفعت دین ترجیح داده شود؛ چون وقتی دین اصلاح گردد، دنیای انسان اصلاح می گردد، اما اگر دنیا با فساد دین اصلاح گردد، به فساد می کشد. و در ادامه توصیه می کند که از الله متعال استعانت بجوییم و لو برای کاری ناچیز باشد و به تنبلی و ناتوانی روی نیاوریم. و بعد از اشتیاق تلاش و کوشش و استعانت از خداوند و روی آوردن به عمل، چون نتیجه بر خلاف انتظار بود، فرمان می دهد چنین نگوییم: اگر چنان می کردیم چنان می شد؛ زیرا این مساله برتر از اراده ی انسان می باشد؛ بنابراین بنده آنچه را بدان امر شده، انجام می دهد و الله متعال بر امرش غالب و چیره است؛ اما کلمه «لو به معنای اگر» گشاینده ی وسوسه ها و غم و اندوه و پشیمانی و نگرانی می باشد. بلکه در این مواقع بنده باید همان چیزی را بگوید که بدان امر شده است: این قضا و قدر الهی بوده و الله متعال هرآنچه بخواهد انجام می دهد.

ترجمة هذا الحديث متوفرة باللغات التالية

العربية الإنجليزية الفرنسية الإسبانية التركية الأندونيسية البوسنية الروسية البنغالية الصينية