العليم
كلمة (عليم) في اللغة صيغة مبالغة من الفعل (عَلِمَ يَعلَمُ) والعلم...
Ebu Said el-Hudri –radıyallahu anh-’tan merfu olarak rivayet edildiğine göre, Bilal bernî hurması ile Rasûlullah –sallallahu aleyhi ve sellem-’in yanına geldi. Nebi –sallallahu aleyhi ve sellem- ona : «Bu nereden?» buyurdu. Bilal: Yanımızda adi türden bir hurma vardı, ben de onun iki sa’ını (ölçeğini) bir ölçek ile Nebi –sallallahu aleyhi ve sellem-’in yemesi için sattım, dedi. O vakit Rasûlullah –sallallahu aleyhi ve sellem- : «Ah, Ah! (Bu) Faizin ta kendisidir bu. Böyle yapma! Fakat sen hurma satın almak istediğin zaman onu başka bir şey ile sat! Sonra onun bedeli ile bunu satın al!» buyurdu.
شرح الحديث :
Bilal –radıyallahu anh-, Nebi –sallallahu aleyhi ve sellem-’in yanına kaliteli berni türündenbir hurma ile geldi. Nebi –sallallahu aleyhi ve sellem- hurmanın kaliteli olmasına çok şaşırdı ve dedi ki: «Bu neredendir?» Bilal -radıyallahu anh- bizim hurmamız vardı. Nebi –sallallahu aleyhi ve sellem-’in o hurmadan yemesi için bir ölçek bu iyi hurma karşılığında iki ölçek yanımızdaki kötü hurmayı sattım dedi. Nebi –sallallahu aleyhi ve sellem-, bunu büyük bir günah olarak karşıladı. Çünkü bu günah, onun katında en büyük musibetlerdendi. Dedi ki: Bu yaptığın haram olan faizin ta kendisidir. Ancak kötü hurma değiştirmek istiyorsan, kötü hurmayı para ile sat. Sonra da para ile iyi hurma satın al. Bu helal olan yoldur, harama düşmemek için bunu öğren. ‘’Teysiru’l-Allâm Şerh Umdetü’l-Ahkâm’’ s, 568.