فضائل بر الوالدين
Ebû Üseyd Mâlik b. Rabîa es–Sâidî -radıyallahu anh- şöyle dedi: Bir gün biz Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem-’in huzurunda otururken Seleme oğulları kabilesinden bir adam çıkageldi ve: Yâ Rasûlallah! Anamla babam öldükten sonra onlara yapabileceğim bir iyilik var mı? Diye sordu. Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurdu: «Evet, onlara dua eder günahlarının bağışlanmasını diler, vasiyetlerini yerine getirir, akrabasını koruyup gözetir, dostlarına da ikramda bulunursun.»
عن أبي أسيد الساعدي -رضي الله عنه- قال: بَينَا نَحْنُ جُلُوسٌ عِنْدَ رَسُولِ الله -صلى الله عليه وسلم- إِذْ جَاءَهُ رَجُلٌ مِنْ بَنِي سَلِمَة، فَقَال: يا رسول الله، هَل بَقِيَ مِنْ بِرِّ أَبَوَيَّ شَيءٌ أَبُرُّهُمَا بِهِ بَعدَ مَوتِهِما؟ فقال: «نَعَم، الصَّلاَةُ عَلَيهِما، والاسْتِغْفَارُ لَهُما، وإِنْفَاذُ عَهدِهِمَا مِنْ بَعْدِهِمَا، وَصِلَةُ الرَّحِم الَّتِي لاَ تُوصَلُ إِلاَّ بِهِمَا، وإِكرَامُ صَدِيقِهِما».
شرح الحديث :
Bu hadis, iyiliğin sadece anne babaya yapılarak kalmayacağını bilakis onların arkadaşlarına, sevdiklerine de onlar hayatta iken ve öldükten sonra da devam edeceğine işaret etmektedir. Sahabenin sorusu: "Anamla babam öldükten sonra onlara yapabileceğim bir iyilik var mı?" Bu soru o sahabenin, hayır yapmayı sevdiğini ve hayır yapmak için hazır olduğunu aynı zamanda anne babasına iyilik yapan biri olduğuna işaret etmektedir. Ana babaya iyilik çeşitleri Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem'in- buyurduğu gibidir. Birincisi: ''es-Salâtu aleyhimâ'' onlara dua edersin. Burada salat ile kastedilen duadır. İkincisi: "el-İstiğfâru lehuma'' insanın anne ve babası için af dilemesi. Şöyle diyerek: Allah'ım! Bana, anne babama mağfiret et ve benzeri sözlerle dua eder. Üçüncüsü: ''İnfazu ahdihimâ'' vasiyetlerini yerine getirmek. Dördüncüsü: Onlar adına sadaka vermek, muhakkak ki sadaka; anne ve babaya fayda verir. Yine ana babanın arkadaşlarına ikram etmek. Babanın arkadaşı varsa ona ikram et, bu ona yapılan iyiliktendir. Beşincisi: Anne ve baba olmasaydı şayet akrabalık bağının olmayacağı, yakınları koruyup gözetmek de anne babaya yapılan iyiliktendir. Bu beş şey, onlara dua etmek, onlara mağfiret dilemek, onların arkadaşlarına ikramda bulunmak, vasiyetlerini yerine getirmek, ancak anne baba sebebi ile akraba olduğumuz kimseler ile akrabalık bağlarımızı gözetmektir. Bunlar anne ve babaya vefat ettikten sonra yapılacak iyiliklerdendir.