آداب النوم والاستيقاظ
از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «إذا توضَّأ أحدُكُم فَليَجعَل في أنفِه ماءً، ثم ليَنتَنْثِر، ومن اسْتَجمَر فَليُوتِر، وإذا اسْتَيقَظَ أَحَدُكُم من نومِه فَليَغسِل يَدَيه قبل أن يُدْخِلهُما في الإِنَاء ثلاثًا، فإِنَّ أَحدَكُم لا يَدرِي أين بَاتَت يده»: «هرگاه يكی از شما وضو می گيرد، باید آب در بينی کند و [جهت تمیز شدن بینی] آن را با فشار از بینی خارج کند. و هركس با سنگ استنجا می كند، باید عدد فرد را رعايت نمايد. و هرگاه کسی از شما از خواب بيدار شد، باید قبل از داخل كردن دست ها در ظرف آب، سه بار آنها را بشويد. زيرا نمی داند به هنگام خواب دستش با چه چيز و كجا در تماس بوده است».
عن أبي هريرة -رضي الله عنه- أن رسول الله -صلى الله عليه وسلم- قال: «إذا توضَّأ أحدُكُم فَليَجعَل في أنفِه ماءً، ثم ليَنتَنْثِر، ومن اسْتَجمَر فَليُوتِر، وإذا اسْتَيقَظَ أَحَدُكُم من نومِه فَليَغسِل يَدَيه قبل أن يُدْخِلهُما في الإِنَاء ثلاثًا، فإِنَّ أَحدَكُم لا يَدرِي أين بَاتَت يده». وفي رواية: «فَليَستَنشِق بِمِنْخَرَيه من الماء». وفي لفظ: «من توضَّأ فَليَسْتَنشِق».
شرح الحديث :
این حدیث شامل سه مساله می باشد که هریک حکم مخصوص به خود را دارد؛ 1- ابتدا به این مساله می پردازد: کسی که می خواهد وضو بگیرد از اولین کارهایی که انجام می دهد وارد کردن آب در بینی است، سپس آن را خارج می کند؛ و این همان استنشاق و استنثار مذکور در حدیث می باشد؛ زیرا بینی بخشی از صورت است که به شستن آن در وضو امر شده است و احادیث زیادی بر مشروعیت آن دلالت دارند؛ چون از مصادیق نظافت مطلوب شریعت می باشد. 2- سپس این مساله را ذکر می کند که هرکس می خواهد پلیدی خارج شده از خود را با سنگ تمیز کند، از سنگ ها به صورت فرد استفاده کند که کمترین آنها سه سنگ و بیشترین آنها به مقدار نیاز جهت پاکیزگی بستگی دارد؛ 3- همچنین به این مساله اشاره دارد که چون کسی از خواب بیدار شد، دستش را در ظرف آب فرو نبرد یا تماسی با آب درون ظرف نداشته باشد تا اینکه سه بار دستانش را بشوید؛ زیرا غالبا خواب شب طولانی است و در این مدت دستش در جسمش در حال حرکت است و چه بسا که ندانسته با پلیدی هایی در تماس بوده باشد، لذا شستن آنها جهت رعایت نظافت مشروعیت یافته است.