العـصبة
از عبدالله بن عباس رضی الله عنهما روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «أَلْحِقُوا الْفَرَائِضَ بِأَهْلِهَا، فَمَا بَقِيَ فَهُوَ لأَوْلَى رَجُلٍ ذَكَرٍ»: «سهميه های معين شده ی ارث را به صاحبان آنها بدهيد. و باقيمانده ی آن را به نزديکترين خويشاوندِ مردِ ميت بدهيد». و در روایتی آمده است: «اقْسِمُوا الْمَالَ بَيْنَ أَهْلِ الْفَرَائِضِ عَلَى كِتَابِ اللَّهِ، فَمَا تَرَكَتْ، فَلأَوْلَى رَجُلٍ ذَكَرٍ»: «مال [باقی مانده از میت (= ما ترک)] را بر مبنای قرآن، بين کسانی که سهميه های مشخص دارند تقسيم کنيد؛ و هر چه بعد از اين سهميه ها باقی ماند، به نزديکترين خويشاوندِ مردِ ميت بدهيد».
عن عبد الله بن عباس -رضي الله عنهما- عن رسول الله -صلى الله عليه وسلم-: «أَلْحِقُوا الفَرَائِضَ بأهلها، فما بَقِيَ فهو لأَوْلَى رجل ذَكَرٍ». وفي رواية: «اقْسِمُوا المالَ بين أهل الفَرَائِضِ على كتاب الله، فما تَرَكَتْ؛ فلأَوْلَى رجل ذَكَرٍ».
شرح الحديث :
رسول الله صلی الله علیه وسلم به کسانی که مسئولیت تقسیم میراث را بر عهده دارند دستور می دهد مال باقی مانده از میت را با تکیه بر شریعت، بین مستحقان آن تقسیم کنند؛ همچنان که الله متعال بیان داشته و اراده ی او رفته است؛ بنابراین باید سهمیه های مشخص شده در قرآن، داده شود که عبارتند از: دو سوم، یک سوم، یک ششم، یک دوم، یک چهارم و یک هشتم؛ و پس از داده شدن سهمیه های مذکور، هر چه باقی ماند به نزدیک ترین مرد خویشاوند میت داده می شود که در اصطلاح به آن عصبه می گویند.