توحيد الألوهية
Ebû Vâkıd el-Leysî -radıyallahu anh-'dan rivayet edildiğine göre o şöyle demiştir: Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- ile birlikte Huneyn Seferi'ne çıktık. Biz, küfür ve şirk aleminden yeni ayrılmıştık. Müşriklerin Zât-ü Envât dedikleri ve kutsal saydıkları bir ağaçları vardı. Silahlarını o ağacın altında kuşanırlar ve orada ibadet de ederlerdi. Böyle bir ağacın altından geçiyorduk. Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem-'e: ''Ey Allah'ın Rasûlü! Onların Zât-ü Envât'ı gibi bize de Zât-ü Envât yap!'' dedik. Bunun üzerine Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem-: «Allahu Ekber! Yine aynı yol! Nefsim elinde olana yemin ederim ki sizler, İsrailoğulları'nın Mûsâ'ya dediğinin aynısını diyorsunuz. (Onlar şöyle demişlerdi: Ey Mûsâ!) Onların ilahları olduğu gibi, sen de bizim için bir ilah yap! dediler) Mûsâ: Gerçekten siz cahil bir toplumsunuz, dedi. Sizden öncekilerin yolunu takip edeceksiniz.»
عن أبي واقد الليثي -رضي الله عنه- قال: خَرَجْنا مع رسول الله -صلى الله عليه وسلم- إلى حُنَيْنٍ ونحن حُدَثاءُ عَهْد بكُفْرٍ، وللمشركين سِدْرَةٌ يَعْكُفُون عندَها، ويَنُوطُون بها أسلحتهم، يُقَالُ لها: ذاتُ أَنْوَاطٍ، فمَرَرْنا بسِدْرَةٍ فقلنا: يا رسول الله، اجعل لنا ذاتَ أَنْوَاطٍ كما لهم ذاتُ أَنْواطٍ؛ فقال رسول الله -صلى الله عليه وسلم-: «الله أكبر، إنها السُّنَنُ! قلتم والذي نفسي بيده كما قالت بنو إسرائيل لموسى: {اجْعَلْ لَنَا إِلَهًا كَمَا لَهُمْ آلِهَةٌ قَالَ إِنَّكُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ} لتَرْكَبُنَ سُنَنَ من كان قَبْلَكم».
شرح الحديث :
Ebû Vâkıd el-Leysî -radıyallahu anh- içinde, şaşılacak bir şeyin ve nasihatın olduğu bir olaydan haber veriyor. Onlar, Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- ile birlikte Hevâzin kabilesine karşı savaşmaya gittiler. Sahabelerin İslam'a girmeleri yakın bir vakitte gerçekleşmişti. Şirk onlara gizli kalmıştı (bilememişlerdi). Müşrikleri ağaçtan bereket bekler bir şekilde görünce Nebi -sallallahu aleyhi ve sellem-'den kendileri için o ağacin benzeri olan başka bir ağacı kutsamasını istediler. Nebi -sallalahu aleyhi ve sellem- bu yaptıklarını doğrulamamak için, Allah'ı yüceltmenin ve bu söze şaşırmanın bir ifadesi olarak tekbir getirdi. Bu söz, Mûsâ -aleyhisselâm-'ın kavminin putlara tapanları gördükleri zaman ona söyledikleri söze benziyor: (Onların ilahları olduğu gibi sen de bize ilah yap). Bu onların yoluna uymaktır. Sonra Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- bu ümmetin, yahûdi ve Hiristiyanların yolundan gideceğini, onların usüllerine uyacağını ve onların amellerini yapacağını haber verdi. Bu ifadenin anlamı; bu ameli kötülemek ve onları bu şeyi yapmamaları hususunda uyarmaktır.