أصحاب الفروض
از عمران بن حصين رضی الله عنه روایت است که می گويد: مردی نزد رسول الله صلى الله عليه وسلم آمد و گفت: نوه ام (پسر پسرم) وفات کرده است، از ارث او چقدر به من می رسد؟ فرمود : «لكَ السُّدُس»: «به تو يک ششم می رسد». چون برگشت که برود، او را صدا زد و فرمود: «لك سُدُسٌ آخر»: «يک ششم ديگر نيز به تو می رسد». چون برگشت که برود، باز او را صدا کرد و فرمود: «إن السُّدُسَ الآخَرَ طُعْمَةٌ»: «يک ششم ديگر هم روزی تو می باشد».
عن عمران بن حصين: أن رجلًا أتى النبي -صلى الله عليه وسلم-، فقال: إن ابن ابني مات، فَمَا لي مِنْ مِيرَاثَهَ؟ فقال: «لكَ السُّدُس». فلما أَدْبَرَ دَعَاهُ، فقال: «لك سُدُسٌ آخر». فلما أَدْبَر دَعَاهُ، فقال: «إن السُّدُسَ الآخَرَ طُعْمَةٌ».
شرح الحديث :
مردی نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم آمده و از ایشان در مورد میراث فرزندش که فوت شده، می پرسد و رسول الله صلی الله علیه وسلم سهم مشخص وی را یک ششم میراث بیان می کند. وقتی برمی گردد تا برود، به وی خبر می دهد که یک ششم دیگر هم برای او خواهد بود. یک ششم اول سهم تعیین شده ی وی بود و یک ششم دوم از باب تعصیب می باشد. علما صورت این مساله را چنین بیان می کنند که میت پس از خود دو دختر و این فرد سوال کننده را به جا گذاشته است. در این صورت دو سوم میراث برای دو دختر خواهد بود و یک سوم باقی می ماند. و رسول الله صلی الله علیه وسلم به سوال کننده که پدر بزرگ میت هست، یک ششم به عنوان سهم مشخص وی می دهد؛ و یک ششم دیگر را به او نمی دهد تا گمان نبرد یک سوم سهم مشخص او می باشد؛ و او را به حال خودش می گذارد تا بازگردد و برود، سپس صدایش می زند و می فرماید: «یک ششم دیگر هم روزی تو می باشد». به این معنا که این یک ششم آخر علاوه بر سهم مشخص وی می باشد و از باب تعصیب است چراکه علاوه بر سهم های مشخص، مقداری از ارث - که در این مساله یک ششم می باشد - باقی مانده است؛ و آنچه بر مبنای تعصیب گرفته می شود مانند سهم مشخص، معین نشده می باشد.