آداب عيادة المريض
Ebu Hureyre -radıyallahu anh- anlatıyor: "Müslümanın, müslüman üstündeki hakkı beştir: Selamını almak, hasta ziyaretine gitmek, cenazesine katılmak, davetine icâbet etmek ve aksırınca yerhamükallah (Allah sana rahmet etsin) demektir."
عن أبي هريرة -رضي الله عنه-: أن رسول الله -صلى الله عليه وسلم- قال:«حقُّ المُسلمِ على المُسلمِ خمسٌّ: ردُّ السلام، وعِيَادَةُ المريض، واتباع الجنائز، وإجابة الدَّعوة، وتَشميتُ العاطِس».
شرح الحديث :
Bu hadiste bir müslümanın müslüman kardeşi üzerindeki hakları açıklanmıştır. Müslümanın kardeşi üzerindeki hakları çoktur. Ancak Nebi -sallallahu aleyhi ve sellem- bazen pekçok şey içerisinden belirli şeyleri o şeylere verdiği önemden dolayı zikretmiştir. Ebû Hureyre -radıyallahu anh-'ın Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem-'den zikrettiği bu hadiste bahsedilen şeyler de bunlardandır. Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur: «Müslümanın müslüman üzerindeki hakkı beştir: Selamını almak» Başka bir hadiste «Müslümanın müslüman üzerindeki hakkı altıdır» Kim bu hakları gereği gibi yerine getirirse çokça hayır ve ecre nail olur. Zikredilen bu haklar yerine getirilmesi hususunda diğer haklardan daha evladır. Bu hakların ilki: «Onunla karşılaşırsan selam ver!» Başka bir hadiste «Selamını almak.» İkinci hak: Eğer hastalanıp evinden çıkamaz durumda olursa hasta ziyaretinde bulunmak. O hastanın müslüman kardeşleri üzerinde ziyaret edilme hakkı vardır. Üçüncü hak: Cenazelerin peşinden gitmek ve takip etmek. Müslümanın kardeşi üzerinde olan haklarından biri de cenazesini evinden namazının kılınacağı yere -mescidde de olabilir ya da başka bir yerde- kadar peşinden oradan da kabristana kadar gitmesidir. Dördüncü hak: Davetine icabet etmek. Müslümanın kardeşi üzerine olan haklarından biri davet ettiği zaman onun davetine icabet etmesidir. Beşinci hak: Müslümanın kardeşi üzerinde olan haklarından biri de aksırdığı zaman «Yerhamukallah (Allah sana rahmet etsin)» demesidir. Aksırmak; insanın bedeninin parçalarında sıkışmış olan bu rüzgârın çıkması Allah tarafından verilmiş bir nimettir. Allah onun çıkması için bir çıkış yeri kolaylaştırmıştır. Aksıran kişi rahatlar ve bu nimet karşılığında Allah'a hamd etmesi meşru kılınmıştır. Kardeşine de aksıran kimseye «Yerhamukallah (Allah sana rahmet etsin)» demesini meşru kılmıştır. Aksıran kimse kendisine dua eden kardeşine şöyle dua ederek karşılık vermesini emretmiştir: «Yehdikumullahu ve yuslihu bâlekum» (Allah size hidayet etsin ve halinizi düzeltsin) der. Kim Allah'a hamd etmezse kendisine "Yerhamukallah" denmesini hak etmez. Bundan dolayı da sadece kendi nefsini ayıplasın/kınasın.