شرح الحديث :

حدیث انس بن مالک رضی الله عنه در بر گیرنده یکی از مظاهر و نشانه های نبوت رسول الله صلی الله علیه وسلم است، آنجا که می فرماید: «عُرِضَتْ عَلَيَّ»، و شاید این عرضه در شب معراج اتفاق افتاده باشد. این گفته رسول الله صلی الله علیه وسلم «أجور أمتي»، یعنی: پاداش اعمال آنها. تا جایی که کمترین چیز نیز به ایشان ارائه شد. «القَذَاة»، در لغت به معنی گرد و خاکی است که وارد چشم می شود؛ یا خاشاک یا چرک و آلودگی؛ که به هر چیز کوچکی که در خانه و غیره وارد می شود، اطلاق می گردد. در اینجا کلمه اعمال در تقدیر است، یعنی: پاداش اعمال امت من. و اجر القذاة، یعنی: اجر بیرون نمودن قذاة؛ در اینجا خبر می دهد که آلودگی ای که فرد از مسجد بیرون می کند، اگر چه که اندک باشد، بابت آن پاداش می گیرد؛ زیرا این کار موجب تمیزی و نظافت خانه الله است و نیز این حدیث دلالت دارد بر اینکه آلوده نمودن مسجد هر چند هم اندک باشد گناه است. به علاوه در اینجا با ذکر چیز اندک به موارد بزرگ هشدار می دهد، به این توضیح که اگر چیز خیلی اندک مورد محاسبه قرار می گیرد و بر رسول الله صلی الله علیه وسلم عرضه می شود، چیز بزرگ بطور اولی مورد محاسبه بوده و نوشته می شود. سپس رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرماید: «و هيچ گناهی را بزرگ تر و سخت تر و تکان دهنده تر از آن نديدم که به مردی سوره و يا آيه ای از قرآن داده شود (يعني نعمت حفظ الفاظ و معانی قرآن بدو عنايت شود) و باز آن را (با نخواندن و سهل انگاری و عدم قيام به مقتضای آن) فراموش کند» وجود چنین وعید و مجازاتی برای نسیان و فراموشی قرآن، از این بابت است که مدار این شریعت بر قرآن می گردد و فراموش نمودن آن مانند تلاش برای ایجاد اخلال در آن است. اگر بگویی بابت نسیان و فراموشی فرد مؤاخذه نمی شود، می گویم: منظور ترک عمدی آن است تا جایی که به نسیان و فراموشی بینجامد.

ترجمة هذا الحديث متوفرة باللغات التالية

العربية الإنجليزية الفرنسية الإسبانية التركية الأردية الأندونيسية البوسنية الروسية البنغالية الصينية