شرح الحديث :

سبب ورود این حدیث: معدان بن طلحة می گوید: نزد ثوبان رفتم و گفتم: به من از عملی خبر بده که چون آن را انجام دهم، الله به سبب آن مرا وارد بهشت کند؛ یا اینکه گفت: مرا از محبوب ترین اعمال نزد الله خبر بده؛ اما ثوبان ساکت ماند؛ بار دیگر سوال کردم، باز هم سکوت کرد. بار سوم از او سوال کردم که گفت: در این مورد از رسول الله صلی الله علیه وسلم سوال کردم که فرمود: «زیاد سجده کن» و در ادامه حدیث مذکور را ذکر می کند. در پایان این روایت می آید که معدان می گوید: ابودرداء را ملاقات نمودم و در این مورد از وی سوال کردم که همان سخنان ثوبان را گفت. حدیث مذکور مانند حدیث ربیعة بن کعب اسلمی می باشد که وی به رسول الله صلی الله علیه وسلم گفت: می خواهم در بهشت با شما باشم. فرمود: «فأَعِنِّي على نَفْسِكَ بِكَثْرةِ السجُودِ»: «پس با سجده های زياد، کمکم کن تا به مقصود خويش برسی». و از عبادة بن صامت رضی الله عنه روایت است که از رسول الله صلی الله علیه وسلم شنیده که می فرماید: «مَا مِنْ عَبْدٍ يَسْجُدُ لِلَّهِ سَجْدَةً إِلَّا كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِهَا حَسَنَةً، وَمَحَا عَنْهُ بِهَا سَيِّئَةً، وَرَفَعَ لَهُ بِهَا دَرَجَةً، فَاسْتَكْثِرُوا مِنَ السُّجُودِ»: «بنده ای نيست که برای الله سجده کند، مگر اينکه الله متعال برای او نیکی ای می نوسید و گناهی از او می بخشد و يک درجه او را بالا می برد، پس زياد سجده کنيد». بنابراین سجده کردن برای الله متعال از برترین طاعات و بزرگترین اسباب نزدیکی به الله متعال می باشد. چون با نهایت تواضع و بندگی برای الله متعال همراه است. در سجده شریف ترین اعضای انسان و بالاترین آنها که صورت است، با خاکی تماس پیدا می کند که خوار و خفیف و بی ارزش است. اما مراد از سجده در اینجا سجده ی در نماز است نه خود سجده به تنهایی؛ چون سجده کردن به تنهایی و در بیرون از نماز امری نا جایز است چون دلیلی برای مشروعیت آن وجود ندارد؛ و اصل در عبادات توقیف است مگر در مواردی که سببی وجود داشته باشد مانند سجده ی تلاوت یا سجده ی شکر که شریعت بدان اجازه داده است. سپس رسول الله صلی الله علیه وسلم اجر و پاداشی را بیان می کند که با سجده به دست می آید، چنانکه دو فایده ی بزرگ دارد: الله متعال با آن به درجات انسان می افزاید؛ یعنی جایگاه وی نزد الله متعال و در قلوب مردم بالا می رود. و با هر عمل صالح، الله متعال به درجات انسان می افزاید. و فایده ی دوم این است که گناهی با آن از بین می رود؛ و انسان با از بین رفتن امور ناخوشایند، به کمال می رسد و آنچه را دوست دارد به دست می آورد؛ و افزایش درجات از مواردی است که انسان دوست دارد و گناهان از جمله مواردی است که نزد انسان ناخوشایند و ناپسند است. بنابراین چون به درجات وی افزوده شود و گناهان وی از بین برود، به مطلوبش دست یافته و از آنچه می ترسد، نجات می یابد.

ترجمة هذا الحديث متوفرة باللغات التالية

العربية الإنجليزية الفرنسية الإسبانية التركية الأردية الأندونيسية البوسنية الروسية البنغالية الصينية