الحكم
كلمة (الحَكَم) في اللغة صفة مشبهة على وزن (فَعَل) كـ (بَطَل) وهي من...
از عبدالله بن عمرو بن عاص رضی الله عنهما روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «كُلُوا، وَاشْرَبُوا، وَتَصَدَّقُوا، وَالْبَسُوا، غَيْرِ مَخِيلَةٍ وَلَا سَرَفٍ»: «بخورید و بیاشامید و صدقه دهید و بپوشید بی آنکه فخر فروخته و تکبر ورزید و اسراف کنید».
این حدیث بر تحریم اسراف در خوردن و نوشیدن و پوشیدن دلالت دارد و به صدقه دادن بدور از ریا و خودنمایی امر می کند؛ و حقیقت اسراف، تجاوز از حد در هر قول یا عملی بوده و در انفاق کردن مشهورتر می باشد. حدیث مذکور برگرفته از این کلام الهی است که می فرماید: «وكُلُواْ وَاشْرَبُواْ وَلاَ تُسْرِفُواْ»: «بخورید و بیاشامید؛ ولی اسراف نکنید». و بیانگر تحریم فخرفروشی و تکبر می باشد. و شامل توصیه هایی برای تدبیر و مدیریت نفس می باشد و با مصالح روح و جان انسان در دنیا و آخرت همراه است؛ با این توضیح که اسراف در هر چیزی برای بدن ضرر داشته و زیان آور است و زندگی و معیشت را با اخلال مواجه می کند؛ و بلکه جان آدمی را به خطر می اندازد و منجر به از بین رفتن آن می شود. فخرفروشی نیز برای نفس مضر است و با عجب و خودپسندی همراه است و گناه آن در آخرتِ انسان تاثیر داشته و خشم مردم را در دنیا به دنبال دارد. امام بخاری از ابن عباس رضی الله عنهما به صورت معلق روایت می کند که: «كُلْ مَا شِئْتَ، وَالبَسْ مَا شِئْتَ، مَا أَخْطَأَتْكَ اثْنَتَانِ: سَرَفٌ، أَوْ مَخِيلَةٌ»: «هرچه خواستی بخور و آنچه خواستی بپوش مادامی که اسراف یا فخرفروشی تو را گنه کار نکردند».