شرح الحديث :

از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «إنَّ الله عز وجل يَقُولُ يَوْمَ القيَامَة: يَا ابْنَ آدَمَ مَرِضْتُ فَلَم تَعُدْنِي، قال: يا ربِّ كَيْفَ أعُودُكَ وأنْتَ رَبُّ العَالَمين؟» یعنی تو نیازی به عیادت من نداری؛ «قال: أمَا عَلِمْتَ أنَّ عَبْدي فُلاَناًَ مَرِضَ فَلَمْ تَعُدْهُ، أمَا عَلِمْتَ أنَّك لو عُدْتَهُ لَوَجَدْتَنِي عِنْدَهُ؟» در این حدیث و در اینکه الله متعال می فرماید: "بیمار شدم و به عیادتم نیامدی" اشکالی نیست؛ زیرا بیماری در حق الله امری محال است؛ بیماری صفت نقص است و الله متعال از هر نقص و عیبی مبراست؛ اما مراد از بیماری در اینجا، بیمار شدن بنده ای از بندگان صالح و دوستان خدا می باشد؛ و بر این اساس است که می فرماید: "أمَا عَلِمْتَ أنَّك لو عُدْتَهُ لَوَجَدْتَنِي عِنْدَهُ" و نفرمود: «لوجدت ذلك = پاداش آن را می یافتی» چنانکه در مورد غذا و نوشیدنی چنین می فرماید. بلکه می گوید: «لوجدتني عنده = مرا نزد او می یافتی». و این بر قرب و نزدیکی بیمار به الله متعال دلالت دارد؛ و بر این اساس است که علما می گویند: چون بیمار برای کسی یا علیه کسی دعا کند، لایق اجابت دعا می باشد. و اینکه می فرماید: "يَا ابْنَ آدمَ اسْتَطْعَمْتُكَ فَلَمْ تُطْعِمْنِي" یعنی از تو غذا خواستم و به من غذا ندادی؛ بدیهی است که الله متعال غذا را برای خود نمی خواهد چنانکه می فرماید: «وَهُوَ يُطْعِمُ وَلاَ يُطْعَمُ» [انعام: 14] «و او روزی می دهد و به او روزی داده نمی شود». الله متعال از همه چیز بی نیاز است؛ نیازی به غذا و نوشیدنی ندارد؛ اما بنده ای از بندگان الله گرسنه می شود و دیگری از گرسنگی او مطلع می شود و با این همه به او غذا نمی دهد؛ اینجاست که الله متعال می فرماید: "أما عَلِمْتَ أنَّكَ لَوْ أَطْعَمْتَهُ لَوَجَدْتَ ذلك عِنْدِي؟" یعنی اگر به او غذا می دادی، ثواب و پاداش آن را ذخیره نزد من می یافتی؛ پاداش و ثوابی ده تا هفتصد برابر و بیش از این مقدار. اینکه الله متعال می فرماید: "يَا ابْنَ آدمَ اِسْتَسْقَيْتُكَ" یعنی از تو خواستم که به من آب بدهی، اما تو به من آب ندادی؛ بنده می گوید: "كيفَ أسْقيكَ وَأنْتَ ربُّ العالَمِينَ؟" یعنی تو نیازی به آب و غذا نداری؛ الله متعال می فرماید: "آیا نمی دانستی که فلان بنده ام تشنه است یا از تو آب می خواهد و تو به او ندادی؛ نمی دانستی اگر به او آب می دادی پاداش آن را نزد من می یافتی"؛ پاداشی ده تا هفتصد برابر و بیش از این مقدار.

ترجمة هذا الحديث متوفرة باللغات التالية

العربية الإنجليزية الفرنسية الإسبانية التركية الأردية الأندونيسية البوسنية الروسية البنغالية الصينية