الحفيظ
الحفظُ في اللغة هو مراعاةُ الشيء، والاعتناءُ به، و(الحفيظ) اسمٌ...
از عدی بن حاتم رضی الله عنه روایت است که می گوید: از رسول الله صلی الله علیه وسلم شنیدم که فرمودند: «اتَّقُوا النَّار وَلوْ بِشقِّ تَمْرةٍ»: «از آتش دوزخ دوری کنید اگرچه با صدقه دادن نصف يک خرما باشد». و در روایتی که بخاری و مسلم از او روایت کرده اند، رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «مَا مِنْكُمْ مِنْ أَحَدٍ إِلاَّ سيُكَلِّمُه ربُّه لَيْس بَيْنَهُ وبَينَهُ تَرْجُمَان، فَينْظُرَ أَيْمَن مِنْهُ فَلا يَرى إِلاَّ مَا قَدَّم، وينْظُر أشأمَ مِنْهُ فلا يَرَى إلاَّ ما قَدَّم، وَينْظُر بَيْنَ يدَيْهِ فَلا يَرى إلاَّ النَّارَ تِلْقَاءَ وَجْهِه، فاتَّقُوا النَّارَ ولوْ بِشِقِّ تَمْرةٍ، فَمَنْ لَمْ يَجدْ فَبِكَلِمَة طيِّبَةٍ»: «هیچیک از شما نیست مگر الله متعال بدون واسطه و مترجمی بین او و الله، با وی سخن خواهد گفت؛ در آن هنگام انسان به سمت راست خود نگاه می کند و چيزی جز اعمالش نمی بيند؛ و به سمت چپ خود می نگرد و چيزی جز اعمالش نمی بيند و به روبروی خود نگاه می کند و تنها چيزی که در برابرش می بيند، آتش دوزخ است. پس از آتش دوزخ دوری کنيد هرچند با صدقه دادن نصف يک خرما باشد. و هرکس توانایی صدقه دادن اين مقدار را ندارد، پس با گفتن سخنی نيکو (خود را از آتش دوزخ نجات دهد)».
شرح الحديث :
الله متعال در روز قیامت با هر انسانی جداگانه صحبت خواهد کرد، بدون هرگونه واسطه و مترجمی؛ این انسان به سمت راست خود نگاه می کند، چیزی جز اعمالش را نمی بیند و به سمت چپ خود می نگرد و چیزی جز اعمالش را نمی بیند و به روبروی خود می نگرد و تنها آتش را در برابرش می بیند. پس رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: از آتش دوزخ دوری کنید، اگرچه با صدقه دادن نصف یک خرما یا کمتر از آن باشد؛ اما اگر حتی نصف خرما هم پیدا نکرد که صدقه دهد و با آن از آتش دوری نماید، با گفتن سخنی نیکو از آتش دوری کند، زیرا عمل نیک، صاحبش را از آتش محفوظ می دارد.