شرح الحديث :

درحالی که مسروق، تابعی جلیل القدر نزد عايشه رضی الله عنها تکيه زده بود، عایشه رضی الله عنها به او گفت: سه چيزند که هرکس در مورد يکی از آنها صحبت کند، دروغ بزرگی به الله نسبت داده است. بنابراین مسروق می پرسد: آن سه چيز کدام اند؟ و ام المومنین عایشه رضی الله عنها پاسخ می دهد: اول: هرکس معتقد باشد که محمد صلی الله علیه وسلم پروردگارش را ديده است، دروغ بزرگی به الله نسبت داده است. مسروق که تکيه زده بود، با شنيدن اين سخن، نشست و گفت: چطور می گویی محمد صلی الله علیه وسلم پروردگارش را ندیده است درحالی که الله متعال می فرماید: «وَلَقَدْ رَآهُ بِالْأُفُقِ الْمُبِينِ» [تکویر: 23] «او را در افق روشن و آشکار ديد». «وَلَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرَى» [نجم: 13] «او را بار ديگر ديد؟». پس عايشه رضی الله عنها به او خبر می دهد که ایشان اولین کسی بوده که در این مورد از رسول الله صلی الله علیه وسلم پرسيده است و رسول الله صلی الله علیه وسلم به او خبر داده که جبریل علیه السلام را دیده و تنها دو مرتبه جبریل را در شکل و صورت واقعی اش دیده است؛ یک مرتبه در زمین در منطقه طلوع خورشید که همه چیز واضح و ظاهر است و یک مرتبه او را در بالاترین نقطه بهشت درحالی دیده که از آسمان پايين می آمده و عظمت و بزرگی اش فضای ميان آسمان و زمين را فرا گرفته بود. سپس برای اثبات این مطلب که رسول الله صلی الله علیه وسلم، الله متعال را ندیده است، به این آیات استدلال می کند: «لاَّ تُدْرِكُهُ الأَبْصَارُ وَهُوَ يُدْرِكُ الأَبْصَارَ وَهُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ» [انعام: 102] «چشم ها او را درنمی یابند و[لی] او چشم ها را درمی یابد و اوست که باریک بین و آگاه است». «وَمَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُكَلِّمَهُ اللَّهُ إِلَّا وَحْياً أَوْ مِن وَرَاء حِجَابٍ أَوْ يُرْسِلَ رَسُولاً فَيُوحِيَ بِإِذْنِهِ مَا يَشَاءُ إِنَّهُ عَلِيٌّ حَكِيمٌ» [شورى: 51]. «درخورِ هیچ بشرى نیست كه الله با او سخن بگوید؛ مگر با وحى یا از فراسویِ حجابى یا [اینکه الله] ملکی بفرستد كه به فرمانش هر چه بخواهد، وحى كند. بی تردید، او تعالی بلندمرتبۀ حکیم است». دوم: هرکس معتقد باشد که رسول الله صلی الله علیه وسلم چيزی از کتاب الله را کتمان نموده است، دروغ بزرگی بر الله بسته است؛ زيرا الله متعال می فرمايد: «يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ» [المائده: 67] «ای پیامبر، آنچه را از طرف پروردگارت بر تو نازل شده است ابلاغ کن؛ و اگر [چنین] نکنی، رسالت او را [به انجام] نرسانده ای». سوم: هرکس بگويد رسول الله صلی الله علیه وسلم از پیش خود و نه وحی، از حوادث آینده خبر می داد، دروغ بزرگی بر الله بسته است؛ زيرا الله متعال می فرمايد: «قُل لَّا يَعْلَمُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ الْغَيْبَ إِلَّا اللَّهُ» [النمل: 65] «بگو: کسانی که در آسمان ها و زمین هستند از غیب آگاه نیستند، مگر الله».

ترجمة هذا الحديث متوفرة باللغات التالية

العربية الإنجليزية الفرنسية التركية الأردية الأندونيسية البوسنية الروسية الصينية