المنان
المنّان في اللغة صيغة مبالغة على وزن (فعّال) من المَنّ وهو على...
از عايشه رضی الله عنها روایت است که می گويد: مردمانی از رسول الله ﷺ درباره ی کاهنان پرسيدند؛ فرمود: «لَيْسُوا بِشَيءٍ»: «حق و راستی با خود ندارند». گفتند: ای رسول خدا، آنها گاهی اوقات چيزهايی به ما می گويند که درست از آب درمی آيد؟! رسول الله ﷺ فرمود: «تِلْكَ الكَلِمَةُ مِنَ الحَقِّ يَخْطَفُهَا الجِنِّيُّ فَيَقُرُّهَا فِي أُذُنِ وَلِيِّهِ، فَيَخْلِطُونَ مَعَهَا مئَةَ كَذْبَةٍ»: «آن سخن جزو سخنان راست و درستی است که يک جن - از عالَم ملائکه - می ربايد و آن را در گوش دوست خود - يعنی کاهن - القا می کند و کاهنان صد دروغ بر آن می افزايند». در روايتی از بخاری آمده که عايشه رضی الله عنها از رسول الله ﷺ شنيده که می فرماید: «إنَّ المَلائِكَةَ تَنْزِلُ فِي العَنَانِ - وَهُوَ السَّحَابُ - فَتَذْكُرُ الأَمْرَ قُضِيَ فِي السَّماءِ، فَيَسْتَرِقُ الشَّيْطَانُ السَّمْعَ، فَيَسْمَعُهُ، فَيُوحِيهِ إلَى الكُهَّانِ، فَيَكْذِبُونَ مَعَهَا مِئَةَ كَذْبَةٍ مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِهِمْ»: «ملائکه در ابرها فرود می آيند و کارهايی را که در آسمان مقرّر شده است، با هم بازگو می کنند؛ شيطان مخفيانه گوش می دهد و آن را می شنود و سپس آن را به کاهنان القا می کند؛ آنها نيز صد دروغ از خود بر آن می افزايند».
شرح الحديث :
عایشه رضی الله عنها خبر می دهد که عده ای از رسول الله ﷺ در مورد کسانی سوال کردند که از امور غیب در آینده خبر می دهند؛ ایشان در پاسخ می فرماید: «توجهی به آنها نکنید و سخنان آنها را جدی نگیرید و برای تان مهم نباشد». در ادامه می گویند: گاهی سخنان شان مطابق واقعیت است؛ مثلا از وقوع امری غیبی در فلان ماه و فلان روز خبر می دهند که مطابق گفته ی آنها اتفاق می افتد؛ بنابراین رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرماید: «جن آنچه از خبر آسمان می شنود می رباید و به دوستان غیبگو و کاهن خود اطلاع می دهد؛ و کاهن و غیبگو به آنچه از آسمان شنیده صد دروغ می افزاید». و معنای روایت بخاری این است که: ملائکه در آسمان قضا و قدر روزانه ی الهی مبنی بر حوادث و اتفاقاتی که برای اهل دنیا رخ می دهد، می شنوند، سپس در ابری فرود می آیند و در این موارد با هم گفتگو می کنند؛ در این میان شیطان اخبار را می رباید و به اطلاع دوستان غیبگو و کاهنش می رساند و در ادامه کاهن مذکور صد و بیش از صد دروغ به آنچه شنیده می افزاید.